'Het beheer der gemeente' Het Tilburgse archief in 1913

Gedurende het jaar 2013 speurt oud-Tilburger Henk van Mierlo Sr. in de historische kranten van de Koninklijke Bibliotheek, op zoek naar Tilburgs materiaal in het jaar 1913. Zo kwam hij uit bij 'Gemeente-verslag II' in de Nieuwe Tilburgsche Courant van 18 november1913. Het krantenartikel behandelde 'verschillende onderwerpen betrekkelijk het beheer der gemeente':



I. Gemeentearchief.

Het gemeentearchief is opgeborgen in 3 afzonderlijke lokalen. Brandvrij, goedverlicht vrij van vocht, ruim en luchtig, voorzien van centrale verwarming en behoorlijke ventilatie, laat hun toestand niets te wenschen over. Zij zijn aangebracht in het gemeentehuis en aldus voor het gebruik der gemeentelijke administratie zeer gunstig gelegen. In het eerste lokaal is opgeborgen het geordend en geïnventariseerd oud archief, loopende tot 1811, benevens het geordend en voorloopig geïnventariseerd archief vanaf 1811 tot de invoering der Gemeentewet 1851. In de 2 andere lokalen zijn verzameld respectievelijk het archief na 1851 en de registers van den Burgelijken Stand.

Het ordenen van het nieuw archief waarmede in den loop van het jaar 1911 een begin is gemaakt, werd in 1912 voortgezet. Hierbij bewees een voorloopig opgemaakte inventaris goede diensten.

De klapper op de brieven van Burgemeester en Wethouders, waarin de brieven categorisch zijn opgenomen in verband met het daarin behandelde onderwerp en onderverwijzing naar het nummer van het register waarin de brief voorkomt en met vermelding van het nummer waaronder de brief in het register is opgenomen en van den jaar datum van het schrijven, naderde zijne voltooiing.

Bij het ordenen zijn verschillende stukken aan de hand van de lijst, houdende opgave van vernietigbare stukken, in de Gemeentearchieven, vastgesteld door den Minister van Binnenlandsche Zaken, den 14 October 1908,uit het archief verwijderd en vernietigd.

Ofschoon het archief van den Burgelijken Stand, speciaal het oud archief, geenszins op volledigheid kan bogen — blijkbaar bevinden zich verschillende stukken en registers op de diverse pastorieën hier ter stede en wellicht ook te Goirle — is toch de toestand hiervan zeer goed. In zeer goed uitziende registers vinden wij, zoowel van de Hervormde als van de Roomsch Katholieke Gezindte, de geboorten (doopboeken) vanaf 1649 en de overlijdens (begraafregisters, later overlijdenregisters) vanaf 1723. Op enkele registers, vooral de geboorteregisters, waren reeds vroeger klappers gemaakt, doch deze blijken zeer onvolledig en weinig betrouwbaar zijn.

Op de trouwboeken over de jaren 1712—1810 zijn de klappers geheel voltooid, terwijl op die over de jaren 1679—1712 de index bijna gereed is. De klappers zijn alphabetisch-lexicographisch ingericht.

Door benoeming van den heer A. F. M. van Haaren tijdelijk ambtenaar, belast met het ordenen van het archief, tot vast ambtenaar  der secretarie, waarbij hem een andere werkkring werd aangewezen, heeft de verordening van het archief niet dien voortgang gehad, welken wij wenschten. De pogingen door ons in het werk gesteld, om een geroutineerd archivaris te onzer beschikking te krijgen, zijn niet met  goeden uitslag bekroond.

Bij -voortduring blijven wij echter onze aandacht, wijden aan dit belangrijke onderdeel der gemeente administratie. Belangrijk aanwinsten door aankoop, makingen of schenkingen kunnen over 1912 niet

worden vermeld.

Dank aan Henk van Mierlo Sr.