Digitaal dossier Peerke Donders

Het onderwijs beschikt meer en meer over digitale schoolborden. Daarnaast wordt het leren steeds individueler en minder klassikaal. Reden voor ons als archief- en museummensen eens te gaan kijken hoe we daar digitaal op kunnen inspelen.

Zoals u allen via de media hebt kunnen zien en horen, is in Tilburg het Peerke Donders Paviljoen geopend. Een geheel nieuw museum op de plaats waar ook het geboortehuisje, een kapel, een kruisweg en een horecagelegenheid is. Een inspirerende, meditatieve plek. Prachtig!

In het paviljoen zijn vier thema's te bezichtigen: 'Gouden Peerkes', hedendaagse weldoeners, een fototentoonstelling van Fraters in het onderwijs in de West, de biografie van Peerke en de zeven werken van Barmhartigheid. Voor de generatie die geboren is ten tijde van het Rijke Roomse Leven allemaal herkenbaar en prachtig. Maar hoe verkopen we dit aan de jeugd? Weten zij nog wat een pater is? Kennen zij de werken van Barmhartigheid?

Toch willen we dat 'de jeugd hiervan kennis neemt'. En dan komt mijn educatieve taak: ik moet die leerlingen het verhaal vertellen. Van Peerke, van de tijd van de kerken, van de missiewerken en de voormalige kolonie in Suriname. En dat we bezig zijn om Peerke heilig te verklaren. En dat daarvoor een wonder moet geschieden.....Een wonder...zouden de leerlingen dat geloven?

Om in te spelen op de in de eerste alinea genoemde ontwikkeling, ben ik bezig met de opbouw van een digitaal dossier. Drie hoofdstukken en een 'tagcloud' (Ja, ja, voor de generatie Rijke Roomse Leven is dit wellicht onbegrijpbaar jargon). Enfin, de docenten en de leerlingen kunnen naar believen door het blog heen zappen. Het dossier is nog niet compleet, maar langzaam aan voegen we nieuwe bronnen toe. Eens kijken hoe dit ontvangen gaat worden.

27 oktober 1944

Gelukkig waren er in 1944 nog mensen die een filmrolletje hadden en het aandurfden om opnames te maken. H.P.L.J. Naninck (1901-1984)was zo iemand. Naninck werkte als procuratiehouder 32 jaar bij de firma G. Dröge en was in zijn vrije tijd een fervent amateurfilmer.

In 2007 ontving het Regionaal Archief Tilburg enkele archiefstukken uit zijn nalatenschap (archiefnummer 1297). Daar zat ook dit 8 mm filmpje bij. De opnamen van het vertrek van Duitse soldaten (op de fiets, te voet en tenslotte massaal per trein) en de ontvangst van de bevrijders in Tilburg zijn soms zelfs letterlijk van binnenuit gemaakt. De vertrekkende Duitsers en een kar volgeladen met huisraad, waarschijnlijk van een vluchtend NSB-gezin, werden zo te zien gefilmd door een slaapkamerraam.

Op YouTube is ook een 'trailer' te zien van de film 'De bevrijding van Tilburg'. Deze opnamen werden gemaakt door de bevrijders zelf: de oprukkende 15de Schotse Divisie.

Geboren in 1809: uitgevlogen!

Op zaterdag 10 oktober vond de afsluiting plaats van project Geboren in 1809.Van begin januari tot eind juni hebben zestig enthousiaste deelnemers hard gewerkt om zoveel mogelijk informatie over de 338 borelingen uit 1809 in de wiki te zetten. Op 10 oktober werd het resultaat van het project gepresenteerd door de deelnemers zelf aan de Tilburgse bevolking. Behalve een doorlopende presentatie van het project waren er ook verschillende lezingen: Pieter van de Sanden sprak over zijn beleving van het project, Jace van de Ven vertelde een (bijna waargebeurd!)verhaal over de 339e boreling van 1809 en Cor van der Heijden legde uit hoe hij de gegevens van de wiki gaat gebruiken voor zijn boek.
Om zoveel mogelijk toehoorders te genereren liep stadsomroeper Henk van den Nieuwenhuizen, Gekleed in passende kledij en gewapend met een ratel en een geweldig stembereik, door de Tilburgse binnenstad.

Om 13.00 uur was de officiële afsluiting die werd begeleid door muziek (onder leiding van Lauran van der Sanden). In toespraken van, onder andere, projectleider en -coördinator werden de deelnemers bedankt voor hun inzet, gedrevenheid en enthousiasme. Daarna waren er cadeau´s (kalender), verrassingen (uitstapje in november naar het Peerke Donders Paviljoen) en koffe met iets lekkers.

Het was een gezellige dag en een mooie afsluiting van een prachtig project!


Voor een impressie van de dag, zie de slideshow hieronder.


Created with flickr slideshow.

RSS-feed op de website

Anno 2009 zou je denken dat het integreren van een rss-feed in een website een fluitje van een cent is. Dat valt soms tegen. Gelukkig zijn de medewerkers van Pictura Database Publishing er in geslaagd om het in onze website te integreren. Ik beschouw dat als een klein succes.
Integratie van informatiestromen naar één punt is handig. Doordat de rss-feed van dit weblog nu als nieuws op de website van het Regionaal Archief Tilburg komt, is dit weblog veel beter geïntegreerd geraakt in de informatiekanalen die wij willen gebruiken.
Daarnaast kunnen we nu ook de filmpjes van het YouTube-kanaal van het archief op elke pagina in de website embedden (insluiten). Binnenkort kan dat ook op de homepage, dan zijn we weer een stap verder.

Overigens is het nieuws op de website niet alleen afkomstig vanaf dit weblog. Het korte termijn nieuws (bv. plotselinge extra sluiting) publiceren we meestal via de nieuwsvoorziening van de website. Op die manier blijft het weblog gereserveerd voor meer verhalend nieuws waar het publiek op kan reageren.

Nieuwe boeken in de bibliotheek

Nieuwe boeken in de bibliotheek van het Regionaal Archief Tilburg.

Stadsmens of natuurmens? = Urban man or rural man? / [tekst Frans Ellenbroek]. - Tilburg : Gemeente Tilburg, 2009. - 30 p. : ill. ; 21 cm
Lezing, gehouden door Frans Ellenbroek, 18 september 2009, tijdens het internationale symposium 'Comeback Cities'

Tilburg absurdistan? / Ingrid Luycks ; [eindredactie Ed Schilders]. - Tilburg : teleXpress, 2009. - 96 p. : ill. ; 15 cm
Eerste deel van een reeks essays waarin het Tilburgse kunstleven in kaart wordt gebracht.

Bronnen voor de criminaliteit en strafrechtspleging vanaf 1811 tot heden / Onder eindred. van G.A.M. Van Synghel. - 's-Gravenhage : Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, 2009. - 294 p. : ill. ; 24. - (Broncommentaren, ISSN 0929-9572 ; 7)

The story of the city : strategy development in industrial cities / R.L. Vreeman. - Tilburg : Gemeente Tilburg, 2009. - 32 p. : ill ; 21 cm Met lit. opg

Vincents cahier / tekst Ed Schilders ; illustraties Luc Verschuuren. - Tilburg : Stadsmuseum Tilburg, 2009. - : ill. ; 21 cm

Snack-O-theek / Jeroen de Leijer ... [et al.] ; eindred. Bart van Dijk. - Tilburg : teleXpress, 2009. - 47 p. : ill. ; 15 cm Op de losse omslag zijn de namen en adressen vermeld van alle cafetaria in Tilburg (website)

Tongerlo - Tilburg : een band van 600 jaar / Door Jan Keller. - Tilburg : Heemkundekring Tilborch, 2009. - 24 p. : ill. ; 21 cm

Tilburg van 'O ja, en waar legt dat dan, Tilburg?' tot 'O, dat ik nog in Tilburg was!' : een bloemlezing over Tilburg, Tilburgers & Tilburgs / Samengesteld door Ed Schilders. - Tilburg : Stichting Dr. P.J. Cools MSC, 2009. - 47 p. ; 25 cm Samengesteld t.g.v. 'Boeken rond het Paleis' op 30 augustus 2009

Comeback cities in the picture / Samenstelling en productie Simon B. Kool. - Tilburg : Gemeente Tilburg, 2009. - 12 p. ; 30 cm Tentoonstellingscatalogus

Over d'n oven : de geschiedenis van de leemwinning en de steenfabricage in Udenhout en Biezenmortel / Heemcentrum 't Schoor. - Udenhout - Biezenmortel : Heemcentrum 't Schoor, 2009. - 184 p. : ill. ; 29 cm Met lit. opg.

Nieuwe boeken in de bibliotheek

Weer veel nieuwe boeken in de bibliotheek van het archief.

Namen op de kaart : oorsprong van geografische namen in Nederland en Vlaanderen / Riemer Reinsma. - Amsterdam [etc.] : Atlas, 2009. - 253 p. ; 21 cm Met lit. opg., reg.

De archivaris vertelt : Tilburgse en Bossche herinneringen / Louis Pirenne. - Alphen aan de Maas : Veerhuis, 2009. - 240 p. : ill. ; 24 cm Met lit. opg

Lezen! : Teksten over het archief / Redactie Yvonne Bos-Rops ... [et al.]. - 's-Gravenhage : Stichting Archiefpublicaties, 2009. - 350 p. : ill. ; 24 cm. - (Jaarboek / Stichting Archiefpublicaties ; 2007) Met bijdragen in het Nederlands, Engels en Frans

Comeback cities : Vernieuwingsstrategieën voor de industriestad / Samenstelling en redactie Nienke van Boom en Hans Mommaas ; tekstredactie Els Brinkman. - Rotterdam : NAi Uitgevers, 2009. - 256 p. : ill. ; 25 cm Met lit. opg Ook aanwezig in het Engels

In Tilburgs bezit : historische objecten uit de collectie van de gemeente Tilburg / Jeroen Ketelaars en Ronald Peeters. - Tilburg : Stadsmuseum Tilburg, 2009. - 95 p. : ill. ; 22 cm. - (Stadsmuseum Tilburg cahier ; 7) Met lit. opg.

De kleine geschiedenis van Tilburg : deel 10 : Hoogkar, tram en transportcentrum / Henk van Doremalen. - Zwolle : Waanders, 2009. - 96 p. : Ill. ; 27 cm. - (De kleine geschiedenis van Tilburg ; deel 10)

De deugd van broederschap : sociaal kapitaal van gildebroeders in de Noord-Brabantse schuttersgilden, 1600-2000 / Jette Janssen. - Tilburg : Stichting Zuidelijk Historisch Contact Tilburg, 2009. - 330 p. : ill. ; 25 cm. - (Bijdragen tot de geschiedenis van het Zuiden van Nederland ; derde reeks, [dl. 36]) Met index, lit. opg Met samenvatting in het Duits Ook verschenen als proefschrift Universiteit van Tilburg, 2009

Atlas van Moerenburg. - 2e dr. - Tilburg : Landschapspark Moerenburg, 2009. - 14 p. : krtn ; 33 cm

Weverij Pijnenburg in Goirle

De Heemkundekring de Vyer Hertganghen in Goirle heeft het archief van de Textielfabriek Van Pijnenburg geschonken. Het archief is niet compleet en bevat een deel van de boekhouding vanaf 1890 tot 1915. Pijnenburg was een weverij van linnen en jute artikelen. Eigenaren vanaf 1898 waren de broers Elias, Adriaan en Cornelis Peijnenborg. Op het moment dat de fabriek gesloten werd in 1968 waren er 196 werknemers in dienst. Vijf jaar later in 1973 werden de gebouwen gesloopt. Wat rest zijn herinneringen en het archief. Op de foto ziet u het interieur van de fabriek zoals het rond 1919 eruit moet hebben gezien.

Slotmanifestatie 1809

Op 10 oktober presenteren de trotse deelnemers het onderzoeksproject Geboren in 1809

De eerste helft van 2009 stond voor de ruim zestig deelnemers aan het project Geboren in 1809 in het teken van het onderzoeken van de levensloop van de 338 Tilburgers die in 1809 werden geboren. Het project is afgerond en op zaterdag 10 oktober presenteren de onderzoekers vol trots de resultaten, die de negentiende eeuw op bijzondere wijze tot leven brengen. Alle belangstellenden zijn van harte welkom.

LET OP: op zaterdag 10 oktober is Regionaal Archief Tilburg niet open voor onderzoek!

Op zaterdag 10 oktober vindt de slotmanifestatie van het project plaats, een presentatie die helemaal in het teken van 1809 staat. Het Tilburg van tweehonderd jaar geleden wordt zo tot leven gebracht.

Datum: zaterdag 10 oktober
Plaats: Regionaal Archief Tilburg, Kazernehof 75 in Tilburg
Tijd: 09.30 uur tot 16.00 uur. Om 13.00 uur is de officiële presentatie van het project.

Net als in 1809 loopt een stadsomroeper door de binnenstad om de activiteiten aan te kondigen. Jace van de Ven, dichter, journalist, prozaïst en columnist, vertelt bijzondere verhalen. Lauran van der Sande brengt muziek ten gehore uit de tijd van de onderzochte personen. Hij gebruikt daarbij zoveel mogelijk authentieke instrumenten. Cor van der Heijden geeft een presentatie over het boek dat hij wil schrijven op basis van de onderzoeksresultaten.
Natuurlijk komen ook de onderzoekers van Geboren in 1809 aan het woord. Zij vertellen hoe zij aan hun informatie zijn gekomen. Ze laten op de Wiki-pagina’s van www.geborenin1809.nl zien op welke levensverhalen zij zijn gestuit. Tot slot houdt deelnemer Pieter van de Sanden tweemaal een lezing. Pieter analyseerde de onderzoeksresultaten en is zelf een nakomeling van drie mensen uit 1809.
Op de wiki van Geboren in 1809 zijn de onderzoeksresultaten, levenslopen en familiegeschiedenissen uitgebreid beschreven.

Programma zaterdagactiviteit 10 oktober

Doorlopend
Deelnemers laten het onderzoekswerk zien en vertellen erover in de Studiezaal
Stand van de Nederlandse Genealogische Vereniging

Lezingen
10.00 uur Lezing Pieter van der Sanden
10.45 uur Lezing Jace van de Ven
11.30 uur Lezing Cor van der Heijden

Officieel gedeelte
13.00 uur Officiële afsluiting van het project Geboren in 1809 met de deelnemers
Muzikale omlijsting door Lauran van der Sanden (muziek uit de 19e eeuw)

Lezingen
13.45 uur Lezing Pieter van der Sanden
14.30 uur Lezing Jace van de Ven
15.15 uur Lezing Cor van der Heijden

Demonstratie wiki
10.30 uur Projectcoördinator Astrid de Beer legt de wiki uit
12.00 uur idem
14.00 uur idem
15.30 uur idem

Handschriften voor het hertogdom

De mooiste verluchte manuscripten van Brabantse hertogen, edellieden, kloosterlingen en stedelingen. Hanno Wijsman verzamelde 24 handschriften die vervaardigd zijn voor mannen en vrouwen die op de een of andere manier als Brabanders of bewoners van Brabant te kenschetsen zijn. Deze handschriften zijn vervaardigd in de vijftienden en de zestiende eeuw, sommigen in Brabant zelf, anderen op andere plekken. Ondertussen zijn de handschriften over heel Europa verspreid, naar de Bibliothèque nationale de France, de British Library in London, de Österreichische Nationalbibliothek in Wenen en naar andere bibliotheken. Met heel veel prachtige afbeeldingen. Persoonlijk vind ik het muziekschrift uit die tijd erg bijzonder om te zien, zonder maatstrepen en met prachtige miniaturen.

Deze afbeelding is uit het Trivulzio getijdenboek, niet voor een Brabander geschreven, maar net zo mooi als de Brabantse getijden- en koorboeken. Lees meer op de website van de Koninklijke Bibliotheek.

Wat kun je bij jullie in het archief eigenlijk allemaal doen?

Een vraag die regelmatig gesteld wordt op feestjes en partijen. Dat je vooral iets komt DOEN is wel duidelijk, maar de drempel om te komen is soms nog wat hoog. Veel, verschillend en vaak spannend onderzoek, puzzelen en blijven doorzoeken. Voor het gebruik tijdens open dagen of als introductie van geïnteresseerden heeft het Regionaal Archief Tilburg een aantal filmpjes laten maken die apart of als een gezamenlijke introductie kunnen dienen.



Veel mensen willen stamboomonderzoek doen of de bouwgeschiedenis van hun huis uitzoeken, leerlingen willen (of moeten) een werkstuk maken, studenten een scriptie schrijven over een historisch onderwerp. Het kan allemaal bij het Regionaal Archief Tilburg. En zoveel meer zou ik willen zeggen, maar je moet ergens beginnen! In de filmpjes wordt duidelijk gemaakt wàt je als bezoeker in het onderzoekerscentrum kunt doen en hoe je de eerste stappen maakt in een onderzoek. Enkele nieuwe onderzoekers worden begeleid in hun onderzoek door medewerkers van het archief, de camera volgt hun eerste schreden op het onderzoekspad. Bovendien wordt in de filmpjes een korte blik achter de schermen (en in het depot) geworpen. Ook voor onze vaste bezoekers is het dus de moeite van het kijken waard.

De introductiefilmpjes zijn nu af en sinds vandaag ook via YouTube te bekijken.
The making of... was al langer te zien op ons YouTube-kanaal.

Kasteel Loon op Zand bezien vanuit de familie Verheyen

Het witte kasteel heeft van oudsher een rol gespeeld in de Loonse samenleving. De heren en ook vrouwen van Loon op Zand hebben het bestuur over het gebied, mogen recht spreken, bepalen wie wel of niet mag jagen, vissen en houtkappen, wie de molen mag bedienen, kortom een zeer centrale rol. Een rol die ze behouden tot de komst van de Fransen in 1795.
In 1753 werd Arnoldus Verheyen (1704-1759) rentmeester van de heerlijkheid en ging in het kasteel wonen. Een eeuw later op 1 mei 1857 werd de inmiddels in adelstand verheven familie Verheyen eigenaar van het kasteel. Ook nu in deze 21ste eeuw zijn enkele leden van de familie Verheyen lid van het Sint Ambrosiusgilde en de Koninklijke Sophia's Vereeniging in Loon op Zand.
Het archief van de heerlijkheid berust bij het Regionaal Archief Tilburg. Het merendeel van het archiefmateriaal is afkomstig uit de nalatenschap van mevrouw Emilie F.R.M. ten Horn, geboren jonkvrouwe Verheyen. Twee jaar geleden bleek dat de kasteelbewoonster zo’n 20 amateur films heeft gemaakt vanaf 1935 van de eigen woonomgeving en vakanties. Op de films is te zien hoe de Loonse bevolking een serenade komt brengen, hoe het kasteel er uitzag, het ziekenhuis van het Rode Kruis, de bijzondere tuin van het kasteel, de kleding en het interieur.
Meer dan verrast was het Archief door het feit dat dit jaar oude foto's bleken te bestaan van het kasteel die gemaakt zijn toen door mevrouw Mary J.A.E. Kolfschoten, geboren jonkvrouwe Verheyen(1883-1927) en dat de Stichting Familie-Archief en Collectie Gelderman de foto's die op het kasteel zijn gemaakt in bruikleen wilde gegeven. Zij was een dochter van jhr mr Franciscus Xaverius Arnoldus Verheyen (1852-1929) en Anna Maria Carolina Justina Theresia de Bruyn. Hij was de oudste broer van de vader van Mevrouw ten Horn-Verheyen. Ze huwde met de Bossche advocaat en procureur mr Georges Marie Joseph Kolfschoten (1875-1955).
De kleinzoon uit dit huwelijk mr Edzard F.G.M. Gelderman tekende afgelopen donderdag de bruikleenovereenkomst. Zijn grootmoeder Mary Kolfschoten-Verheyen was een verwoed amateur-fotografe, een verdienste die ons nu in staat stelt beelden te zien van een belangrijk onderdeel van het verleden uit Loon op Zand. Daarnaast zijn er ook foto's vervaardigd door haar zwager Olivier van Stratum. Het betreffen vier fotoalba en ruim 300 losse foto's. Na november zullen de foto's in de beeldbank beschreven worden.

Voor wie meer over dit onderwerp wil lezen raad ik de bijdragen van Erik Gelevert in Straet & Vaert aan.

Heel veel meer films en filmpjes!

Het is de volgers van dit blog vermoedelijk wel bekend dat inmiddels enkele digitale versies van films die het Regionaal Archief Tilburg beheert, te bekijken zijn op YouTube. Honderden kijkers zijn er inmiddels geweest en de stroom nieuwe filmpjes gaat gestaag door.
De nieuwste 'aanwinst' is het bovenstaande mooie 8 mm filmpje met beelden van een brandweerdemonstratie op het Stuivesantplein in Tilburg. Er moeten nog heel wat mensen rondlopen die zichzelf herkennen! Laat het weten, laat het weten.

Voor de langere films maken we gebruik van de Film- en Fotobank Noord Brabant (FFNB).
Sinds kort is daar de Tilburg-promotiefilm "Harmonie van een Gemeenschap" te bekijken. Een geweldig sfeervol tijdsdocument: zwart-wit beelden van de toen nog zeer devote en in opbouw zijnde provinciestad. Aan de hand van de lotgevallen van een aantal leden van een harmonie-orkest en van een pasgeborene wordt, in de vorm van een gespeelde documentaire, een impressie gegeven van Tilburg.

Behalve het beheren en zo goed mogelijk toegankelijk maken van de films, willen we ook een overzicht krijgen (en doorgeven aan u allen) van films die elders beheerd worden. Door b.v. links te maken op 'onze' YouTube pagina kunt u zo ook op een eenvoudige manier enkele Oosterhoutse films bekijken.

En, altijd op zoek naar meer..., kwam ik vandaag een heel nieuwe site tegen die voor alle filmliefhebbers interessant is. Open Beelden: is een initiatief van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in samenwerking met Stichting Nederland Kennisland. Op Open Beelden zijn bij lancering ruim 200 Polygoon-items afkomstig uit het archief van Beeld en Geluid te vinden. een
Aardig is dat hierop een grote hoeveelheid Polygoonjournaals op staan, waarvan wij als archiefdienst wel een enkele kopie hebben, maar waarmee we tot nu toe weinig konden doen, vanwege de copyrights die er nog op zitten. Via deze website Open Beelden wordt een ieder uitgenodigd er juist gebruik van te maken! (Open Source)
Nu nog op zoek naar voor deze regio interessante beelden. Al mag iedereen natuurlijk ook genieten van alle andere beelden.



Open Beelden is ontwikkeld in het kader van Beelden voor de Toekomst.

Vermelding van dit weblog in Duitse presentatie

Het Weblog van Regionaal Archief Tilburg is al doorgedrongen tot in Duitsland. Tijdens een presentatie over Web 2.0 binnen de archiefwereld is onze weblog getoond als voorbeeld hoe een archief met nieuwe media om kan gaan. Ook worden onze filmpjes op YouTube genoemd.
Wil je de hele Duitse presentatie zien? Bekijk deze dan op Slideshare, ook zo´n handige Web 2.0-tool