De Historische Canon van Gilze en Rijen

Voorzitter Bert Wagemakers aan het woord, links in beeld is burgemeester Jan Boelhouwer

De voorzitter van de werkgroep CANON, Jan Theunissen overhandigde de eerste exemplaren van de Historische Canon van Gilze en Rijen aan  burgemeester Jan Boelhouwer en aan de voorzitter van Heemkring Molenheide Bert Wagenmakers.´Dit historisch overzicht van de dorpen Gilze, Rijen, Hulten en Molenschot zou heus niet onder ieders hoofdkussen hoeven liggen, maar kan een prachtig welkomstgeschenk zijn voor voor nieuwe burgers,` zo betoogde Wagemakers met een knipoog naar Boelhouwer die pas enkele maanden geleden werd geïnstalleerd.

Hoewel de geschiedenis van Gilze al eeuwen terug gaat in de tijd met bodemvondsten op Verhoven, was de historiografie van de vier genoemde dorpen maar beperkt, zo bleek in 1977 bij de oprichting van Heemkring Molenheide. De leden van de heemkundekring bogen zich over de publicaties die in de loop der jaren waren verschenen en wat bleek: deze waren nagenoeg op één hand te tellen. Nu vijfendertig jaar later in 2012 is de reeks boeken en artikelen aanzienlijk gestegen. Waarom dan toch nog een Canon? Als redenen werden aangehaald: ´voor nieuwe inwoners van de dorpen, voor het bieden van een eerste kennismaking, om algemene interesse op te wekken en de Canon als een opstap om zich vervolgens alsnog te gaan verdiepen in de eerdergenoemde publicaties.

De totstandkoming van een canon gaat vaak gepaard met discussies: wat moet er wel en niet in worden opgenomen? Zo deed de heemkring een oproep voor het aandragen van onderwerpen en voor deelname aan het schrijversteam. Daarnaast werden er randvoorwaarden gesteld: zo mochten er niet teveel onderwerpen in, geen hoogdravend taalgebruik, wel veel foto’s en in plaats van archiefonderzoek, gebruikmaken van bestaande publicaties. De randvoorwaarden hebben hun functie gehad: de `Historische Canon` is een handzaam boek geworden met daarin eenentwintig onderwerpen. Op de linkerpagina´s zien we collages van duidelijke foto’s, zowel van oud als nieuw materiaal. De verhalen op de rechterpagina´s zijn overzichtelijk en de titels spreken tot de verbeelding: ´Priemend vingertje werd boerenduim´, ´Met een Frans sausje´, ´Verdwenen stad op de hei´ en ´Belse Fien zocht als eerste asiel in Rijen`.

De `Canon` besluit met een hoofdstuk ´Van verleden naar een leefbaar heden´. Maar in plaats van bij het heden te blijven, werd er vandaag alweer nadrukkelijk een volgende slag gelegd, namelijk naar de toekomst. De wens is om in plaats van een boek naar digitaal te gaan en van de ´algemene´ inwoner naar de jeugd van de dorpen. Er is door de totstandkoming van deze canon immers genoeg materiaal zoals tekst en foto´s om een digitale tijdlijn te ontwikkelen in de vorm van een ´Tijdmachine´ zoals Tilburg en Oosterhout die ook hebben. Het schrijversteam is er al klaar voor.

De ´Historische Canon´ ligt vanaf vanmiddag 14.00 uur in de schappen van de plaatselijke boekhandels zodat de inwoners van Gilze, Rijen, Hulten en Molenschot deze in de decemberdagen kunnen lezen. In januari, met de nieuwe start van het nieuwe jaar, zal er gewerkt gaan worden aan de ´Tijdmachine van Gilze en Rijen´. Zoals de ´Canon´ beschouwd wordt als een treinreis door de geschiedenis, zullen de onderwerpen in de ´Tijdmachine´ weer volgende haltepunten zijn.