De toevallige vondst van een olografisch testament

Maria Antonia Mutsaers maakte, voor zover bekend, vier olografische (eigenhandig geschreven) testamenten en één openbaar testament, alle voor Tilburgse notarissen.

Haar eerste olografisch testament gaf zij in bewaring aan notaris  P. G. Molengraaff  op 4 augustus 1841 (notariële archieven Tilburg, toegang 115, inv. nr. 241-II (nog niet gescand) akte 29, fiche 4). In de marge is vermeld “Dit testament is teruggenomen den 2 Aug. 1845” en dat testament is inderdaad aan de testatrice teruggegeven door notaris H. B. Beckers  op 2 augustus 1845 (inv nr. 281, akte 106, scan 283):

Tien dagen later, op 12 augustus 1845, geeft zij haar tweede olografisch testament in bewaring aan notaris Beckers (inv. nr. 281, akte 109,  scan 291): 

In de marge van de akte is vermeld  “teruggenomen den 1 Augustus 1850” en ook dit testament is inderdaad aan de testatrice teruggegeven door notaris Beckers  op 1 augustus 1850 (inv. nr. 286, akte 42, scan 85):

Op 8 augustus 1850 geeft de testatrice haar derde olografisch testament in bewaring aan notaris Beckers (inv. nr. 286, akte 43, scan 86):

Hoewel er in de marge niets wordt vermeld over een eventuele teruggave aan de testatrice, heeft notaris J.A. Daamen op 3 augustus 1855 het testament aan de testatrice teruggegeven en wel op 3 augustus 1855 (inv. nr. 323, akte 240, scan 93).

De testatrice geeft op dezelfde 3 augustus 1855 haar vierde olografisch testament in bewaring aan notaris Daamen (inv. nr. 323, akte 241, scan 94):

De testatrice maakt een vijfde, dit keer openbaar, testament voor notaris Daamen op 14 juni 1856 ( inv. nr. 324, akte 181, scan 381):

Daarbij benoemt zij Jacobus Antonius Adrianus Kerstens tot uitvoerder van haar uiterste wilsbeschikkingen, reeds gemaakt of nog te maken. Er wordt met geen woord gerept over het testament van 3 augustus 1855.

Op 8 november 1857 overlijdt Maria Antonia Mutsaers te Tilburg. Uit de memorie van successie opgemaakt kort naar haar overlijden blijkt dat zowel het vierde olografisch testament als het vijfde openbaar testament  beiden hun rechtsgeldigheid hebben behouden (memorie van successie  kantoor Tilburg inv. nr. 71, memorie 236, op microfiche ter inzage bij RAT). 

Op de dag van overlijden van de testatrice wordt het vierde olografisch testament door notaris Daamen in bijzijn van de Tilburgse kantonrechter geopend. Er wordt slechts een omschrijving van het testament gegeven, geen letterlijke weergave van de inhoud (toegang 41: archief van het Kantongerecht van Tilburg 1838-1930, inv nr 423 akte 141, 8 november 1857 (BHIC)). In de akte wordt vermeld dat notaris Daamen dat testament bij zijn minuten zal voegen. Het testament is echter niet aangetroffen in de serie minuutakten verleden voor notaris Daamen in 1857, waar je het in eerste instantie zou verwachten.

Een tweede mogelijkheid voor de vindplaats van het testament  zou akte 241 van 3 augustus 1855 zijn (de akte van in bewaringgeving van het testament). Ook daar is het testament niet aangetroffen, maar toevallig ben ik erachter gekomen dat het testament wél bij de minuten van notaris Daamen van 1855 is opgeborgen, maar op een plaats waar je het niet zou verwachten nl. in inventarisnummer 323 tussen akten 233 en 234 (scan 70):



Ik vermoed dat het testament ooit door iemand is ingezien en op de verkeerde plaats is teruggelegd.

Uit het testament blijkt de inhoud van het olografisch testament van 7 augustus 1850, én van dat van 3 augustus 1855, hetgeen feitelijk een correctie is van het testament van 7 augustus 1850. Twee van de vier olografische testamenten zijn dus toevallig teruggevonden. De inhoud van de eerste twee olografische testamenten zal waarschijnlijk voor altijd in nevelen gehuld zijn.