Het verhaal achter een oorlogsmonument

In mei en oktober/november herdenken we in Noord-Brabant onze oorlogsslachtoffers. Veel oorlogsmonumenten zijn geplaatst, zo ook voor dienstplichtig soldaat Adriaan Mallens in de Kerkstraat in Goirle. Zo maar een monument, dat u wellicht voorbij loopt zonder het verhaal van zijn tragedie te kennen. Een tragedie, die met hulp van het archief, kan worden verteld. Een verhaal, dat we kunnen vertellen, omdat Regionaal Archief Tilburg via bemiddeling van Gerrit Kobes het archief van de familie Mallens kreeg geschonken.

Zoals zo vele jonge mannen moest Adriaan Mallens in 1939 voor zijn nummer opkomen. Hij werd ingedeeld bij het 6e Regiment Infanterie, 3e Grensbataljon Jagers. Hij werd geboren in 1911 te Tilburg en groeide op in Goirle. In 1935 trouwt hij met Cornelia Klijnenbreugel en wanneer de oorlog uitbreekt in mei 1940 is hij vader van twee zoontjes Huub en Jos. De mobilisatietijd weet hij vlak bij huis, aan de Belgische grens, door te brengen. Zijn verlofuren kon hij hierdoor nog thuis bij zijn gezin doorbrengen.

Door een ongelukkig toeval, hij ruilde een dienst met Anton Doorakkers, moest hij samen met de andere vijf grenswachten naar Duinkerken vluchten. In Duinkerken waren veel meer Nederlandse soldaten gestrand, in totaal zo'n 1.500. De Franse legerleiding besloot de gestrande soldaten op een kleine vrachtboot naar Cherbourg over te laten brengen. Op de avond van 20 mei 1940 scheepte Adriaan Mallens in op de Pavon, een vrachtboot. Echter Duitse vliegtuigen ontdekten de boot en startten tot vier keer toe de aanval. Resultaat, 80 doden en 50 zwaar gewonden, onder hen onze Adriaan Mallens uit Goirle, 29 jaar oud.

Het verlies en de onbekendheid van het lot van de echtgenoot en vader veroorzaakte een onbeschrijflijk verdriet in het gezin. Huub Mallens (1935-2009) was vier toen zijn vader in 1940 vermist raakte: “Mijn vader is jaren later gevonden, herbegraven en ik wist het niet”. De gepensioneerde textielarbeider uit Goirle, in 2009 overleden, kon zich er altijd boos over maken. Hij was nog een kleuter toen hij zijn vader voor het laatst zag. “Hij droeg mij op de arm voor ons huisje in Goirle. Mijn moeder huilde. Hij heeft toen afscheid genomen, heb ik achteraf begrepen. Hij zat bij een grensdetachement. Na de capitulatie moest het hele bataljon op de fiets naar Antwerpen. Van daaruit is hij in Duinkerken met duizenden militairen aan boord van het vrachtschip de Pavon gegaan. Op weg naar Engeland is het schip in de nacht van 20 op 21 mei door de Duitsers gebombardeerd en bij Calais aan de grond gelopen. Daarna hoorde mijn moeder niets meer”.

Pas in september 1965 kon de familie, samen met pastoor Van Riel, voor het eerst het graf bezoeken. Mallens was door een fout als onbekende soldaat begraven.

Het archief van de familie Mallens is afkomstig van de weduwe van Huub Mallens, mevrouw M.E.H. Mallens – van der Woude te Goirle. Zij heeft het archief geschonken.
Het archief, met nummer 1567, bestaat uit de inventarisnummers 1-17 en heeft een omvang van 0.125m.

Link naar de website Goirle Riel 1940-1945.
Link naar de oorlogsmonumenten.
Link naar Historisch Nieuwsblad.