zondag 27 februari 2011

controle van dubbelen van de burgerlijke stand

Artikel 22 van het burgerlijk wetboek uit 1838 bepaalde dat in de maand januari de dubbele registers van de burgerlijke stand uit het voorafgaande jaar naar de griffie van de arrondissementsrechtbank overgebracht dienden te worden, inclusief de in enkelvoud opgemaakte huwelijksbijlagen en akten van huwelijksaangiften en -afkondigingen. Artikel 28 bepaalde dat het openbaar ministerie verplicht was die overgebrachte registers te onderzoeken en van zijn bevinding een proces-verbaal op te maken. Deze regeling was overigens al van kracht sinds de invoering van de burgerlijke stand in 1811. Vreemd genoeg zijn in de archieven van de arrondissementsrechtbanken deze processen-verbaal niet terug te vinden. Wél zijn ze te vinden in de archieven van gemeentebesturen, ambtenaren van de burgerlijke stand en soms als bijlagen bij de registers van de burgerlijke stand, zoals in Dongen het geval is. In Dongen is de serie processen-verbaal over de jaren 1859 t/m 1875 aangetroffen als los inliggende stukken in de huwelijksregisters van die jaren (zie scans op de website). Als voorbeeld wordt hier het proces-verbaal getoond uit het jaar 1859:








Uit dit verbaal blijkt, dat de griffier alle akten van de burgerlijke stand uit zijn arrondissement één voor één heeft gelezen en bij de huwelijksakten bovendien heeft gecontroleerd of de gegevens in de huwelijksakten overeenstemden met die in de bijbehorende bijlagen. Dit moet jaarlijks een waar monnikenwerk zijn geweest!
Op de derde pagina van het proces-verbaal kunt u lezen onder UDENHOUT dat in het register van overlijden van 1859 de akte van Elisabeth Verhoeven ontbreekt, van welk overlijden wél aangifte is gedaan. Hoe de griffier wist, dat er wel aangifte is gedaan, is mij vooralsnog een raadsel. Wellicht beschikte hij over registers van voorlopige aangiften van overlijden, die niet bewaard zijn gebleven. Die registers met voorlopige aangiften, zijn, voor zover mij bekend, alleen binnen het werkgebied van RAT althans, van Raamsdonk bewaard gebleven (zie ook Gens Nostra, maandblad der Nederlandse Genealogische Vereniging, jaargang 65, nummer 11, december 2010, pagina´s 490-491).
Het gedrukte proces-verbaal is gedateerd 24 maart 1860. Waarschijnlijk heeft de griffier de ambtenaar van de burgerlijke stand van Udenhout al eerder laten weten dat er een akte ontbreekt in het overlijdensregister van 1859. Deze heeft onmiddellijk actie ondernomen en de akte alsnog op 16 maart 1860 ingeschreven. Boven de akte staat: Akte van een overlijden, hetwelk in het jaar achttien honderd negen en vijftig heeft plaats gehad, en waarvan de inschrijving alstoen verzuimd is:



Elisabeth Verhoeven is op 1 mei 1859 te Udenhout overleden.

zaterdag 26 februari 2011

Kaart van Zijnen wacht op conservering

Het is weer even stil geweest rondom de Kaart van Zijnen, de manuscriptkaart uit 1760. Dit grootste archiefstuk van Regionaal Archief Tilburg is een paar weken geleden gedigitaliseerd door Pictura in Heiloo en één dag later weer getransporteerd naar Tilburg.


Op dit moment wacht de kaart op het conserveren. Tijdens studie is gebleken dat de kaart op een aantal punten lichte beschadiging heeft, opgelopen in de afgelopen 250 jaar. Restauratieatelier De Tiendschuur in Tilburg gaat zorgen voor de conservering. Net als het digitaliseren is ook dat weer een redelijk ingewikkelde klus. Er zal een brug gebouwd moeten worden óver de kaart van 3 bij 4 meter. Op die manier kunnen de restauratoren ook bij het middelste gedeelte van de kaart komen om conserveringswerkzaamheden uit te voeren.

Verwacht wordt dat over een paar weken gestart kan worden met dit werk. We houden u uiteraard op de hoogte! Hieronder een foto van het transport van Heiloo naar Tilburg. In de enorme kist  wordt de kaart geheel zuurvrij bewaard en vervoerd. Een datalogger in de kist houdt de vochtigheid en temperatuur bij. Zo blijven de medewerkers van het archief constant op de hoogte van de status van de kaart.

De foto´s zijn gemaakt door Marcel van der Wouw van Restauratieatelier De Tiendschuur.

vrijdag 25 februari 2011

Verdwenen stadsbeelden: De gedenknaald van koning Willem II.

De werkman links kijkt je recht aan. Het is juni 1933 midden in de crisisjaren. In het pak de aannemer van het karwei Hub. van Eijndhoven (1877-1952). Aan hen de gecompliceerde taak om de gedenknaald van koning Willem II te verplaatsen. De gedenknaald van de hand van Hendrik van Tulder werd in 1874 onthuld. Naast de Heikese kerk op de plaats waar koning Willem II in 1849 overleed werd de gedenknaald geplaatst, maar in 1933 moest de naald zo'n twaalf meter verplaatst worden.

Maar er staat nog een gedenknaald van Willem II op de Oude Markt zult u denken. Dat is juist, maar dat is een geheel nieuwe. Deze werd vervaardigd door Ton Buijnsters en onthuld in 1987. De oude uit 1874 verdween in 1968 met de aanleg van de Cityring.
Alleen het marmeren medaillon is nog afkomstig van de oude gedenknaald.

Bijgaande foto's werden deze week door de kleinzoon van de aannemer Van Eijndhoven aan het Archief gestuurd.

Weaving History - Edwin Petrus


Detail van wandtapijt `Reise`
 De laatste tijd zit Edwin Peeters regelmatig in de studiezaal van Regionaal Archief Tilburg. We vroegen hem naar het onderwerp van onderzoek. Edwin blijkt beeldend kunstenaar en vertelde ons een interessant verhaal: `Voor een nieuw project ben ik op zoek naar beeldmateriaal over de textielindustrie in Tilburg. Zodoende ben ik terecht gekomen bij het Regionaal Archief Tilburg. Het project waarmee ik bezig ben heb ik de werktitel 'Weaving history' gegeven. Het moet een eerbetoon worden aan de arbeiders in de textielindustrie in de vorm van een serie wandtapijten. Daarvoor ga ik beeldmateriaal gebruiken wat zal bestaan uit foto's, gedrukte en geschreven teksten, plattegronden van Tilburg en bouwtekeningen. Op de computer ga ik daarvan gelaagde ontwerpen maken. Uiteindelijk ga ik ze bij het TextielLab van het Textielmuseum in wol uitvoeren. In de maand juni ben ik 'artist in residence' in de Finse stad Tampere, waar ik in het plaatselijke archief hetzelfde onderzoek wil gaan doen.´

Edwin werkt onder de naam Edwin Petrus. Zijn website is http://www.edwinpetrus.nl/

Poll over openingstijden Regionaal Archief Tilburg

We horen graag wat onze digitale bezoekers vinden van de wijziging van de openingstijden. Op 1 maart gaan deze nieuwe tijden in.

Dinsdag en vrijdag:
open inloop Onderzoekerscentrum 9.30 – 17.00 uur
2e zaterdag van de maand:
open inloop Onderzoekerscentrum 9.30 – 16.00 uur
Woensdag en donderdag: op afspraak voor (onderwijs)groepen, cursisten en nieuwe bezoekers

Geef uw mening via de nieuwe poll op de website.

donderdag 24 februari 2011

Lezing over vroedvrouwen in de 19e eeuw

Over de hele wereld wordt er op 8 maart aandacht besteed aan de positie van de vrouw. Het is dan Internationale Vrouwendag. In Regionaal Archief Tilburg is er op zaterdag 12 maart 2011een lezing waarin vrouwen centraal staan.

Om 11.00 uur geeft Cor van der Heijden een historische lezing over de 19e eeuwse vroedvrouw in Tilburg. Van der Heijden is als leraar verbonden aan het Sint Odulphuslyceum en daarvoor werkte hij aan het Cobbenhagencollege (of zoals de school nu heet 2College Cobbenhagen) in Tilburg. Hij heeft verschillende historische publicaties op zijn naam staan. Op 10 januari 2010 won hij tijdens de Brabantse Erfgoedparade de Historische Prijs Noord-Brabant 2010. Van der Heijden is een kenner van geschiedenis en zal tijdens deze lezing zijn licht laten schijnen op de vroedvrouwen uit Tilburg in de 19e eeuw.

Maria Adriana OOSTERBAAN werd in 1908 door de gemeenteraad van Tilburg benoemd tot gemeentevroedvrouw.
Programma zaterdag 12 maart
11.00-12.00 uur Lezing Cor van der Heijden over 19e eeuwse vroedvrouw in Tilburg
9.30-16.00 uur  Mogelijkheid om eigen archiefonderzoek te doen in het onderzoekerscentrum

Locatie: Regionaal Archief Tilburg, Kazernehof 75, 5017 EV Tilburg
Vrij entree

Rondom de Internationale Vrouwendag gebeurt er nog meer in Tilburg. Bekijk het programma.

zondag 20 februari 2011

Een opmerkelijke huwelijksakte te Geertruidenberg





Op 7 november 1855 vond te Geertruidenberg een opmerkelijk huwelijk plaats: een huwelijk tussen een vondeling en een kind van een ongehuwde moeder. Het zullen je voorouders maar zijn! Het onderzoek naar verdere voorouders wordt dan wel heel moeilijk, zo niet onmogelijk. De bruidegom is Johannes Herman Bosch, ingeschreven als vondeling te Amsterdam 19 september 1818. De bruid is Maria de Wit, geboren Geertruidenberg 10 oktober 1824, dochter van Adriana Catharina de Wit. Hoe de bruidegom aan zijn voornamen en achternaam is gekomen, vermeldt de historie niet: Bij de huwelijksbijlagen bevindt zich slechts een uittreksel uit het geboorteregister van Amsterdam, waaruit blijkt dat hij aldaar als vondeling is ingeschreven op 19 september 1818. Over eventueel nageslacht van dit echtpaar is weinig bekend. Er wordt op 17 augustus 1856 te Geertruidenberg een zoon Johannes Herman Antonie Bosch geboren, die op 5 maart 1858 te Breda overlijdt.

In Amsterdam schijnt het overigens minstens éénmaal te zijn voorgekomen, dat twee vondelingen met elkaar trouwden, als we de website http://www.genlias.nl/ mogen geloven.

Op 26 oktober 1881 trouwden aldaar: Johannes Frederikus Kink, 40 jaar en Aartje Kroese, 37 jaar, volgens de huwelijksakte beiden van onbekende ouders. Zij overleggen evenwel hun geboorteakten. De achternaam van de bruidegom is mogelijk Vink, want Aartje Kroese, trouwde te Amsterdam op 20 april 1893, oud 49 jaar, als weduwe van Johannes Frederikus Vink met Jozeph Jan Hamerling. Over eventueel nageslacht uit beide huwelijken is mij niets bekend.

De familie Van Niftrik / Van Tilborg in Loon op Zand

De heer De Haan, een trouwe bezoeker van het archief, kwam het op een dinsdag brengen, de familiepapieren Van Niftrik-Tilborg. De familie was afkomstig uit Loon op Zand.

De stamvader Judocus van Niftrik werd geboren in Geffen op 5 juli 1779. Tot twee maal toe trad hij in dienst van de familie Verheyen, heren van Loon op Zand. Hij trouwt er ook met Maria Wouter Span. In het pakketje van dhr. De Haan zien we verschillende levens in een notendop beschreven. Judocus van Niftrik mag in 1808 een schietgeweer dragen. Bijzonder zijn de brieven, een van een neef Niftrik geschreven vanuit het tucht- en spinhuis te 's-Hertogenbosch, weliswaar als cipier. Zijn dochter Pieternella, bijgenaamd Pietje, trouwt met een Van Tilborg. Ook dit echtpaar blijft in Loon op Zand aan de Vaartkant wonen en krijgen in 1867 een zoon Waltherus.. Na Waltherus zijn er geen documenten meer bewaard. Nog wel van een van de voorouders Jan Wagemaakers, die in 1791 12 hont land over de Oude Straat in de heerlijkheid Besoijen koopt.

Het komt niet vaak voor dat dergelijke oude documenten, te voorschijn komen. Het verhaal van de familie Niftrik/Tilborg kan hiermee persoonlijk verteld worden.

donderdag 17 februari 2011

Studenten journalistiek

Op 16 februari heeft een groep derdejaars studenten van de opleiding Fontys Hogescholen Journalistiek een bezoek gebracht aan het archief. Ze kwamen in het kader van hun minor creatief schrijven, hun docente vond dat bezoek aan het archief niet kon ontbreken in hun studie.


Bij binnenkomst voelden de studenten zich onwennig, ze hadden nog nooit een archief bezocht en wisten niet wat hun te wachten stond. Ze hadden een stereotype beeld van een archief: woorden als ´suf´, ´muf´ en ´oude mannen´ werden meerdere malen gebruikt

In de educatieruimte aangekomen kregen de studenten een introductie. Hierin werd verteld wat een archief is en waarvoor je naar een archief gaat. Aan de hand van de website werd getoonde welke bronnen er in het archief zijn. Daarnaast werd ook uitgelegd hoe je in de bronnen moet zoeken. Ook de betrouwbaarheid van de bronnen kwam aan de orde, en hoe gebruik je bronnen als journalist.

Na deze introductie was het tijd om zelf aan de slag te gaan, maar daarvoor werden nog wel even de huisregels van het archief verteld. De groep werd verdeeld in drie groepen. Elke groep deed onderzoek naar één van de volgende onderwerpen: Marietje Kessels, Koning Willem II of Peerke Donders. Voordat ze het onderzoekscentrum in gingen, kregen ze in het kort te horen wie deze persoon was. Hierdoor konden ze zelf een onderzoeksvraag rondom deze persoon centraal stellen. Ze gingen onderzoek doen in kranten, boeken,archieven etc. om antwoord te vinden op de gestelde vraag.

In het onderzoekscentrum was het toch nog onwennig voor de studenten. Het onderzoek begon achter de computer, waar op de website door de verschillende bronnen werd gezocht. Al snel werd het eerste archiefstuk opgevraagd en bekeken, hierin bleek informatie te staan die hielp om het de onderzoeksvraag te beantwoorden. Ook het krantenarchief werd geraadpleegd, het werd voor studenten steeds duidelijker hoe rijk het archief is aan informatie. Toch konden sommige studenten het niet laten, om op internet te gaan zoeken naar informatie. Deze informatie zorgde voor handvatten om het verdere onderzoek, zo werden op internet namen gevonden en deze werden in de database van het archief gezocht. Zo kregen ze bevestiging, want wat op internet staat hoeft niet waar te zijn.

Na drie kwartier onderzoek en deze kennismaking met het archief was het tijd om het resultaat aan elkaar te presenteren, waarbij de onderzoeksvraag en het antwoord aan elkaar werdverteld. Ook ging de docent kort in op hoe het onderzoek was verlopen en of hun mening ten aanzien van het archief veranderd was. Vooral de website werd als zeer positief gewaardeerd en het feit dat je niet perse fysiek naar het archief moet om informatie te krijgen.

De middag was voor de studenten een eyeopener van wat het archief te bieden. Ook heeft het ervoor gezorgd dat drempel om naar een archief te gaan lager is. Hopelijk gaan de studenten in hun verdere carrière gebruik maken van het archief.

Manon Nout, stagiare Reinwardtacademie

woensdag 16 februari 2011

Piet van Bilsen als priestermissionaris in Semarang

Misschien weet u het ook nog ? Zilverpapier van de flessen melk sparen voor de missie. Bij het woord missie fantaseerde ik als kind over warme landen, exotische stranden en donker Afrika. Van de heer Van Bilsen ontvingen we het fotoalbum van zijn oom Piet, die missionaris was in Semarang, het huidige Indonesië. In het fotoalbum is het werkelijke leven van de missie vastgelegd.

Piet van Bilsen werd geboren in Tilburg in november 1913 en overleed in Semarang in december 1972. In 1938 werd hij tot priester gewijd en als priestermissionaris van de Rooi Harten kwam hij in Semarang terecht. Zijn neef was in het bezit van een fotoalbum met zwart-wit foto’s, die getuigen van het leven aldaar.

Het is me niet bekend of er voor oom Piet ook zilverpapier is gespaard, maar het fotoalbum geeft een bijzondere indruk van het missiewerk in Indonesië.

dinsdag 15 februari 2011

Regionaal Archief Tilburg wijzigt de openingstijden

Vanaf 1 maart 2011 wijzigt Regionaal Archief Tilburg de openingstijden. Van vier dagen vrije toegang gaan we naar twee dagen vrije toegang: dinsdag en vrijdag. Op woensdag en donderdag gaan we niet dicht, maar focussen we ons meer op de digitale dienstverlening en op het ontvangen van (onderwijs)groepen en cursisten. Waarom we dit gaan doen, leggen we hieronder uit.

Fysieke en digitale bezoekers
Per jaar kent Regionaal Archief Tilburg vele bezoekers in het Onderzoekerscentrum en op de website. Algemeen geldt: iemand die aan de balie staat, wordt meteen geholpen. Digitaal zou dat ook moeten kunnen! De dienstverlening wordt nu gefocust op de circa 1.000 unieke bezoekers van het Onderzoekerscentrum. We doen minder voor de ruim 12.200 unieke website bezoekers. Hulp bij het zoeken in de ruim 2 miljoen records op de website is echter net zo nodig als hulp bij het zoeken in de fysieke archieven.

Digitale dienstverlening
Overheden, klanten, onderwijsinstellingen, iedereen wordt steeds digitaler. Regionaal Archief Tilburg wil daarom meer digitale dienstverlening aanbieden. Dit gaan we onder andere doen door met bezoekers van de website te chatten. Daarnaast gaat het archief een wiki gebruiken als publicatieplatform voor websitebezoekers en gaat daar ook actief in participeren. Digitale bezoekers krijgen zo snel, gericht en laagdrempelig antwoord.

Digitale toekomst van archieven
Het archief beheert de archieven van 12 gemeenten en een waterschap. Over een x aantal jaren dragen zij digitale archieven over. Regionaal Archief Tilburg wil een rol spelen in het toegankelijk maken van deze digitale archieven. Nú moet al begonnen worden met het ontwikkelen van expertise hierin. Daarnaast zijn we begonnen met het leveren van gedigitaliseerde dossiers aan gemeenten. Deze service wil het archief graag uitbreiden. De digitale bestanden kunnen in een later stadium voor alle bezoekers beschikbaar komen.

Introductiebijeenkomsten
Het archief ontvangt dagelijks nieuwe bezoekers die we wegwijs maken in het Onderzoekerscentrum. Op de dagen dat we niet vrij toegankelijk zijn, organiseren we speciaal voor hen introductiebijeenkomsten. Zo krijgen nieuwe bezoekers gericht uitleg over het archief en zien ze in korte tijd wat er mogelijk is.

Wat nog meer?
Bezoeken van onderwijsgroepen zullen vooral op woensdag en donderdag gaan plaatsvinden. Ook kunnen we op die dagen extra aandacht geven aan ingewikkelde onderzoeken. Onderzoekers die met deadlines te maken hebben of bezoekers die perse op dezelfde dag nog hun informatie moeten hebben, kunnen vanzelfsprekend ook terecht.

Hoewel we ons realiseren dat het wennen zal zijn aan de verminderde openingstijden, verwachten wij dat al deze mogelijkheden extra service bieden aan de vele bezoekers van Regionaal Archief Tilburg.

Lees er meer over op de website.

zondag 13 februari 2011

Erkenning van kind door weduwnaar bij diens tweede huwelijk

Op 13 mei 1833 trouwen te Moergestel Antony van Amsterdam, gedoopt Moergestel 6 augustus 1753, oud 79 jaar, met Norberta van Laarhoven, gedoopt Moergestel 15 december 1798, oud 34 jaar. Antony overlijdt te Moergestel op 3 december 1843 en zijn weduwe hertrouwt op 22 mei 1846 te Moergestel met Jan van Hest, geboren Poppel 29 juni 1814. In deze akte staat abusievelijk als haar doopdatum 15 november 1798 vermeld en Jan van Hest heet volgens zijn geboorteakte Jean van Hest. Norberta van Laarhoven overlijdt op 7 januari 1864 te Moergestel:


Haar weduwnaar hertrouwt, dan Johannes van Hest geheten (maar officieel Jean van Hest), te Moergestel op 7 januari 1865, dus precies één jaar na het overlijden van zijn eerste echtgenote, met Cornelia Smolders, geboren Moergestel 25 april 1837. Hij erkent bij dat huwelijk Adriana Cornelia Smolders, geboren 2 november 1864 als zijn kind. Sindsdien heet dit kind dus van Hest.



Gezien het kleine tijdverschil tussen geboortedatum van het kind en de huwelijksdatum van de moeder, mogen we aannemen, dat Johannes van Hest niet alleen de wettige, maar ook de natuurlijke vader is. Frappant is dat Jan van Hest, oud 50 jaar, één van de aangevers is van de geboorte van het kind:


Waarom hij het kind niet bij de geboorte heeft erkend, zal wel voor altijd een raadsel blijven.

donderdag 10 februari 2011

Gebruik studenten in de goede zin van het woord

Reinwardtacademie, Amsterdam
Regionaal Archief Tilburg heeft al enkele weken een student van de Reinwardtacademie in huis. De student is derdejaars en heeft als opdracht om de relatie studenten en Regionaal Archief Tilburg nader te onderzoeken. De student (het is een ´zij´) heeft een stappenplan opgesteld en zal hier de komende maanden mee bezig zijn. In principe zou het een opdracht voor een student marketing / communicatie kunnen zijn. Het mooie van de Reinwardt echter is, dat de studenten worden opgeleid tot professionals in de erfgoedsector. Ze zijn dan ook bekend met het museum- en archiefwezen.

De eerste weken zit de Reinwarder ter oriëntatie op de studiezaal. Observatieopdrachten om eens te zien hoe studenten of beginnende onderzoekers binnen komen. Wat weten ze al? Zijn ze bekend met een archief? Hebben zij vooraf de website bekeken? Gaan ze er van uit dat ze per se naar het archief moeten komen of zijn ze op de hoogte van het feit dat je voor een eerste oriëntatie thuis kunt beginnen? Deze vragen heeft onze stagiaire al geformuleerd in de vorm van een kleine enquete. Een volgende stap kan zijn een digitaal vragenformulier. Verder houdt Regionaal Archief Tilburg al een hele poos de bezoekersgegevens bij. Daaruit bleek dat 70 % van de Fontys Hogescholen uit Tilburg afkomstig was. maar tja...over welke periode....Die gegevens ontbraken vooralsnog, dus dat moeten we nog nader uitwerken.

Geen officieel onderzoek maar het is al fijn dat je iemand in huis hebt die een volledige focus op die doelgroep heeft. Het levert altijd meer informatie op, dan dat je er niks mee doet. Ook andere archieven en partijen maken steeds meer 'gebruik' van studenten. Op de site van de Reinwardtacademie lezen we dat het Gelders Archief een implementatieplan laat maken door vierdejaars van deze erfgoedopleiding. En in Rotterdam duiken de studenten in data ten bate van het project 'Emerging Media – Open Data'.


Interieur Reinwardtacademie
 'Waarom willen jullie meer studenten in het archief?' vroeg mijn stagiaire vandaag. Ja, onder andere omdat we graag willen dat onze collectie archieven gebruikt wordt. Maar daarbij is het ook wel erg leuk om jonge mensen met je materiaal aan de slag te laten gaan. Studenten zijn creatief, zien wellicht andere mogelijkheden en houden de zaak wat actueel. De illustratie hiernaast is volgens de internetbron het interieur van de Reinwardtacademie. Ik heb het niet kunnen verifiëren en ik ben er nog nooit geweest. Mocht het er daar werkelijk zo uitzien, dan kan dat een inspiratie vormen voor ons als archieven. Een hippe, frisse tent waar ook studenten - naast onze andere trouwe bezoekers - graag verblijven.

Maar zonder ons te laten verblinden en verleiden tot alleen maar hip en innovatief....Hopelijk brengt onze stagiaire niet alleen in kaart hoeveel en wanneer de studenten komen naar Regionaal Archief Tilburg. We willen graag een of meer aanbevelingen zodat we in de toekomst weer een stap dichterbij ons doel gaan komen: optimaal gebruik van de collectie door onder andere studenten van HBO- en WO-opleidingen.

zondag 6 februari 2011

wettiging van kind na huwelijk van ouders



Op 23 januari 1845 trouwden te Dongen (akte 1) Joannes van Seeters met Maria in ´t Groen. (zie bovenstaande akte) Volgens de akte is de bruidegom op 30 december 1815 te Raamsdonk geboren. De bijlagen bij de huwelijksakte bevatten een extract van die geboorteakte, waaruit blijkt dat Joannes van Seeters is geboren als kind van de ongehuwde moeder Maria Smeur. De kantmelding bij de akte vermeldt: “erkent het nevensgemelde kind bij Joannes van Seeters en gewettigd waarvan akte op dato den 25 Maart 1819”. Deze kantmelding is bijzonder: in veel gevallen wordt een kind van een ongehuwde moeder erkend en eventueel gewettigd bij een huwelijk van die moeder. Daarvan lijkt hier geen sprake. Nader onderzoek heeft aangetoond dat moeder Maria Smeur op 22 februari 1816 te Raamsdonk is getrouwd met Jan van Seters:


In die huwelijksakte wordt met geen woord gerept over een eventuele erkenning van haar zoon Joannes. Haar zoon blijft dus ook na het huwelijk van zijn moeder voorlopig Joannes Smeur heten. Een erkenning cq. wettiging van een kind na het huwelijk van zijn moeder kon eigenlijk alleen maar plaats vinden door tussenkomst van de koning, die brieven van wettiging kon afgeven. Dat is in Raamsdonk niet gebeurd. Wél is er een akte opgemaakt waarbij Joannis van Seeters en Maria Smeur echtelieden op 25 maart 1819 verklaren, dat er een door hen buiten echt geteeld kind bestaat dat niet is erkend en dat is aangegeven met de voornaam Joannes en geboren te Raamsdonk 30 december 1815.


Geboorteakte:

Akte van wettiging:




Het kind wordt nu erkend en gewettigd door de ouders. Er zal melding worden gemaakt van deze wettiging in de marge van de geboorteakte. Deze akte van erkenning/wettiging is ingeschreven in het register van buitengewone Acten, als Doodgeborenen, Vondelingen etc. voor het jaar 1819. Dit register bevindt zich achterin het register van overlijden van 1819.
De oplettende lezer zal gemerkt hebben, dat de vader en zoon verschillende achternamen hebben: de vader heet volgens diens huwelijksakte van Seters, de zoon volgens de kantmelding in zijn geboorteakte van Seeters. Zoon Joannes wordt in de geboorteakten van zijn te Oosterhout geboren kinderen overigens van Seters genoemd. Nader onderzoek heeft uitgewezen, dat de vader niet Jan van Seters heet. Hij is volgens zijn huwelijksakte geboren te Raamsdonk op 19 juli 1782. Het doopboek van Waspik (aldaar kerkten de katholieken uit Raamsdonk) vermeldt dat op die dag is gedoopt: Joannes van Ceters (DTB 5 Waspik). De boreling uit 1815 had dus de achternaam van Ceters moeten hebben, als alles goed was gegaan. Door fouten in de burgerlijke stand is de naam van Ceters in 1816 foutief geschreven als van Seters en in 1819 is deze naam foutief geschreven als van Seeters. Na 1845 gaan de nazaten van Johannes van Seeters door het leven als van Seters.

donderdag 3 februari 2011

Nieuwe boeken in de bibliotheek (februari)



Ik heb wortels : ons familieverhaal / René van der Mast. - Dongen : Timmermans, 2010. (C 399)
Kèkt us wèttie glundert : vijfenzeventig jaar Rijwielhandel Ton van de Klundert (1935-2010) / Hanneke van Kempen. - [Tilburg] : Art Brut, 2010.

Uitg. ter gelegenheid van het vijfenzeventigjarig bestaan van Rijwielhandel Ton van de Klundert VOF, op 23 oktober 2010. (F TILB 1406)

Bikse kleine luiden : protestanten in Hilvarenbeek en omstreken vanaf 1648 /
Samengest. door een tiental leden van de Andreasgemeente ; red. : Ton Smulders. - Hilvarenbeek : Kerkenraad Andreas-gemeente, 2009. (F HILV 68)


Erfgoed van de oorlog : de oogst van het programma / [samenst., coördinatie en eindred. Bas Bijl ... et al.]. - Den Haag : Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2010.

Resultaten van projecten waarvoor subsidie is verleend in het kader van het programma Erfgoed van de oorlog (2007-2009) (D 898)

Deze drie projecten van het Regionaal Archief Tilburg staan in dit boek:
Luchtbeschermingsdiensten Tilburg en Oosterhout
Tilburg in oorlogstijd
Tilburgse oorlogsbronnen gekoppeld

De Brand mooi eigenlijk : wonen en werken in een wildernis, toen en nu / Joost van der Loo; Arjen Roos; Rianne Willems. - Udenhout : Stichting De Brand, 2010. (TILB 1407)

Het Tilburg e.o. van architect Jos. Donders : toen (1898-1940) en nu / Wout van Bommel. - Tilburg : Stichting tot Behoud van Tilburgs Cultuurgoed, 2010. (Tilburgse Historische Reeks ; 15). (F TILB 1409)

Jazz in Tilburg : honderd jaar avontuurlijke muziek / Rinus van der Heijden; Henk van Belkom; Ruud Erich [et al.]. - [Tilburg] : Stichting Jazz in TIlburg, 2010. (F TILB 1408)

Jan Plek in het archief





Op 1 januari 2009 nwerd het Tilburgse bedrijf Jan van Laarhoven Boeken BV gesloten. In de volksmond was het bedrijf beter bekend onder de naam Jan Plek. De bedrijfsleider Kees Klaster zei bij de sluiting het te betreuren dat een stukje Tilburgs erfgoed verloren is gegaan.
De oprichter Jan van Laarhoven (1828-1915), die u hier op de foto ziet, startte het bedrijf reeds in 1863. Van huis uit was Jan van Laarhoven thuiswever, die in zijn huis in de Hoeksestraat ook boeken inbond. Lijm wordt plek en de bijnaam is hiermee snel verklaard. Het bedrijf breidde zich uit met een drukkerij. Het kende verschillende vestigingsplaatsen in de stad, Smidspad, Wilhelminapark om te eindigen aan de Jules Verneweg.




Het bedrijf hield zich de laatste jaren bezig met het plastificeren en het maken van harde kaften van boeken. Eigeodm tot 2005 was de familie Wassing, die het bedrijf verkocht aan NBD/Biblion te Leidschendam. Doordat het niet meer rendabel zou zijn werd op 16 december 2008 bekend gemaakt dat de activiteiten werden gestaakt.


Ik werd benaderd door de dames Mommers met de vraag of de documenten van hun oudoom Jan van Laarhoven, vooral bestaande uit oude foto's, aan het Archief konden worden geschonken. Dit specifieke Tilburgse erfgoed zal in ieder geval worden bewaard.