zondag 6 februari 2011

wettiging van kind na huwelijk van ouders



Op 23 januari 1845 trouwden te Dongen (akte 1) Joannes van Seeters met Maria in ´t Groen. (zie bovenstaande akte) Volgens de akte is de bruidegom op 30 december 1815 te Raamsdonk geboren. De bijlagen bij de huwelijksakte bevatten een extract van die geboorteakte, waaruit blijkt dat Joannes van Seeters is geboren als kind van de ongehuwde moeder Maria Smeur. De kantmelding bij de akte vermeldt: “erkent het nevensgemelde kind bij Joannes van Seeters en gewettigd waarvan akte op dato den 25 Maart 1819”. Deze kantmelding is bijzonder: in veel gevallen wordt een kind van een ongehuwde moeder erkend en eventueel gewettigd bij een huwelijk van die moeder. Daarvan lijkt hier geen sprake. Nader onderzoek heeft aangetoond dat moeder Maria Smeur op 22 februari 1816 te Raamsdonk is getrouwd met Jan van Seters:


In die huwelijksakte wordt met geen woord gerept over een eventuele erkenning van haar zoon Joannes. Haar zoon blijft dus ook na het huwelijk van zijn moeder voorlopig Joannes Smeur heten. Een erkenning cq. wettiging van een kind na het huwelijk van zijn moeder kon eigenlijk alleen maar plaats vinden door tussenkomst van de koning, die brieven van wettiging kon afgeven. Dat is in Raamsdonk niet gebeurd. Wél is er een akte opgemaakt waarbij Joannis van Seeters en Maria Smeur echtelieden op 25 maart 1819 verklaren, dat er een door hen buiten echt geteeld kind bestaat dat niet is erkend en dat is aangegeven met de voornaam Joannes en geboren te Raamsdonk 30 december 1815.


Geboorteakte:

Akte van wettiging:




Het kind wordt nu erkend en gewettigd door de ouders. Er zal melding worden gemaakt van deze wettiging in de marge van de geboorteakte. Deze akte van erkenning/wettiging is ingeschreven in het register van buitengewone Acten, als Doodgeborenen, Vondelingen etc. voor het jaar 1819. Dit register bevindt zich achterin het register van overlijden van 1819.
De oplettende lezer zal gemerkt hebben, dat de vader en zoon verschillende achternamen hebben: de vader heet volgens diens huwelijksakte van Seters, de zoon volgens de kantmelding in zijn geboorteakte van Seeters. Zoon Joannes wordt in de geboorteakten van zijn te Oosterhout geboren kinderen overigens van Seters genoemd. Nader onderzoek heeft uitgewezen, dat de vader niet Jan van Seters heet. Hij is volgens zijn huwelijksakte geboren te Raamsdonk op 19 juli 1782. Het doopboek van Waspik (aldaar kerkten de katholieken uit Raamsdonk) vermeldt dat op die dag is gedoopt: Joannes van Ceters (DTB 5 Waspik). De boreling uit 1815 had dus de achternaam van Ceters moeten hebben, als alles goed was gegaan. Door fouten in de burgerlijke stand is de naam van Ceters in 1816 foutief geschreven als van Seters en in 1819 is deze naam foutief geschreven als van Seeters. Na 1845 gaan de nazaten van Johannes van Seeters door het leven als van Seters.

7 opmerkingen:

Astrid zei

@Theo
Interessant stuk!

Wat ik me afvroeg: waarom kon wettiging van een kind alleen plaatsvinden door tussenkomst van de koning?

Theo van Herwijnen zei

Als een ongehuwde moeder een kind kreeg, kon dat kind bij de geboorte door de vader erkend worden. Als de ouders dan later trouwden, vond vaak een bevestiging van de erkenning plaats bij het huwelijk. Die erkenning werd dan wettiging genoemd. Het kwam echter nogal eens voor, dat de ouders een voorechtelijk kind vergaten te erkennen of wettigen bij huwelijk. Dan kon na het huwelijk alsnog een erkenning of wettiging plaats vinden, maar dat moest dan wel met toestemmming van de Koning gebeuren door middel van een zgn. Koninklijke Brief.

Astrid zei

Bedankt. En zo'n Koninklijke Brief; was deze gemakkelijk te verkrijgen of ging er nog een heel onderzoek aan vooraf?

Theo van Herwijnen zei

Astrid,

Ik denk niet, dat er veel onderzoek gedaan hoefde te worden. De ouders diende hun huwelijksakte te overleggen en de geboorteakten van de te wettigen kinderen. Daarna was de wettiging nog slechts een formaliteit.

Theo van Herwijnen zei

Brieven van wettiging komen niet heel erg vaak voor. In het werkgebied van RAT ben ik tot nu toe drie afschriften van brieven van wettiging tegengekomen, allen ingeschreven in huwelijks-registers, te weten Geertruidenberg huwelijksregister 1839, akte 13, 2 december 1839; Hooge en Lage Zwaluwe huwelijksregister 1850, akte 21, 18oktober 1850 en een vrij recente in het huwelijksregister van Tilburg van 1910, akte 48, 10 maart 1910. De afschriften staan gescand op de website van RAT.

Piet van Kaam zei

Beste Theo,
Naar aanleiding van je artikel over wettiging van kinderen de vraag hoe het ging met een kind waarbij in de geboorte akte onwettig staat maar wel de beide ouders zijn vermeld?
Indien nodig kan ik je een kopie van deze aangifte zenden als ik je mailadres heb.
In afwachting van reactie met vriendelijke groeten,
Piet

Theo van Herwijnen zei

Piet,

Je kunt je reactie sturen naar info@regionaalarchieftilburg.nl ter attentie van mij.