Speuren naar de Spoorzone: studenten TuE aan het woord

Op zaterdag 9 april vertellen twee studenten Architectuur van de TU Eindhoven over het doen van archiefonderzoek over de Spoorzone van Tilburg. Jeroen Sprangers en Ivette Wennekes deden hun afstudeeronderzoek over de Spoorzone. Het onderzoek richt zich op de historie van de NS-werkplaats in Tilburg, waarbij kaartmateriaal uit het historisch centrum is geraadpleegd. Hoe kan dit historische onderzoek worden gebruikt in het ontwerpproces? Dit zal worden toegelicht aan de hand van zelfgemaakt kaartmateriaal.

Jeroen en Ivette leggen uit: “Wij hebben met ons afstudeeratelier een atlas gemaakt van Tilburg, waarbij het accent ligt op het terrein van de NS-werkplaats, ons onderzoeksgebied. We hebben in deze atlas onder andere de historie van de stad in kaart gebracht. Dit is gedaan op verschillende schaalniveaus (van stadsweefsel  tot gebouwniveau). Een belangrijke basis voor dit boekwerk is dus het historische kaartmateriaal uit Regionaal Archief Tilburg. We willen wat fragmenten uit het boek laten zien om onze manier van analyseren uit te leggen”  De atlas zal ter inzage te zien zijn.

De studenten hebben de opdracht om een (of meerderen) gebouwen te ontwerpen in de Spoorzone in Tilburg. De rijke historie van dat gebied wordt gebruikt om tot een goed ontwerp te komen. De aanleidingen voor een ontwerp worden dus voornamelijk gezocht in de historie. Tijdens de presentatie op 9 april krijgt het publiek een kijkje in wat je als ontwerper met historie kan doen.

Wilt u deze lezing bijwonen? Meldt u dan aan via email.
Er is ruimte voor 30 personen.

In de middag geeft Petra Robben van Regionaal Archief Tilburg uitleg over de Tilburg Wiki, een nieuwe kennisdatabank van Regionaal Archief Tilburg en Stadsmuseum Tilburg. Iedereen wordt uitgenodigd in de Tilburg Wiki informatie op te zoeken, kennis te delen of reacties achter te laten. We leggen u uit hoe dat werkt.

Programma zaterdag 9 april
11.00 tot 12.30 uur     Studenten TU Eindhoven over Spoorzone (aanmelden verplicht)
13.00 tot 14.00 uur     Uitleg over Tilburg Wiki
9.30-16.00 uur            Mogelijkheid om eigen archiefonderzoek te doen in het onderzoekerscentrum

Locatie: Regionaal Archief Tilburg, Kazernehof 75, 5017 EV Tilburg
Vrij entree

Afscheid van een vrijwilliger

Veel werk in een archief wordt gedaan door vrijwilligers. Elk archief heeft een groep die wekelijks een aantal uur besteedt aan het invoeren van gegevens, beschrijven van foto´s, invoeren van bidprentjes of burgerlijke stand. Zo werkte in Regionaal Archief Tilburg Annelies Vroomen de afgelopen acht jaar als trouwe vrijwilligster. Ze was vooral druk bezig met het omzetten van teksten van onder andere een broederschap, de archieven van Oisterwijk en ´s Gravenmoer, de Vincentiusvereniging van Oosterhout. Ze werkte met oude negatieven en microfiches en assisteerde bij educatieve activiteiten. Voor het in kaart brengen van notariële akten van Oosterhout werkte ze in Memorix oude aktes uit in samenwerking met iemand die oud schrift beheerst. Ze pakte dozen vol foto´s in en maakte er de indexlijsten bij. Ook heeft ze cassettebandjes met interviews met Tilburgse verzetsmensen beluisterd en uitgeschreven. In 2007 tussen Kerst en Oud en Nieuw 2007 stickerde ze stellages in het nieuwe depot aan de Goirkestraat. Dit is slechts een kleine selectie uit de waslijst van werkzaamheden die Annelies heeft uitgevoerd.

Door een verhuizing van Brabant naar Limburg moet ze haar werk in Tilburg stop zetten. Wie weet heeft het archief in Heerlen er over een tijd een nieuwe vrijwilliger bij?

Een boot vol archivarissen

Op dinsdagmiddag 29 maart 2011 voeren tientallen medewerkers van vele Brabantse archiefdiensten in de stralende zon over de Dieze en de Maas net buiten ‘s-Hertogenbosch. Reden? De Laurentiusviering 2011, georganiseerd door Stadsarchief ’s-Hertogenbosch.

Ieder jaar vieren de Brabantse archieven de dag van Laurentius, patroonheilige van archieven, bibliotheken, koks en brandweerlieden. Laurentius leefde in de derde eeuw na Christus en stierf op de brandstapel. Voordat hij stierf zorgde hij ervoor dat de boeken en overige schatten van de kerk veilig waren bij de bevolking, wat hem beschermheilige van bibliotheken en archieven maakt. Hij schijnt al roosterend gezegd te hebben: "Ik ben al gaar, keer mij om en eet me op.", wat hem beschermheilige van de koks en brandweerlieden maakt.

Van dit wrede verhaal was weinig te merken op de boot vol archivarissen en archiefmedewerkers. De tocht voerde langs de pittoreske dorpjes Engelen en Bokhoven, waar gidsen van de plaatselijke Heemkundekring uitleg gaven. In Engelen bezochten we de protestantse kerk, en in Bokhoven de katholieke kerk. Zeer enthousiaste gidsen brachten de geschiedenis van de dorpjes tot leven en vertelden met humor over de bijzonderheden van de kerk waarin we zaten.

De viering werd afgesloten met een koud en warm buffet in Den Bosch, in de historisch kelder van de voormalige hoofdwacht, nu the Golden Tulip Hotel aan de Markt.

Een zeer geslaagde dag met veel moois om te zien, interessants om te bepraten, leuke mensen om te ontmoeten, inspirerends om mee te nemen naar je eigen archief, en bezoeken aan elkaars archief die in de week zijn gezet. Komt allen volgend jaar! Waar de viering dan zal zijn is nog niet bekend gemaakt……

Bekijk meer foto´s >

Het laatste combinatieregister

In de eerste jaren van de burgerlijke stand (1811-1812) maakten sommige gemeenten gebruik van combinatieregisters: in zo'n register werden geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten per jaar in chronologische volgorde in één register ingeschreven. De enige gemeente binnen het werkgebied van Regionaal Archief Tilburg, die nog lang bleef doorgaan met combinatieregisters, was 's Gravenmoer. Pas in 1829 begon 's Gravenmoer met de aanleg van afzonderlijke registers voor geboorten, huwelijken en overlijdens. Ter illustratie volgen hierna enige opeenvolgende akten uit het register van de burgerlijke stand van 1828: akte 28 is een geboorteakte, 29 een huwelijksakte en 30 een overlijdensakte:

Centimeter voor centimeter conserveren

Het is woensdag 23 maart 2011, de Kaart van Zijnen ligt op een gigantische tafel uitgespreid in restauratieatelier De Tiendschuur in Tilburg. Daar overheen is een 'brug' gebouwd, waarop de restaurator kan werken. Vanwege het formaat van de kaart, drie bij vier meter, is het anders onmogelijk in het midden van de kaart de losse delen vast te zetten. De 'brug' is helemaal ingepakt in zacht materiaal om te voorkomen dat er ergens beschadiging of vervuiling op de kaart kan komen. Daar waar niet gewerkt wordt aan de kaart, is die afgedekt, zodat zo weinig mogelijk licht op de kaart valt.

Stukje voor stukje wordt gekeken waar de losse delen van de kaart zitten. Met een zachte spatel wordt gekeken hoe los een stukje papier zit. Met een fijn kwastje wordt wat lijm tussen de losse lagen papier gesmeerd (speciale lijm die veel door restauratoren wordt gebruikt. Deze heeft een grote hechtkracht, maar is toch reversibel. Mocht het nodig zijn in de toekomst, dan is de lijm weer te verwijderen met een vloeistof). Als het losse deel is vastgelijmd, dan komt er een laagje papier op, speciaal siliconen papier. Daarop een laagje karton en daarop een gewicht om te fixeren.

Op een vel papier is aangegeven waar de losse delen zitten.

Siliconen papier heeft een gladde onderkant.
Daar hecht niets op.

Fixeerblokken op de gelijmde delen van de kaart.

De lijm droogt vrij snel, is een strook gedaan, dan kunnen de fixeerblokken eraf gehaald worden, en schuift de hele brug zo'n 30 centimeter op en kan de volgende strook van de kaart gecheckt worden op losse delen.

Al in juni 2010 en januari 2011 is er goed gekeken naar de staat van de Kaart van Zijnen, maar het was toen vrijwel onmogelijk om het midden van de kaart goed te bestuderen. Nu kan dat wel en wordt de kaart centimeter voor centimeter bekeken. Dan blijken er hier en daar toch weer meer losse delen te zijn dan we in eerste instantie dachten. Op zich geen probleem, het gaat steeds om stukken die zo klein zijn dat conservering goed te doen is. We spreken hier van conservering, niet van restauratie. Dat laatste zou het geval zijn als er nieuw papier aangevezeld moet worden of als het linnen onderdoek vervangen zou moeten worden. Het lijkt erop dat conservering van de Kaart van Zijnen nu toereikend is voor verder behoud van de kaart en voor éénmalige vertoning aan het publiek in juni. We houden u op de hoogte!

Bekijk alle foto´s van de conservering van de Kaart van Zijnen.

Een gewelddadige dood

Op 26 december 1927 overleed te Chaam: Maria Geertruida Lambertina Josephina Soeterboek, oud 35 jaar, echtgenote van Gerardus Johannes Buijs:

Zo op het eerste gezicht lijkt het een normaal geval van overlijden, maar dat is het niet, zoals blijkt, wanneer het overlijdensregister geraadpleegd wordt. Onder de overlijdensakte is onderstaand formulier geplakt, waaruit blijkt dat de overledene ten gevolge van een gewelddadige dood is overleden:

De Provinciale Noordbrabantsche 's-Hertogenbossche Courant van 29 december 1927 meldt het volgende:

Chaam, 27 Dec. Gisteren kwam de heer G. Ruijs tot de minder aangename ontdekking dat zijn vrouw verdronken lag in een looikuip. Kunstmatige ademhaling werd toegepast, doch mocht niet meer baten.

De Nieuwe Rotterdamsche Courant van 30 december 1927 meldt: Eergisteren is te Chaam de vrouw van G. Ruijs in een looikuip verdronken.

Een schouwburg in je achtertuin

Gisteren op maandag 14 maart 2011 na alle festiviteiten in de jubilerende stadsschouwburg bezocht ik Jos Donders aan het Wilhelminapark. Zijn ouders en grootouders hadden de bekende interieurzaak aan de Zomerstraat. Dit pand was reeds in 1888 door de familie verworven. Vermaard was de Kunstzaal Donders op de bovenetage.

De doorbraakplannen van de gemeente Tilburg in de jaren zestig hadden tot gevolg dat de familie de panden aan de Zomerstraat moest verkopen en een nieuw pand lieten bouwen aan de Schouwburgring. De huidige Zomerstraat tussen de Schouwburgring en het Lieve-Vrouweplein is een fractie van de Zomerstraat van voor de doorbraak. Op de foto's ziet u de latere afbraak van de panden, de Hervormde Kerk (nu Heuvelstraat) wordt zichtbaar. Het zijn kleine kiekjes, maar er gaat natuurlijk een wereld achter schuil.
De schouwburg die op 1 maart 1961 werd geopend staat bekend als een architectonisch monument en is misschien wel de mooiste schouwburg in Nederland. Vreemd blijft het als die in je eigen achtertuin wordt gebouwd.

Nieuwe boeken (maart, deel II)

Koninkrijk vol sloppen / Auke van der Woud. - Amsterdam : Bert Bakker, 2010.

Over het begin van de stedengroei in Nederland. Miljoenen mensen  verruilden in de late negentiende eeuw hun agrarische omgeving voor een woning in de stad. Schoon water, deugdelijk voedsel, frisse lucht en modern sanitair waren in de achterbuurten die toen ontstonden zeer zeldzaam. Met enkele verwijzingen naar Tilburg.

Meer informatie

'Moralinezuur' en voorlichting : de twee gezichten van Idil in het katholiek debat om de moderniteit, 1937-1970 / Cecile van Eijden-Andriessen. - Tilburg : Stichting Zuidelijk Historisch Contact, 2010.(Bijdragen tot de geschiedenis van het Zuiden van Nederland ; 3e reeks, [dl. 41])

De Informatiedienst Inzake Lectuur, beter bekend als Idil, werd in 1937 in Tilburg opgericht. Censuur of 'voorlichting' over het goede boek? Met deze dissertatie levert Cecile van Eijden-Andriessen een interessante bijdrage aan het historische debat over het Nederlands katholicisme in de periode 1937-1970.

Meer informatie

De Romeinse katakomben in Valkenburg : het verhaal van een unieke kopie / Paul Post. - [Nijmegen] : Valkhof Pers, 2010.
Met krtn., bibliogr.

In een mergelgroeve te Valkenburg is een nauwgezette kopie van delen van de catacomben in Rom, onderaardse begraafplaatsen van met name Christenen uit de periode van vooral de derde en vierde eeuw. Deze bijzondere kopie was een initiatief van een telg van een vermogende textielfabrikantenfamilie uit Tilburg, Jan Diepen.

Meer informatie

Goederen voor de Tilburgse Vincentiusvereniging

Het is oktober 1958. 48 vrachtwagens vol met goederen komen de Veemarktstraat ingereden. De goederen zijn bestemd voor de Vincentiusvereniging, die in de Veemarktstraat een centraal goederenmagazijn beheert. De goederen worden gesorteerd en de foto’s laten als een stripverhaal zien wat het eindresultaat is.
Vanaf 1848 is de Vincentius in Tilburg actief en kende vele liefdewerken zoals de kinderbescherming en de bedeling. Voor dat laatste liefdewerk werd in 1952 het Centraal Magazijn ingericht, nu Vincentshop geheten. Er wordt nu niet meer in natura uitgedeeld. Bij de Vincentshop worden tweedehands goederen die nog in goede staat zijn verkocht. De opbrengsten komen ten goede aan de armoedebestrijding, zoals de Stichting Ontspanning en Recreatie Tilburg, Pater Poels, de Voedselbank en directe ondersteuning.
Bijgaande foto's zijn ontdekt in de Vincentshop en werden twee straten verder bij het Archief aan de Kazernehof afgegeven. Er zit een zekere overeenkomst tussen de werkwijzen. Ook het Archief neemt 'oude' goederen aan, mits van goede kwaliteit en toegevoegde historische waarde, en stelt na verwerking de informatie beschikbaar aan de maatschappij.

Ongehuwd overleden of toch niet?

Op 11 juli 1879 overleed te Berkel-Enschot Cornelis van Haaren, oud 78 jaar, geboren te Oisterwijk. Uit de akte blijkt niet, dat de overledene gehuwd was, dan wel gehuwd was geweest. De aangifte geschiedt echter door Adriaan van Haaren, oud 32 jaar (lees 33 jaar), zoon van de overledene.

Zoon Adriaan is op 14 januari 1846 te Berkel-Enschot geboren als zoon van Cornelis van Haaren en Maria van Hees. Zijn ouders trouwden op 22 april 1841 te Oisterwijk, zijn vader wordt in de huwelijksakte Cornelius genoemd:

Verder onderzoek heeft geleerd dat Maria van Hees op 25 mei 1905 te Udenhout is overleden als weduwe van Cornelis van Haaren. De aangifte van overlijden geschiedt door haar zoon Adriaan van Haaren, oud 58 jaar (lees 59 jaar).


Er zijn overigens nog drie mannen in 1879 in Berkel-Enschot overleden, die volgens hun overlijdensakten ongehuwd waren, maar feitelijk gehuwd waren cq. gehuwd zijn geweest.

Het betreft:

Johannes Vermelis, overleden 12 januari 1879. Hij was echtgenoot van Maria Antonia Ooms. Zij overleed als Antonia Maria Ooms, weduwe van Jan Vermelis op 15 januari 1895 te Haaren. De echtelieden trouwden op 8 november 1844 te Helvoirt.

Johannes van de Laak, overleden 8 oktober 1879. Hij was echtgenoot van Arnolda Pijnenburg en eerder weduwnaar van Cornelia van der Voort. Cornelia van der Voort overleed te Berkel-Enschot op 15 juli 1858 en Arnolda Pijnenburg overleed aldaar op 13 maart 1885.

Het eerste huwelijk vond plaats te Berkel-Enschot 22 april 1841 en het tweede te Udenhout op 29 april 1859. Johannes van de Laak was bij overlijden 64 jaar. In de beide huwelijksakten worden verschillende geboortedata genoemd. Volgens de eerste huwelijksakte is hij geboren te Haaren op 29 april 1817, volgens de tweede is hij geboren te Haaren op 30 augustus 1815!

De juiste geboortedatum is 29 april 1817. Hij had weliswaar een oudere broer Joannes, geboren te Haaren op 30 augustus 1815. Deze is echter op 1 mei 1816 te Haaren overleden. Feitelijk is er dus in 1859 iemand te Udenhout gehuwd, die in 1816 al was overleden!

Vincentius Hubertus, overleden 18 oktober 1879. Hij was weduwnaar van Gijsberta Teulings. Zij overleed te Tilburg op 22 januari 1870. De echtelieden trouwden op 3 juni 1830 te Tilburg.

De affaire Ledel

Op 8 maart was het Internationale Vrouwendag. Naar aanleiding daarvan heeft Cor van der Heijden zaterdag 12 maart een  interessante en druk bezochte lezing gehouden over vroedvrouwen.

Eigenlijk ging de lezing niet over vroedvrouwen maar over een specifieke vroedvrouw, Johanna Hendrika Ledel (Workum 18-8-1867 - Oosterhout 3-10-1944). Ledel, zelf dochter van een heel- en vroedmeester, volgde in Rotterdam een opleiding tot vroedvrouw. In 1891 vestigde zij zich in Tilburg. Omstreeks 1905 was zij een van de vier gediplomeerde vrouwelijke verloskundigen te Tilburg. In tegenstelling tot de anderen was Ledel afhankelijk van particuliere patienten, net als haar mannelijke collega´s. De strijd die de jaren daarna volgde kan het best omschreven worden als een geval van ´broodnijd´. In 1805 publiceerde Hedel namelijk een kritisch artikel in het Tijdschrift voor praktische verloskunde over de werkwijze van een aantal Tilburgse artsen (en met name gericht tegen dr. Proot), die er nogal een oneerlijke manier van patientenwerving op na zouden houden. De heren doktoren waren natuurlijk hels over dit artikel en reageerden in het novembernummer van het Tijdschrift. De zaak liep zo hoog op dat er een onderzoekscommissie werd gevormd die moest onderzoeken in hoeverre de klachten van Johanna van Ledel gegrond waren. Ledel wilde een hoorzitting, maar de onderzoekscommissie besliste anders. Dit heeft als voordeel dat alles op schrift is gezet. De originele stukken zijn terug te vinden in het archief van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der geneeskunst, afd. Tilburg, 1849-2004 (inventarisnummer 164. Rapport van de afdelingsraad inzake de kwestie met vroedvrouw Mej. J.M. Ledel, met bijlagen 1905-1906).
Uiteindelijk bleek er onder de doktoren meer irritatie te zijn over de ´levenswandel´ van Johanna Ledel dan over haar capaciteiten als vroedvrouw. Zij woonde namelijk samen met een andere vrouw,de gescheiden Florine Froch.... Op de foto zijn beiden te zien in de tuin van hun huis aan de professor Dondersstraat

Voor wie belangstelling heeft, zie hieronder een artikel uit het tijdschrift Tilburg.
http://www.historietilburg.nl/tijdschrift/7/294.htm

Internationale Vrouwendag

Vandaag, 8 maart, wordt niet alleen de laastse dag van carnaval gevierd, maar ook Internationale vrouwendag. In dat kader hebben we daarom komende zaterdag, de 12e,  Cor van der Heijden uitgenodigd om te komen praten over een interessant vrouwenthema: Tilburgse vroedvrouwen in de 19e eeuw.
Zet het in uw agenda!

Monk - geautomatiseerd transcripties mogelijk maken

Wie heeft er geen moeite met het lezen van oude handschriften? Ik hoor en zie de deelnemers aan onze cursus paleografie regelmatig zuchten en steunen met de wanhoop in de ogen. Ze komen er wel uit hoor, bijna alles is te lezen. Maar zou het niet handig zijn als er software was die dat voor ons deed? Dan zouden we hoogstens nog wat moeten corrigeren, want machines maken natuurlijk altijd fouten.

Met de huidige stand van de technologie is het mogelijk om software te laten leren. Het project Monk is daar een voorbeeld van. En iedereen kan daarbij helpen door domweg woorden te lezen en die letters in een schermpje te typen. Het is nog een project met een tijdelijke website, maar het is zonder meer de moeite waard om er eens te gaan kijken.

Wie er meer over wil lezen, volg de link!

Wie de software wil leren transcriberen, bezoek de projectsite!

Parochie 't Goirke en zijn pastoor Bots

Deze foto werd in 1907 samengesteld ter gelegenheid van het zilveren jubileum van pastoor Jan Bots van 't Goirke. In dit digitale tijdperk zou een dergelijke compositie niet zo bijzonder zijn, voor het jaar 1907 wel.
Op de foto zijn naast Bots portretten te zien van de kapelaans J. Buijs, G. Thijssen, J. van Laarhoven, A. van Iersel, J. Sprangers, G.v.d. Boer, A. Goossens, C. van Son en B. Verbakel. Op 21 mei 1882 werd Bots benoemd tot pastoor van de Dionysiuskerk van de parochie 't Goirke. In 1915 overleed hij.

In de tijd dat Bots pastoor was, werd er echt werk gemaakt van het zogenaamde huisbezoek. De registers hiervan zijn ook nog bewaard gebleven in het archief van 't Goirke en dat mag als zeer bijzonder worden beschouwd. Alles werd systematisch bijgehouden en dat geen een gezin werd overgeslagen. Voor wie meer wil weten, Charles Caspers heeft hierover gepubliceerd in Trajecta 1995.

De foto was nog niet in het bezit van het Archief en vormt samen met het parochiearchief 't Goirke een mooie getuigenis van ons rijke Roomse leven.

Aanpassing openingstijden - de cijfers

De keuze die Regionaal Archief Tilburg heeft gemaakt ten aanzien van de aanpassing van de openingstijden komt niet uit de lucht vallen. Het archief heeft sinds 1997 een website en vanaf dat moment zijn elk jaar meer mensen gebruik gaan maken van de informatie die daar te vinden is.
De hoeveelheid informatie op de website is in al die jaren enorm gegroeid. De complete fotocollectie is gedigitaliseerd en hetzelfde gebeurde met de akten van de burgerlijke stand, de doop- trouw en begraafboeken en recentelijk de bevolkingsregisters.

Toen afgelopen week onze website in een nieuwe kleur en met veranderingen online kwam hingen er meteen mensen aan de telefoon met op- en aanmerkingen. Daarna volgden de e-mails. Het toonde eens te meer aan dat er op elk moment van de dag bezoekers op de website zijn die informatie zoeken, of gewoon geïnteresseerd aan het bladeren zijn.

De keuze voor onbeperkte openstelling op dinsdag en vrijdag van het Onderzoekerscentrum is gebaseerd op de bezoekcijfers van de afgelopen twee jaar (2009-2010). Die twee dagen werden het best bezocht met de woensdag als goed derde. Op donderdag bleken de meeste onderwijsgroepen te komen. Dat paste mooi.

Door de wijze waarop wij bezoekers tellen is het lastig vast te stellen hoeveel unieke bezoekers er per jaar in het Onderzoekerscentrum komen. Het aantal nieuwe bezoekers (die vanaf 1-1-2006 voor het eerst komen) is wel te achterhalen. Dat vertoont een dalende lijn maar dat laat zich voor een belangrijk deel verklaren doordat meerdere jaren terug wordt gekeken in het bestand met bezoekers.
In 2009 waren er 725 nieuwe bezoekers en in 2010 waren dat er 708. Bij benadering zullen er dan in totaal rond de 1000 unieke bezoekers per jaar zijn geweest. Voor de vergelijking maakt het niet uit of dat er nou 1200, 1000 of 900 zijn geweest.
Samen brachten deze bezoekers in 2009 ruim 3200 bezoeken en in 2010 ruim 2800. Deze dalende tendens is al langer gaande, het ene jaar wat sterker dan het andere.
Een omgekeerde ontwikkeling is zichtbaar in het aantal e-mails dat jaarlijks in de digitale brievenbus valt. Dat groeide sterk in de afgelopen 5 jaar.

Bezoeken exclusief educatieve groepen en activiteiten

De website van Regionaal Archief Tilburg trok in 2009 ruim 118.000 unieke bezoekers en in 2010 122.000. De cijfers uit de webstatistieken geven altijd aanleiding tot discussie. En terecht. Gelukkig zijn er ondersteunende cijfers die laten zien wat dit getal waard is. Zo laat het bouncepercentage zien dat zo’n 25 % van de bezoekers de website verlaat op de pagina waar ze binnen zijn gekomen. Daar kun je uit afleiden dat ze niet gevonden hebben waar ze naar zochten, dan wel niet snapten hoe ze die informatie konden bemachtigen, dan wel domweg op de verkeerde website terecht zijn gekomen.
De lengte van een bezoek is ook een aanwijzing of er sprake is van een serieus bezoek of een vluchtige voorbijganger. Meer dan 48% van de bezoeken resulteerden in een verblijf langer dan 3 minuten op onze website. Dat is in internettermen een lang bezoek. Bij een nog scherpere grens is 32% van bezoekers langer dan 10 minuten op de website.
In ruim 40% van de bezoeken bezocht de bezoeker 10 of meer pagina’s.

Rekeninghoudend met al deze getallen is het veilig om ervan uit te gaan dat minimaal 25% van deze unieke bezoekers in ieder geval serieuze bezoekers zijn. Op een totaal van 120.000 zijn dat er dan 30.000. Unieke bezoekers. 3000% procent meer dan in het Onderzoekerscentrum binnen komt.

Voor Regionaal Archief Tilburg zijn deze cijfers aanleiding om zich serieus bezig te houden met deze digitale bezoeker. We moeten met hen in contact treden, service bieden online, op het moment dat zij hun onderzoek doen en vragen hebben.
Dat betekent keuzes maken want meer geld is niet te verwachten. Dit is dan ook de ratio achter het besluit om twee dagen de deuren van het Onderzoekerscentrum te sluiten en in de uren die daarbij vrijvallen op zoek te gaan naar manieren om met onze digitale bezoeker in contact te treden en te onderzoeken hoe we hen op afstand bij kunnen staan in hun onderzoek.

Er zijn bezoekers die gereageerd hebben in de trant van: als jullie nou ook eens andere bronnen online zetten dan alleen voor genealogen, dan heb je een punt.
Ik bestrijd niet dat er meer bronnen online moeten komen, dat is een ontwikkeling die onomkeerbaar is.
Ik bestrijd wel dat we eerst moeten digitaliseren en dan pas service online gaan verlenen. Dat zijn twee kanten van dezelfde medaille. De redelijk “eenvoudige” genealogische bronnen leveren voor veel mensen al hoofdbrekens op, o.a. op het gebied van zoeken (en vinden) en lezen. Als we andere, oudere en volledig geschreven, bronnen online gaan plaatsen dan zal er nog meer vraag komen naar een mogelijkheid om in contact te komen, om uitleg, training etc. Die ervaring moeten we nu opdoen om die vraag op te gaan vangen.

Ik begrijp dat we hiermee ook mensen teleurstellen. Dat is helaas onvermijdelijk.
Uiteindelijk moet dit leiden tot een betere manier van dienstverlenen. Maar wel een manier van dienstverlenen die totaal anders zal zijn dan wat wij tot nu toe gewend zijn. Regionaal Archief Tilburg wil zich voor die toekomst niet verstoppen en op tijd beginnen om de nodige ervaring op te doen en ook de medewerkers voor te bereiden op deze nieuwe digitale dienstverlening.

Presenteren van kind in 1838 niet meer verplicht

Hierboven ziet u afbeeldingen van twee elkaar opvolgende akten uit het geboorteregister van Alphen en Riel van 1838. Zo op het eerste gezicht zijn er geen verschillen te ontdekken. Maar als je de eerste akte gedateerd 29 september 1838 goed bekijkt, zie je dat wordt vermeld, dat de vader het kind presenteert aan de ambtenaar, terwijl in de tweede akte van 8 oktober 1838 de vader slechts verklaart dat er een kind is geboren. Het verschil heeft alles te maken met de invoering van het Burgerlijk Wetboek in 1838. Sinds de invoering daarvan was het niet meer nodig om de geboren kinderen aan de ambtenaar van de burgerlijke stand te tonen. Bij de meeste gemeenten in het werkgebied van RAT is deze regel pas in 1839 van kracht geworden. Alphen en Riel, Made en Drimmelen en Terheijden zijn de enige drie gemeenten, waar de regel al in oktober 1838 werd ingevoerd.

Nieuwe boeken (maart)

Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant / Jan Smits; [tekstredactie M. van Leeuwen-Pilet]. - Alphen aan de Maas : Veerhuis, 2010.

Plaatscode: G 282

Meer informatie over dit boek op de website van de uitgever.


Haghorst ons dorp : Haghorst door de eeuwen heen / Redactie Jan van Helvoirt , Bertrand Verhelst jr., Sjef Verhoeven ; met medewerking van Cees van Bijsterveldt, Theo de Graaf, Jan van Helvoirt, ... [et al.]. - [s.l.] : [s.n.], 2009.

In kartonnen box met losse krt., plattegr. en 'supplement 1'

Plaatscode: F HILV 69

Geschonken door een van de auteurs.

Helpen met hoofd en hart : fragmenten uit het recente verleden van de Parochiële Charitas Instelling in Oisterwijk / J.N.G.M. Ketelaars; [met medew. van A.M.I. van Dorp]. - [Oisterwijk] : Het Kwartier van Oisterwijk, 2011. - 64 p. : ill. ; 21 cm. - (Oisterwijkse historische brochurereeks ; 4)

Plaatscode: F OIST 111


Geschreven door Jeroen Ketelaars, meer informatie over dit boek en mogelijkheid tot bestellen op de website van heemkundekring De kleine Meierij.