Nog eens 7184 namen van Belgische vluchtelingen online!

Het tweede gedeelte van de database met de namen van Belgische vluchtelingen staat online! Bezoekers kunnen nu zoeken in nog eens 7184 namen. In totaal zijn er nu 10582 namen ingevoerd door vrijwilligers. belngstellenden kunnen in deze database zoeken via de website van Regionaal Archief Tilburg. Ga naar 'genealogie' en kies voor de optie 'Belgische vluchtelingen'. In de jaren 1914-1918 kwamen er duizenden Belgische vluchtelingen naar Tilburg. Deze moesten allemaal ingeënt en geregistreerd worden. Om al deze mensen te registreren gebruikte men verschillende kaartsystemen. De eerste serie bestond uit kleine gele kaarten met op elke kaart een naam. De tweede lichting - die nu online staat- bestaat uit grotere witte kaarten met daarop meerdere namen. Het was natuurlijk de bedoeling dat iedere vluchteling geregistreerd werd, zodat de gemeente en het vluchtelingencomité wist hoeveel - en wie- zich er in de stad bevonden. Dit registreren ging prima voor de vluchtelingen die op het station aankwamen, maar mensen die via een andere weg kwamen (lopend, fietsend, met paard en kar etc.) lieten zich vaak niet registreren. Er zijn dus veel meer vluchtelingen in Tilburg geweest dan de officiële registratie aangeeft.

Filmavondje in Hilvarenbeek met oude beelden

Op dinsdagavond 3 juni 2014 wordt om 19.30 uur in Gouden Carolus, Hilvarenbeek, de 30 minuten durende digitale versie van de stomme zwart/wit film (zonder geluid) “Groot-Kempische cultuurdagen Hilvarenbeek" vertoond. De opnames dateren van zaterdag 22 en zondag 23 juli 1961. De film zit in de collectie van Regionaal Archief Tilburg, en is in 2014 gedigitaliseerd.

Still uit de film Groot-Kempische Cultuurdagen Hilvarenbeek

De toegang tot deze filmvertoning is gratis. De avond valt in de Week van de Lokale Omroep 2014, van 1 t/m 6 juni. De lokale omroep van de gemeente Hilvarenbeek (VLOH) en haar radiozender VLOHradio organiseren enkele unieke activiteiten, waarvan de filmvertoning er één is.

Deze historische film is in maart 2014 opgedoken in Tilburg en onder de aandacht gebracht van de lokale omroep Hilvarenbeek. De film bevat beelden van tientallen bekende Bekenaren, Kempenaren, Vlamingen en Nederlanders. Van Albert van Dalsum, bisschop Wim Bekkers en dr. P.C. de Brouwer zijn het de laatste bewegende beelden. Historische fragmenten zijn de onthulling van het beeldje van Sint-Clara, patrones van de evenementen op de Vrijthof (kermis, wandel4daagse, concerten), de gildes Sint Sebastiaan en Sint Joris, die op zondag de gasten begeleiden van pastorie naar kerk en omgekeerd. Het centrum van Hilvarenbeek was nog grotendeels in oorspronkelijke staat.

Halverwege de film zal het lied “Ons Dörp” (Michiel van der Sanden/Harry Al) weerklinken.

Na afloop van de film is er volop gelegenheid om na te praten. Mensen die meer informatie hebben over de personen in de film kunnen dat als opmerking op het YouTubekanaal van Regionaal Archief Tilburg vermelden.

Oorlogsdocumentatie Tilburg toegankelijk !!!

Het is 1943 en het echtpaar P. de Beer en A. van Krieken geeft een huwelijkscadeau aan een bruidspaar in Tilburg. Het cadeau bevat een tegoedbon voor 1 pond suiker, jam, peulen, 1 pak biscuits, 2 pakjes soda, allemaal zaken die het bruidspaar in die tijd goed kon gebruiken. Suiker was het eerste product dat al voor de Tweede Wereldoorlog op de bon kwam. Je kon suiker niet zonder bonnen van de overheid kopen. Deze persoonlijke archiefstukken bevinden zich in de documentatiecollectie Tweede Wereldoorlog van het Regionaal Archief Tilburg. Deze collectie is vanaf heden voor onderzoek beschikbaar. 

Gerrit Kobes was lange tijd werkzaam voor het Archief en ging in 2012 met pensioen. Sinds 1990 heeft hij met passie oorlogsslachtoffers in Tilburg -van voor de gemeentelijke herindeling- een gezicht  gegeven. Letterlijk een gezicht met een foto, maar ook met een levensbeschrijving. Dat deed hij in samenwerking met drs. Ad de Beer en op 4 mei 2002 volgde hun publicatie:

Het leven gebroken. De geschiedenissen van de Tilburgers die als gevolg van de strijd tegen Duitsland en de bezetting van Nederland om het leven kwamen.

De gegevens zijn ook digitaal verwerkt en aangevuld op deze wiki over de oorlogsslachtoffers.

In de loop van de twee decennia had Kobes veel verzameld over deze periode en het Archief kreeg hierdoor ook vele bijzondere schenkingen, onlangs nog familiearchieven Mallens en Van Dam. Het feit dat een Archief zich zo betrokken voelt bij deze periode, geeft burgers het vertrouwen dat de persoonlijke archieven zorgvuldig worden beheerd en beschikbaar gesteld. Alle verzamelde informatie heeft Gerrit Kobes na zijn pensioen beschreven in een aparte collectie (565) en deze kan vanaf vandaag ook door anderen worden geraadpleegd.

Om enkele bijzondere documenten te noemen:

De oorlogmemoires van Kees Koster;
Dagboek van de Duitser Frits Becker, die in Heuvelstraat woonde;
Documentatie over de fusillade van de veertien verzetshelden in de Drunense Duinen;
Documentatie over het onderzoek naar (Joodse) oorlogsslachtoffers;
Map verzetsstrijders, onder andere Piet van Bommel alias Blonde Piet.

Een onderzoek naar de oorlogsperiode in Tilburg heeft er een nieuwe onderzoeksbron bijgekregen, met dank aan de samensteller.

Link naar de collectie oorlogsdocumentatie.

Verwijzingen naar eerdere bijdragen:
Erfgoed van de Oorlog (link); 
Joodse kinderslachtoffers (link);
Verhalen over Joodse Tilburgers (link)

Chatten met twee archieven tegelijk

Chatvenster op de site van het BHIC

Digitale dienstverlening in de praktijk

Het kon al veel langer: chatten met het archief in de avonduren. Medewerkers van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) en Regionaal Archief Tilburg beantwoorden vragen in de avonduren, na sluitingstijd van het archief. De archiefonderzoeker stelt via een chatvenster op de website van een specifiek archief zijn of haar vragen en krijgt meteen antwoord. BHIC en Regionaal Archief Tilburg slaan de handen ineen. Via de chat kunnen vragen uit beide werkgebieden gesteld worden op één punt. Dit is unieke service in Nederland.

Naast een bezoek aan de studiezaal, een e-mail versturen of een telefoontje plegen, kan sinds enkele jaren al met beide archieven gechat worden. Het BHIC had hiervoor in 2010 de primeur, Regionaal Archief Tilburg volgde in 2011 met een chatfunctie. Het kan gezien worden als rechtstreeks praten met een archiefmedewerker via de websites. Op werkdagen tussen 19.00 en 22.00 is een medewerker beschikbaar om alle vragen te beantwoorden. Bij het BHIC is de chat ook overdag online.

Nou hebben deze twee archieven verschillende werkgebieden. Regionaal Archief Tilburg beheert de archieven van twaalf gemeenten, BHIC van zeventien gemeenten, twee waterschappen en het provinciaal archief van Brabant. Afhankelijk van het werkgebied moest een onderzoeker op de juiste website de vraag stellen.

Vanaf mei 2014 is er één chatmogelijkheid voor beide werkgebieden. Door de bundeling van krachten heeft het stellen van een vraag dus een veel groter bereik gekregen. Medewerkers van het BHIC en van Regionaal Archief Tilburg zijn getraind om elkaars vragen te beantwoorden, in elkaars collecties te kijken en waar nodig mensen door te verwijzen.


De chatters vanuit Regionaal Archief Tilburg zijn Ans, Jaël, Karin en Luud:





Beide archieven hebben al jaren ervaring opgebouwd in het chatten met websitebezoekers. Veel van de vragen die gesteld worden gaan over genealogie, foto's uit de collectie, uitleg over de website of de aanwezigheid van bepaalde archiefstukken. In de dienstverlening die een archief biedt is chatten één van de vele manieren. Een voordeel van chatten is dat het ’s avonds kan. Veel archiefonderzoekers zitten ’s avonds online gegevens te verzamelen en kunnen vastlopen in hun onderzoek. Meteen een vraag stellen en antwoord krijgen is een snelle en efficiënte vorm van dienstverlening die door de gebruikers op prijs wordt gesteld.

Een tevredenheidsonderzoek onder bezoekers uit 2013 maakte voor beide archieven al duidelijk dat hoog wordt gescoord op tevredenheid over de dienstverlening. Met de gezamenlijke chat hopen het BHIC en Regionaal Archief Tilburg deze waardering vast te houden of mogelijk te verhogen.

Brief van een moeder (2)

Op 25 augustus 1908 verjaart Pierre Bogaers (1864-1942) en zijn moeder Isabelle Bogaers-Pollet schrijft hem onderstaande liefdevolle brief. Haar man Vincent Bogaers is zeven jaar eerder in 1901 in Brussel overleden. Pierre was hun eerste kind en de moeder beschrijft in de brief de geboorte in 1864. 1908 was een turbulent jaar voor de familie Bogaers, de textielfabriek aan de Tuinstraat op de hoek van de Antoniusstraat brandde op 15 januari tot op de grond af. In augustus van dat jaar werd er nog druk gewerkt aan de nieuwbouw. De moeder spreekt de hoop uit, dat de nieuwbouw welvaart gaat brengen, een hoop die niet bewaarheid zou worden. Pierre Bogaers moest in 1923/1925 de N.V. Bogaers en Zoon Wollenstoffenfabrieken liquideren en verliet Tilburg in 1927 om zich te vestigen in Kapellen, bij Antwerpen. Het zou de laatste verjaardag zijn, die ze van haar zoon zou meemaken, ze overleed in mei 1909, 65 jaar oud.

Tilburg, 24 augustus 1908

Dierbare Pierre,

Uwen geboorten dag mijn goeden zoon, is voor mij rijk aan heerlijke herinneringen ! Immers gij waart onze eersten lieveling; uwe geboorte werdt dan ook met groote dan ook met groot verlangen verwacht, zoo tusschen 24 en 25 augustus (nacht). Grootpa Bogaers al biddende op zijn kamer bleef evenzoo Grootma Pollet, papa en tante Antje schoone en statige Vrouw van Minister Mutsaers te ’s Hage, die mij bewaakte alsmede docter Kieckens, die aanwezig was om vijf uur ’s morgens was het gelukkig oogenblik daar, en werdt gij besten Pierre als klein lieftallig wigt in ons midden met groote vreugde ontvangen ! Voor mij was het één der gelukkigste dagen mijns levens.Juist was het den geboortendag van Uwen onvergetenlijken goeden vader ! dus groot dubbel Feest daarbij. Om 9 uren den plechtigen doop in de sacristie der groote kerk, door Heeroom Gerard wijl’ u zijnen eersten doopeling waart als beginnend jong priester.
Sedert is er veel tijd vervlogen, besten Pierre en zijn uw haaren vergrijst, echter staat mij dit alles nog levendig voor de geest, uwe kinderjaren en uwe verdere levensdagen ! Gij zijt braaf godsdienstig, en ook gelukkig en zie u dierbare Pierre met moederlijke fierheid en vreugde aan, vooral nog meer op dezen dag, wenschende dat de Goede God u zegenen Anna en uw beide zonen uwe voetstappen mogen drukken, dat uwe zaken mogen wel gaan, en door den nieuwen opbouw de fabriek en der nieuwe inrichting u ook nieuwe winstenvoordeel en vooruitgang zal opleveren. Leef dan nog lang en gelukkig, besten Pierre met het genot eener goede gezondheid, leef daarom kalm en rustig, en doet alles met bedaardheid zulks zal veel tot nut en voordeel vooral voor uwe gezondheid bijdrage.

Ontvang Beminden Pierre met Anna, Vincent en lieven Piet vele hartelijke groeten en omhelzingen van
Uwe zeer liefhebbende mama Isabelle Bogaers-Pollet

P.S. Ontvang mijne vele gelukwenschen met het eind examen van Vincent.

Deze brief werd onlangs geschonken aan het Archief en is opgenomen bij de andere documenten van de fabriek en familie Bogaers (1116).

Link naar brief van een moeder (1)

 

 

Zomersluiting van Regionaal Archief Tilburg vanwege verbouwing

Regionaal Archief Tilburg sluit van 23 juni tot en met 8 september 2014 de deuren voor een flinke aanpassing aan het interieur. Het markante gebouw, een rijksmonument, blijft aan de buitenkant intact. De binnenkant wordt gemoderniseerd, met inachtneming van de stijl van het monument. Als gevolg van deze verbouwing is het onmogelijk het gebouw open te houden voor bezoekers.

impressie van de situatie ná de verbouwing (copyright Femke Gerris / VORM EN ZO)

Oorspronkelijk gebouwd als paardenstal werd het U-vormige pand aan de Kazernehof later in gebruik genomen door wollenstoffenfabriek BeKa. In de jaren ’80 werd het gebouw verbouwd om het geschikt te maken als archief. In 1988 was de verbouwing gereed en nam het archief haar intrek. Sindsdien is het interieur vrijwel niet gewijzigd. Al tijden waren er plannen om dit aan te passen aan de huidige wensen. Nu is het dan zover!

Dit betekent wel dat het gebouw voor een periode van ruim twee maanden de deuren moet sluiten voor haar bezoekers en vrijwilligers. Heeft u toch het archief nodig? Neem dan per mail, telefoon of chat contact op om te kijken wat mogelijk is. Op zeer beperkte schaal zal fysieke dienstverlening op locatie blijven bestaan voor gemeenteambtenaren en voor mensen die dringend een bouwtekening nodig hebben. De dienstverlening zal verder alleen via de website, telefoon, mail en chat mogelijk zijn.

Voorafgaand en tijdens de verbouwing kunnen geen afspraken worden gemaakt over de opname van archieven van particulieren. Dat geldt van juni tot en met half september. Schenkingen of overdrachten van archieven kunnen pas na de heropening weer ontvangen worden. De archiefmedewerkers rekenen op begrip van de gebruikers en bezoekers.

Via de digitale kanalen van het archief (website, weblog, Facebook, Twitter en Instagram) kan de voortgang van de verbouwing gevolgd worden. Tijdens Open Monumentendag, 13 en 14 september, staan de deuren wijd open voor een feestelijke, hernieuwde kennismaking!

impressie van de situatie ná de verbouwing (copyright Femke Gerris / VORM EN ZO)

Grensverkeer(ing), zoeken in Belgische registers

Een groot gedeelte van ons werkgebied grenst aan België. Niet verwonderlijk dat er in de loop der jaren over en weer getrouwd is. In de DTB’s en de boeken van de Burgerlijke Stand komen we heel wat mensen tegen met Belgische wortels.
Het omgekeerde is natuurlijk ook gebeurd, mensen vanuit deze regio die hun geluk en liefde in België vonden. Voor 1831 was er trouwens nog geen sprake van België, we waren samen onderdeel van de Zuidelijke Nederlanden.
In de loop van de tijd zijn er al een aantal bronnen beschikbaar gekomen waar gezocht kan worden naar familieleden die over de grens getrokken zijn of naar de wortels van Belgische voorvaderen.
Een bekende website is Ragebol , Ravels Genealogisch & Geschiedkundig Bolwerk. Een website waar veel indexen te vinden zijn op kerkelijke registers.
Een volgende bron waar veel Burgerlijke Standregisters maar ook kerkregisters te vinden zijn is de website van het Rijksarchief in Belgie.
Een nieuwe bron is te raadplegen via de website  van Familysearch, de database van de Mormonen.
Sinds kort staan op deze pagina ook allerlei Belgische Burgerlijke Standregisters en een klein gedeelte van de namen is al ingevoerd in de immense database. De registers zijn ook te benaderen via ZoekAkten.nl, een verzamelpagina voor Nederlandse en Belgische bronnen op de Familysearchpagina. Hier bestaat ook de mogelijkheid om op naam te zoeken. Natuurlijk rekening houdend met het feit dat de database nog verre van compleet is.

Belgische vrijwilligers voor project Belgische vluchtelingen

Dinsdagmiddag 13 mei zijn de Belgische vrijwilligers (van Erfgoedcel Noorderkempen en Stadsarchief Turnhout) die zich bezighouden met het invoeren van persoonsgegevens van Belgische vluchtelingen in Tilburg gedurende de Eerste Wereldoorlog, bij Regionaal Archief Tilburg geweest. Ze kregen een instructie op de oranje gezinskaarten, het systeem waar de meeste namen - en andere gegevens- in terug te vinden zijn. Daarna kregen ze een rondleiding door het depot. Belgische vluchtelingen werden op verschillende manieren, op verschillende kaartsystemen, geregistreerd. de afgelopen maanden zijn de vrijwilligers al bezig geweest met het invoeren van persoonsgegevens; de eerste serie staat sinds kort online.

Dorpsbestuur van Udenhout, 1597-1813, online beschikbaar

Steeds meer archieven van Regionaal Archief Tilburg worden gedigitaliseerd en vanaf vandaag, 13 mei 2014, is er een nieuwe bron digitaal beschikbaar. Na de registers van de Burgerlijke stand, doop-, trouw- en begraafboeken, bevolkingsregisters, notariële archieven, rechterlijke archieven en gemeentebesturen kun je nu ook een dorpsbestuur als bron digitaal inzien.

Het gaat om het dorpsbestuur van Udenhout, dat al langere tijd op de planning stond om digitaal beschikbaar te maken. Eind 2013 is dit archief bij Picturae in Heiloo gedigitaliseerd. Vanaf heden is het dorpsbestuur van Udenhout, 1597 - 1813, archiefnummer 864 (in totaal 148 inventarisnummers), in te zien via onze website.

De tekst van de inventaris begint met een uitgebreide historische beschrijving van het dorpsbestuur van Udenhout. Daarin lezen we o.a. het volgende: “De secretaris van de Vrijheid Oisterwijk, die tevens secretaris was van Udenhout, was verantwoordelijk voor de bewaring der archieven van alle betrokken gemeenten. Het archief van Udenhout werd aanvankelijk bewaard in de kapel [in Oisterwijk]. In 1692 werd voor dat doel een kastje in de muur gemaakt, doch het is de vraag of het ooit dienst heeft gedaan. Op 8 februari 1690 was namelijk mr. Adolphus Thomasius als secretaris geïnstalleerd en al dadelijk waren er moeilijkheden. Thomasius, die door de regenten van Oisterwijk "een persoon van een brutael, eensinnigh ende koppig humeur" wordt genoemd en "seer genegen tot plijten en procederen ende voor de regeringhe alhier geen het minste respect hebbende", verdroot het kennelijk dat hij naar de dorpen moest komen om te schrijven, reden waarom hij de archieven "onder sich geslagen ende gebraght heeft naer Oisterwijk, alwaer hij syne residentie gefixeert hadde". Het gevolg was, dat de regenten der dorpen naar Oisterwijk moesten als zij bestuurszaken wilden afhandelen. Zij wendden zich tot de Raad van State, die op 8 februari 1692 bepaalden, dat de archieven moesten worden teruggegeven. Doch Thomasius weigerde te gehoorzamen en legde het besluit naast zich neer. […]. Over de verhouding tussen de regenten van Udenhout en hun dienaar de secretaris is een getuigenverklaring bewaard gebleven, die voor zichzelf spreekt. Enige oud-burgemeesters verklaren, dat zij Thomasius nooit bevelen hebben gegeven om te Udenhout te komen schrijven, maar dat zij zich menigmaal aan zijn huis te Oisterwijk hebben vervoegd en "blootshoofd deselve hebben gebeden ende versocht dat hij op haere plaets tot afdoeninge van dorpsaffaires soude comen schrijven", waarop Thomasius gewoonlijk zei geen tijd te hebben of hen uitvloekte.”

Lees meer in de inventaris.



Tekst en foto: Mark van Hogeloon

Aan de grens 1914-1918

Zo maar wat foto's aan de grens van de douane en soldaten tijdens de mobilisatie tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze werden deze week aangetroffen in een nog niet geïnventariseerd archief. Bijzonder is de slaapplek te zien tussen het hooi en de legerdekens. Wij vermoeden dat het de grensovergang tussen Goirle en Poppel is. Weet u meer over de locatie, laat het ons weten.

Database Belgische vluchtelingen online

Vanaf vandaag staat het eerste gedeelte van de database met daarin de namen en gegevens van de Belgische vluchtelingen (1914-1918) online! Bezoekers kunnen zoeken in deze database op de website van Regionaal Archief Tilburg , via genealogie. Onder de kop 'Akte Type' staat vanaf heden de optie 'Belgische vluchtelingen'.
De afgelopen maanden zijn Nederlandse en Belgische vrijwilligers (met dank aan de Erfgoedcel Noorderkempen en Stadsarchief Turnhout) bezig geweest met het invoeren van persoonsgegevens van Belgische vluchtelingen in de database. Er werden gedurende de jaren 1914-1918 in Tilburg verschillende kaartsystemen gebruikt om de binnenkomende Belgische vluchtelingen te registreren. De eerste serie, bestaande uit kleine gele kaarten, staat nu online. Binnenkort komen de andere kaartsystemen (met meer namen) ook online beschikbaar.

We gaan weer aan de slag met kaartmateriaal!

Ontdekkingen in onze collectie, we zijn er dol op! Groot was dan ook de vreugde toen Rob van Putten een bijzondere kaart van Tilburg uit 1907 'ontdekte'. Deze kaart hadden we nog niet sterk op ons vizier, maar dat veranderde snel. Rob inventariseert een grote verzameling kaarten in onze collectie, als voorbereiding op de digitalisering ervan.


De kaart geeft Tilburg in 1907 weer en is met de hand getekend en ingekleurd. Als een bruuske lijn door het geheel is het Wilhelminakanaal erdoorheen getekend. Dat stond in 1907 in de planning, maar was nog niet gegraven (de voltooiing was pas in 1923). Na de kaart beschreven te hebben is deze naar restauratieatelier De Tiendschuur gegaan en zeer binnenkort wordt deze kaart bij Picturae gedigitaliseerd. Picturae digitaliseerde eerder al de Kaart van Zijnen en heeft dus ervaring met het digitaliseren van dergelijk groot materiaal.

In restauratieatelier De Tiendschuur

De kaart uit 1907 komt op een zuurvrije rol van etafoam in een aparte doos. In deze doos, van 2,5 meter breed x 0,30 cm hoog, komt de kaart te hangen (niet te liggen!). In de binnenkant van de rol komen de stokken die aan de kaart vastzaten. Ze worden erbij bewaard, maar zijn dus wel losgehaald. Met de stokken aan de kaart was deze niet te digitaliseren.

In totaal gaan circa 40 kaarten naar De Tiendschuur voor restauratie en conservering. Of eigenlijk zijn het niet alleen kaarten. In deze te digitaliseren verzameling zitten ook plattegronden, affiches, bouwtekeningen, oorkonden, tekeningen, allemaal uit de gemeenten Tilburg, Goirle en Oisterwijk.



Daarnaast is er nog een verzameling van zo'n 40 kaarten en tekeningen die door onze behoudsmedewerker Chris Latumahina in goede staat zijn bevonden. Ze moeten alleen allemaal uit de passe-partouts gehaald worden om te worden gedigitaliseerd.

De materialen in deze selectie variëren sterk: we zien papier, vloeipapier, gepatte linnen (een glad materiaal dat architecten vroeger gebruikten), calques (semi-transparant materiaal, waarop afbeeldingen zijn geprint, wordt snel geel, breekbaar). Deze calques worden ook nu nog gebruikt. Als we dit nu niet digitaliseren, valt het een keer helemaal uit elkaar en zijn we te laat. Ook is er materiaal met een glimmende laag. Daarop kan met inkt geschreven worden, die daarna weer weg gekrast kan worden om verbeteringen in een bouwtekening aan te brengen. We zoeken nog naar de officiële naam van dit materiaal. Iemand die het weet?

Bijzonder is de hoogtekaart van Tilburg uit 1920. De stad lijkt een wiskundig lijnenspel te zijn geworden met gele hoekige lijnen en zwarte ronde lijnen, die de hoogte aangeven. Die kaart verklaart waarom sommige delen van Tilburg wel eens onder water liepen. In een latere blogpost vertelt Rob van Putten meer over deze kaart.


Tekst: Chris Latumahina en jojanneke van Zandwijk
Foto's: De Tiendschuur en Jojanneke van Zandwijk