Adresaanduidingen in geboorteakten

Bij de invoering van de burgerlijke stand is bepaald, dat in een geboorteakte de plaats van geboorte dient te worden vermeld. De wetgever heeft met plaats van geboorte de nadere aanduiding van het huis, waarin de geboorte plaats vond, bedoeld. Eén gemeente in het werkgebied van RAT, nl. Diessen, heeft de plaats letterlijk opgevat en vermeldde in alle geboorteakten slechts de gemeentenaam. Sommige gemeenten zijn pas laat met een aanduiding van het adres in de geboorteakten begonnen: Moergestel en Hilvarenbeek pas sinds 1880. Nu volgen twee geboorteakten uit 1879 en 1880 van Hilvarenbeek. In 1879 werd in Hilvarenbeek geboren: Anna Maria van Laarhoven. Het huisadres wordt niet vermeld:


In 1880 werd in Hilvarenbeek geboren: Jan Cornelis de Beer. Zijn geboorteakte vermeldt, dat hij is geboren in het huis staande aan de Varkensmarkt wijk A nummer 162:






Omgekeerd komt het ook voor, dat gemeenten aanvankelijk wél het adres vermelden, maar daar later mee stoppen. Een voorbeeld is de gemeente Chaam. Van 1811-1834 is er geen adresaanduiding, van 1835-1895 wel, en sinds 1896 niet meer.


Ook hier weer twee voorbeelden:



In 1895 werd te Chaam geboren: Adriana Maria Geerts. Haar geboortehuis stond in wijk A nummer 38:





In 1896 werd te Chaam geboren: Antonia Catharina van Gestel. Het adres van haar geboortehuis is niet in de akte vermeld:

Uniek is de situatie in Udenhout. Van 1856-1895 wordt een straatnaam of wijknaam in de geboorteakte vermeld. Ook nu weer twee voorbeelden. In 1860 werd te Udenhout geboren: Wilhelmina Sweens. Haar geboortehuis stond aan de Slimstraat:

In 1881 werd te Udenhout geboren: Johanna Nouwens. Haar geboortehuis stond in het Winkel:

Wat de situatie in Udenhout uniek maakt is, dat in de bevolkingsregister nooit straatnamen worden vermeld! De ambtenaar, die de geboorteakten opmaakte, moet dus een lijst hebben gehad, waarop de straatnamen en de bijbehorende wijkletters en huisnummers stonden. Of zou hij zijn afgegaan op de informatie, die de vader van de boreling bij de aangifte gaf?

Hoe het ook zij, hier is een mooie taak weggelegd voor hen, die onderzoek doen naar straatnamen in Udenhout: niet in de bevolkingsregisters kijken, maar in de geboorteakten!