Wordt de Kaart van Zijnen het archiefstuk van het jaar?

Welk stuk is het mooiste, meest bijzondere archiefstuk uit de Nederlandse collecties? In oktober loopt de landelijke verkiezing Stuk van het Jaar. Wij denken dat de Kaart van Zijnen een goede kans maakt! Dit stuk is afgelopen zomer door onze achterban als mooiste gekozen uit een voorverkiezing. Stemmers van toen: laat je weer horen!

Dit archiefstuk van enorme afmetingen moet het opnemen tegen veertig andere archiefstukken uit heel Nederland. Nog even in het kort: de kaart is meer dan drie bij vier meter groot en is mogelijk de grootste 18e eeuwse kaart van de wereld. Op de kaart staat de ‘Heerlijkheid Tilburg en Goirle’ uit 1760. De kaart hing in het kasteel van Tilburg. Diederik Zijnen is de maker van deze plattegrond, vandaar de naam Kaart van Zijnen. Hij tekende heel nauwgezet. Leg je deze kaart over een huidige plattegrond van Tilburg en Goirle, dan klopt vrijwel alles. Regionaal Archief Tilburg digitaliseerde dit enorme archiefstuk in 2011. De Kaart van Zijnen is nu tot in het fijnste detail digitaal te bestuderen op de website en op Tilburg op de Kaart.
De kaart in het echt bekijken is moeilijk, maar er is nu wel de gelegenheid om een prachtige replica te bekijken. In MFA De Poorten in de Hasseltstraat in Tilburg hangt een enorme reproductie in een permanente expositie over het Kasteel van Tilburg.

Stem je ook? Dat kan tot en met 27 oktober.

De landelijke publieksactiviteit ’Stuk van het Jaar’ geeft een idee welke interessante, vreemde, mooie, spannende en bijzondere archiefstukken zich in de Nederlandse archiefinstellingen bevinden. De verkiezing sluit aan bij de Maand van de Geschiedenis. Bekijk alle 41 stukken en breng je stem uit op www.onsdna.nl/stukvanhetjaar

‘Stuk van het Jaar’ is een initiatief van BRAIN (Branchevereniging Archiefinstellingen Nederland), Bedrijfshistorie Rabobank, Gemeentearchief Gemert-Bakel, BHIC, Regionaal Archief Tilburg en partners.

Tilburg rond 1900: Korte Heuvel en nu 2013 !

Stel je loopt over de boekenmarkt Boeken rond het Paleis 2013 en stel je ziet unieke en oude foto's van Tilburg. Wat zou je doen ? Jef van Gils aarzelde geen moment en wist deze voor het Regionaal Archief Tilburg veilig te stellen. In totaal zijn het 13 afbeeldingen, die naar alle waarschijnlijkheid zijn gemaakt door S. Bakker Jz. Koog/Zaandijk rond 1895/1900. Komende tijd gaan we een aantal van deze foto's aan u laten zien. Het zijn grotendeels verdwenen stadsgezichten, wat opvalt is dat Tilburg in die tijd er zo stedelijk uitzag.
Auto's hebben hun intrede nog niet gedaan.

Vandaag beginnen we bij de Korte Heuvel gezien vanuit de Sint Josephstraat. De torens van Sint Josephkerk oftwel de Heuvelse kerk vormen een mooie achtergrond bij het café Roskam (link). De huizenrij naast het café Roskam, nu Het Huys van Voskens, is veel lager dan nu. In 1909 zou het café verbouwd worden. De boom op de foto staat er niet meer, al is op die plek later ook weer een boom geplant. De muur rechts behoort tot de inmiddels afgebroken herberg De Pijl, later Belle Vue.

Relatief is er weinig veranderd de laatste honderd jaar (link ).

Zo zag de Korte Heuvel er rond 1977 uit. Inmiddels staan er weer bomen en er rijden nauwelijks auto's. Door op deze link te klikken kan je zien hoe Tilburg anno 2013 er vanboven uitziet.

Happy memories of Tilburg: onbekende soldaten

F.C. Brown

Alfred J.B. Smith

In de loop der jaren heeft het Archief veel documentatie en foto's verzameld over de Tweede Wereldoorlog. We zijn druk doende de collectie uit te zoeken om deze goed vindbaar te maken. Deze week troffen we (lachende) soldaten aan. Waarschijnlijk zijn de soldaten ingelegerd geweest bij Tilburgse families en zijn de foto's achtergelaten.

We weten echter niet wie de soldaten zijn. Soms staan er zinnen op achterop de foto, soms niet ? Weet u meer, herkent u de man die ooit misschien bij uw familie logeerde ?

Bill

Happy Memories of Tilburg. Arthur Pearman. 15th Rex. Regt.

Johnny oct 45

C.R. Leilphicel

Len

Velen kwamen op de thee bij Willem II!

Afgelopen zondag, 15 september 2013, was het weer Open Monumentendag in Tilburg. Het weer was prachtig en enorm veel mensen fietsten en wandelden van monument van monument. Tilburg deed het uitstekend qua bezoekersaantallen.

In Regionaal Archief Tilburg kwamen 437 bezoekers luisteren naar de rondleiding van Koning Willem II.  Onze koning was geen steek veranderd, alleen een beetje langer dan ruim anderhalve eeuw geleden. Hij vertelde met veel humor over zijn periode in Tilburg, zijn herinneringen aan de stad, zijn populariteit, die na zijn dood voortduurde, ook nu nog.

Hij vertelde over de bouw van ons monument uit 1842, gebouwd in opdracht van hemzelf, om paarden te stallen. Later werd het gebouw gebruikt als textielfabriek door BeKa en nu als archief, met het depot onder het parkeerterrein. De geschiedenis van het gebouw werd haarfijn uitgelegd.

Na de rondleiding konden een paar bezoekers met hem op de foto, waarbij een historische achtergrond gekozen kon worden. Mooie beelden van jonge gezinnen voor de Lindeboom op de Heuvel, kinderen van nu bij een schoolklas van vorige eeuw, echtparen voor het Korvelplein uit 1900, oud-archivaris Gerard Steijns voor een archieffoto uit 1988 met het depot in aanbouw.

Iedereen kreeg een afdruk van de foto mee naar huis en via Facebook kwamen ook veel foto's voorbij.
Voor kinderen was er een bouwplaat waarmee ons gebouw minutieus is na te bouwen. Er waren fotoseries te zien en een expositie over Willem II. Mensen die een vakantiekaart hadden gestuurd kregen een presentje.
Al met al een mooie dag, die veel positieve reacties opriep. Voor ons als archief bleek het weer een sterke keuze om aan te haken bij Open Monumentendag. Veel mensen hebben een kijkje genomen in het archief, kwamen voor het eerst over de drempel. Veel vragen werden gesteld over onderzoek doen, de folder over de nieuwe cursussen werd veel meegenomen. Voor ons een perfecte manier om nieuw publiek te laten kennismaken.

(de historische foto's werden tegen een groene achtergrond gemaakt, waarna een zelfgekozen historische foto als achtergrond gebruikt werd. Meer foto's zien? Kijk dan op Facebook van Fotoprom of op Flickr van Josepha Kalsbeek)

Zonen Brands in de Tilburgse textiel



Bart Brands (1841-1916)

Tilburg is de schoonste stad van 't laand en onze vadder is fabrikaant.
De spreuk is zeker van toepassing op verschillende generaties Brands. In  oktober 1841 zag Bart (Norbertus) Brands het levenslicht in Tilburg. Zijn vader Willem (Wilhelmus) was fabrikant. Toen Bart (Norbertus) zijn eigen wollenstoffenfabriek in 1861 startte, fungeerde zijn vader als financier. De fabriek met de passende naam W. Brands en Zonen was gelegen naast zijn eigen woning, hoek Pieter Vreedepad en de Heuvelstraat (nu Vroom en Dreesman). Het ging Bart voor de wind, het bedrijf floreerde in 1904 stond hij op nummer 2 van de quote top 100 Tilburg (link). In 1916 overleed Bart Brands.

De fabrikantentraditie zet zich voort. Zoon Jos (Josephus Petrus Maria) Brands nam als vennoot de zaak met zijn broers Henri (Henricus Petrus Josephus) en Louis van zijn vader over. In 1910 verhuisde het bedrijf naar de Hoogvensestraat 175. Bij het vijftigjarig jubileum in 1911 ontving elke werknemer een financieel extraatje. In de fabriek aan de Hoogvensestraat zou enkele keren brand uitbreken (1920, 1924 en 1947).


Kinderen van Jos Brands voor de afgebrande textielfabriek van hun vader in de Hoogvensestraat

Na het overlijden van Bernard Straeter werd het bedrijf F.M. Straeters Textiel My. De Zomermolen aan de Zomerstraat 38 door de firma Brands overgenomen. In 1937 scheiden de drie broers zich. Henri en Louis richtten de Firma Kamgaren en Wollenstoffenfabriek Tilkamwol op en verhuisden met hun deel van de Zomerstraat naar de Fabriekstraat 73 in Goirle. Zo'n 130 werknemers gaan mee naar Goirle. Tilkamwol zou haar activiteiten vanaf 1962 afbouwen.(link)

Jos gaat met zijn zoon Ben (Bernardus, Ludovicus, Josephus) Brands verder en vader en zoon zetten het bedrijf om in een N.V. Het kantoor was aan de Kotterstraat 1A.

In de begin jaren van de jaren zestig met de grote wolcrisis gaat het ook de Firma W.Brands en Zonen N.V. slechter. Er wordt besloten om in mei 1965 een fusie aan te gaan met de bedrijven Thomas de Beer N.V. en Pessers van Zuylen Wollendekenfabriek N.V. Het nieuwe bedrijf heet Netec (Nederlandse Textiel Combinatie) Medio 1967 is vanwege aanhoudende negatieve resultaten besloten tot liquidatie middels een surseance van betaling.

Het archief van de fabriek Brands werd in 1979 opgenomen bij het Archief. Van een nazaat Brands ontving het archief een kleine aanvulling op het archief, dat vooral handelt over de nadagen van Brands & Zonen. We weten hierdoor weer wat meer over de teloorgang van de Tilburgse  textielindustrie.

Gebruikte bronnen

• Regionaal Archief Tilburg, Wollenstoffenfabriek W. Brands en Zn N.V. te Tilburg (133);
• Van Nierop & Baak 1929/7462; 1937/3840;
• Cor G.W.P. van der Heijden, de Tilburgse elite aan het begin van de twintigste eeuw, een momentopname: Tilburg XVII (1999) 59-71;
• Koninklijke Bibliotheek, Krantenbank.

Ouderdomspensioen zonder premie in Gilze

Bij het doornemen van de nieuwe foto's en documenten over en van het echtpaar Toon de Groot en Mieke Reijntjes uit Gilze, realiseerde ik me weer hoe het leven in de twintigste eeuw zo sterk is veranderd. Toon werd in 1891 op Nerhoven in Gilze geboren en ook Mieke zag in 1891 het levenslicht. Levenslicht, maar buiten op de straat waren er nog geen lantaarns. De eerste vliegtuigen verschenen rond 1911, in 'Gils' koffiemolens genoemd (link). Wegen waren vaak nog niet verhard. In 1914 zou de provincie de weg van Bavel via Gilze naar Chaam verharden. In september en oktober 1914 kwamen veel Belgische vluchtelingen naar Gilze.

Toon was er een van een tweeling en de jongste van acht kinderen. Zijn volledige doopnamen waren Antonius Johannes, die van zijn vrouw Maria Cornelia. De ouders van Toon waren slager en later boer, de ouders van Mieke hadden een landbouw- en veebedrijf. De meeste boeren in Gilze hadden een leerlooierij erbij. Op zijn dertiende begon Toon als slagersknecht, een beroep dat hem niet echt beviel. Het hele gezin werkte mee in de varkensslagerij, het spek werd in Breda en Tilburg verkocht.

Toon leerde Mieke kennen op het voetbalveld, aanvankelijk leek ze niets van hem te willen weten. Ze trouwden in 1919. Ze gingen in de Oranjestraat wonen en daarna slagerij aan de Lange Wagenstraat/
Nieuwstraat. Hij was dan ook blij om over te stappen op de landbouw. Rond 1923 startte het echtpaar een boerderij aan de Tilburgsebaan 13 in Gilze bij de Vossenberg. De heidegrond was nog niet ontgonnen. Boeren betekende hard werken en veel tobben, veel werk moest met de hand gedaan worden. Maar de vrouw Mieke mopperde nooit, dat was een geluk vond Toon. In 1925 werd het stamboek ingevoerd, tot die tijd kon de stier de koeien vrij dekken. Revolutionair was in 1928 de aankoop van een melkmachine, de eerste in Noord-Brabant !

Toon de Groot

Toon was een groot paardenliefhebber, eenmaal werd hij zelfs kampioen paardendressuur van de kring Breda. Decennia was hij lid van de rijvereniging Wilhelmina.
In 1964 verkochten ze de boerderij met melkkoeien en paarden.

Met hun 91ste jaar gingen de Gilzenaren naar het bejaardentehuis De Volckaert in Dongen. Daar werd ook het diamanten bruiloftsfeest gevierd, maar "na m'n 100ste verjaardag fist ik nie meer'. Roken had geen enkele invloed op zijn gezondheid, menige agio sigaar verdween in de rook. Hij overleed te Dongen op 15 april 1984, zijn weduwe Mieke Reijntjens overleed een jaar later op 17 juni 1985.

Hoewel hij zelf nooit aan de AOW had betaald, die werd pas in 1957 ingevoerd, had hij lang profijt van het ouderdomspensioen. "Ik geloof goed dat ik unne dure ben, ik heb er nooit een cent aan betaald".

Van Marjon Derks- Van Rooij ontving het Archief de collectie van Gerard van Rooij. In de collectie bevinden zich stukken betreffende de familie Van Rooij en Beunis en enkele genealogische overzichten. Bovenstaande informatie is afkomstig uit een plakboek over het echtpaar (inv.nr. 50).

'Het beheer der gemeente' Het Tilburgse archief in 1913

Gedurende het jaar 2013 speurt oud-Tilburger Henk van Mierlo Sr. in de historische kranten van de Koninklijke Bibliotheek, op zoek naar Tilburgs materiaal in het jaar 1913. Zo kwam hij uit bij 'Gemeente-verslag II' in de Nieuwe Tilburgsche Courant van 18 november1913. Het krantenartikel behandelde 'verschillende onderwerpen betrekkelijk het beheer der gemeente':



I. Gemeentearchief.

Het gemeentearchief is opgeborgen in 3 afzonderlijke lokalen. Brandvrij, goedverlicht vrij van vocht, ruim en luchtig, voorzien van centrale verwarming en behoorlijke ventilatie, laat hun toestand niets te wenschen over. Zij zijn aangebracht in het gemeentehuis en aldus voor het gebruik der gemeentelijke administratie zeer gunstig gelegen. In het eerste lokaal is opgeborgen het geordend en geïnventariseerd oud archief, loopende tot 1811, benevens het geordend en voorloopig geïnventariseerd archief vanaf 1811 tot de invoering der Gemeentewet 1851. In de 2 andere lokalen zijn verzameld respectievelijk het archief na 1851 en de registers van den Burgelijken Stand.

Het ordenen van het nieuw archief waarmede in den loop van het jaar 1911 een begin is gemaakt, werd in 1912 voortgezet. Hierbij bewees een voorloopig opgemaakte inventaris goede diensten.

De klapper op de brieven van Burgemeester en Wethouders, waarin de brieven categorisch zijn opgenomen in verband met het daarin behandelde onderwerp en onderverwijzing naar het nummer van het register waarin de brief voorkomt en met vermelding van het nummer waaronder de brief in het register is opgenomen en van den jaar datum van het schrijven, naderde zijne voltooiing.

Bij het ordenen zijn verschillende stukken aan de hand van de lijst, houdende opgave van vernietigbare stukken, in de Gemeentearchieven, vastgesteld door den Minister van Binnenlandsche Zaken, den 14 October 1908,uit het archief verwijderd en vernietigd.

Ofschoon het archief van den Burgelijken Stand, speciaal het oud archief, geenszins op volledigheid kan bogen — blijkbaar bevinden zich verschillende stukken en registers op de diverse pastorieën hier ter stede en wellicht ook te Goirle — is toch de toestand hiervan zeer goed. In zeer goed uitziende registers vinden wij, zoowel van de Hervormde als van de Roomsch Katholieke Gezindte, de geboorten (doopboeken) vanaf 1649 en de overlijdens (begraafregisters, later overlijdenregisters) vanaf 1723. Op enkele registers, vooral de geboorteregisters, waren reeds vroeger klappers gemaakt, doch deze blijken zeer onvolledig en weinig betrouwbaar zijn.

Op de trouwboeken over de jaren 1712—1810 zijn de klappers geheel voltooid, terwijl op die over de jaren 1679—1712 de index bijna gereed is. De klappers zijn alphabetisch-lexicographisch ingericht.

Door benoeming van den heer A. F. M. van Haaren tijdelijk ambtenaar, belast met het ordenen van het archief, tot vast ambtenaar  der secretarie, waarbij hem een andere werkkring werd aangewezen, heeft de verordening van het archief niet dien voortgang gehad, welken wij wenschten. De pogingen door ons in het werk gesteld, om een geroutineerd archivaris te onzer beschikking te krijgen, zijn niet met  goeden uitslag bekroond.

Bij -voortduring blijven wij echter onze aandacht, wijden aan dit belangrijke onderdeel der gemeente administratie. Belangrijk aanwinsten door aankoop, makingen of schenkingen kunnen over 1912 niet

worden vermeld.

Dank aan Henk van Mierlo Sr. 

Nieuwe genealogie Van Dun

Afgelopen zondag 8 september 2013 werd een nieuwe genealogie Van Dun gepresenteerd, samengesteld door Ton van Dun en Jef van Gils. Het boek telt ruim 400 pagina's.

De stamboom Van Dun is verwant met Goirle, waar de familie al sinds 1340 woont. Jef van Gils heeft de oudste periode 1340-1900 voor zijn rekening genomen en Ton van Dun de periode van de twintigste eeuw. De uitgave besteedt niet alleen aandacht aan de stamboom, maar vertelt ook veel over de geschiedenis van de bewoners en omgeving. Zo gaat Jef van Gils, een archiefonderzoeker bij uitstek, uitgebreid in op de marteling van Vincent van Dun tijdens de tachtigjarige oorlog.

Van het boek zijn 250 exemplaren gedrukt, die niet in de handel worden gebracht.
Het boek is inmiddels uitverkocht.
Maar zeer recent (januari 2014) is besloten een tweede druk uit te geven !


De Goirlese familie Van Dun 1340-2000

Ik houd van mijn Brabant

Ik houd van m'n Brabant, m'n Brabant
't is er goed volk, goed volk
in z'n dorpkens, z'n wei en z'n hei
met haar dennen in 't mos
rond de vennen in 't bos,
in z'n dorpkens, z'n wei en z'n hei
met haar dennen in 't mos
rond de vennen in 't bos,
't is er goed volk, goed volk. 2x


Dit lied was in de jaren dertig van de vorige eeuw zeer populair. Het lied was zeker een kandidaat voor een Brabants Volkslied.


Voor de tekst tekende priester Adriaan Hamers. Adr. P. Hamers werd in Tilburg geboren in 1871. Zijn vader Adriaan, die een kerkkoor leidde, gaf zijn zoon het eerste muzikale onderricht. De jongen zelf wilde priester worden en aldus geschiedde. De muzikale belangstelling bleef. Tijdens zijn opleiding bij het Bossche bisdom leerde hij het Gregoriaans waarderen. Naast wereldlijke liederen verzamelde hij geestelijke liederen voor verschillende gelegenheden. Dit zou in druk verschijnen en werd vele malen herdrukt, veelal bij drukkerij Bergmans. De muziek heeft verwantschap met die van Palestrina.

Van Theo Schouw ontving het Regionaal Archief Tilburg het manuscript van de geestelijke liederen. Op de foto zien we Adr. P. Hamers links tijdens een bezoek aan het slot Molkenkur bij Heidelberg.

Hamers overleed op 13 juli 1929 te Oosterhout, slechts 57 jaar oud.

Kom op de thee bij Willem II

Op 14 en 15september is het weer Open Monumentendag en openen talloze historische panden hun deuren. Regionaal Archief Tilburg biedt op zondag de 15e een koninklijk programma! Het gebouw aan Kazernehof 75 is in 1842 gebouwd in opdracht van Koning Willem II. Voor één dag keert Willem II terug en ontvangt bezoekers van Open Monumentendag in het archief.

Voor het archief is het ook een klein feestje, want precies 25 jaar geleden betrokken we dit gebouw. Enorme bouwtechnische aanpassingen werden hiervoor gedaan, onder andere door de constructie van een depot onder het parkeerterrein.

De oorspronkelijke functie was een paardenstal. Van 1842 tot 1856 stonden hier ook daadwerkelijk paarden. Van 1859 tot 1968 werd het pand gebruikt en uitgebreid door Wollenstoffenfabrikant BeKa, en vanaf 1988 zit hier Regionaal Archief Tilburg.

Koning Willem II in hoogst eigen persoon vertelt vol passie en humor over de geschiedenis van dit pand, dat er zonder hem niet was geweest!
Kom luisteren naar Willem II en zet jezelf op een historische foto. We delen cadeautjes uit aan kinderen en aan degenen die Willem II een vakantiekaart hebben gestuurd!

Willem II start zijn presentatie op de volgende tijden: 11.30 uur, 11.50 uur, 13.00 uur, 13.20 uur, 14.00 uur, 14.20 uur, 15.00 uur, 15.20 uur, 16.00 uuren 16.20 uur.

Regionaal Archief Tilburg start nieuw cursusseizoen

Op zoek naar de geschiedenis van je eigen familie, je huis, straat of wijk? Wil je oud schrift leren lezen? Regionaal Archief Tilburg biedt daarvoor cursussen aan: stamboomonderzoek, huizenonderzoek, oud schrift en familiegeschiedenis.

Het archief heeft jarenlange ervaring met het geven van cursussen. Deelnemers gaan zelf op zoek in historische bronnen en kunnen voor een groot deel zelf invulling geven aan hun zoektocht. Het eindresultaat is vaak dat een deel van de eigen geschiedenis onderzocht en beschreven is.

Het lesmateriaal wordt grotendeels via een digitale leeromgeving aangeboden. Voor deelname aan de cursussen is ervaring met werken aan de computer dan ook essentieel. De cursus ‘Familiegeschiedenis’ wordt in samenwerking met het Brabants Historisch Informatie Centrum in Den Bosch gegeven.


Stamboomonderzoek
september – november 2013 / 6 bijeenkomsten
woensdag 14.00 – 16.00 uur

Onderzoek je woonomgeving
oktober - november 2013 / 4 bijeenkomsten
donderdag 14.00 – 16.00 uur

Oud Schrift voor gevorderden
december 2013 – maart 2014 / 6 bijeenkomsten
woensdag 14.00 – 16.00 uur

Familiegeschiedenis
februari – juni 2014 / 2 bijeenkomsten
zaterdag en digitale studiebegeleiding
i.s.m. Brabants Historisch Informatie Centrum

Onderzoek je woonomgeving
maart - april 2014 / 4 bijeenkomsten
donderdag 14.00 – 16.00 uur

Oud Schrift voor beginners
april – juni 2014 / 6 bijeenkomsten
woensdag 14.00 – 16.00 uur

Inschrijven kan via de website.
Locatie: Regionaal Archief Tilburg, Kazernehof 75, 5017 EV Tilburg (let op: ‘Familiegeschiedenis’ heeft één cursusdag in Den Bosch en één in Tilburg)

De Kaart van Zijnen is ons Stuk van het Jaar

We zijn eruit! Na een maand 'likes' verzamelen via onze Facebookpagina hebben we de winnaar van onze voorverkiezing van Stuk van het Jaar. De Kaart van Zijnen is overtuigend als favoriet uit de bus gekomen.

Dit op één na allergrootste archiefstuk van Nederland doet in oktober mee aan de landelijke verkiezing van Stuk van het Jaar. Een mooie inzending, waarmee we hoog hopen te scoren!!!


Er is geteld via 'likes' op Facebook en berichtjes op het weblog. De uitslag is als volgt:
1. Kaart van Zijnen   (76)
2. Muurkranten   (51)
3. Reisdagboek   (47)
4. Dagboek van Helga Deen   (44)
5. Onnozele kinderen   (41)
6. de Sjoelbak én de Brief van het riekende lijk    (27)
7. Lias    (23)
8. Huldeblijk aan Willem II    (22)
9. Film van Maria Gorettihuis    (19)


Tijdens de Maand van de Geschiedenis staat de Kaart van Zijnen tussen alle 40 archiefstukken die meedingen naar de titel Stuk van het Jaar. We hopen dan ook weer op een groot aantal stemmers!

Nog even het verhaal van de kaart:
Deze plattegrond is meer dan drie bij vier meter groot en is mogelijk de grootste 18e eeuwse kaart van de wereld. Op de kaart staat de ‘Heerlijkheid Tilburg en Goirle’ uit 1760. De opdrachtgever van de kaart is de Graaf van Hogendorp, eigenaar van het grondgebied van de Heerlijkheid. De kaart hing in het kasteel van Tilburg, zodat alle bezoekers van de graaf goed konden zien hoe imposant hij was met zo'n groot gebied.

Diederik Zijnen is de maker van deze plattegrond, vandaar de naam Kaart van Zijnen. Hij tekende heel nauwgezet. Leg je deze kaart over een huidige kaart, dan klopt vrijwel alles. Regionaal Archief Tilburg digitaliseerde dit enorme archiefstuk in 2011. De Kaart van Zijnen is nu tot in het fijnste detail digitaal te bestuderen.

De Kaart van Zijnen behoort zonder twijfel tot de grootste archiefstukken van Nederland. Tot nu toe weten we van slechts één stuk dat iets groter is, een Geologische Kaart van de Lekdijk Bovendams van RHC Rijnstreek en de Lopikerwaard.

De gehele Kaart van Zijnen bestuderen? Ga dan naar de speciale viewer. Daar is het ook mogelijk een reproductie van de kaart te bestellen.

De Kaart van Zijnen bekijken in combinatie met latere kaarten? Ga dan naar Tilburg op de Kaart. Je zult via Google Maps zien dat Zijnen zijn werk heel goed heeft gedaan!

Het hele digitaliserings en conserveringsproces nog eens zien? Bekijk dan het filmpje van Anne Neijnens.

Studentenvereniging Sint Leonardus

De eerste jaarstudenten gaan aanstonds aan de studie en staan dan voor de keuze bij welke studentenvereniging aan te sluiten. De oudste studentenvereniging in Tilburg is die van de R.K. leergangen, Sint Leonardusvereniging ook wel Leendert genoemd. Net als de katholieke leergangen is de studentenvereniging opgehouden te bestaan.
De vereniging was van Rooms-katholieke signatuur en werd in 1918 opgericht. De andere studentenvereniging in Tilburg was Sint Olof. Deze bestaat nog steeds.

Frans Siemer met hondje Pépé

Van Theo Schouw kregen we een notulenboek van de Tilburgse studentenvereniging Sint Leonardus vanaf 1938-1941. Met veel humor zijn in 1938-1939 de belevenissen van Leendert vastgelegd. Steevast wordt er in stamkroeg l'Industrie aan de Heuvel "vergaderd". De politieke voorkeur was de R.K. staatspartij (nu CDA). De lezingen hadden een divers karakter, de filosofie van de liefde of vrijmetselarij. Architect Jan Donders hield een lezing over de schilder Goya. Muziek werd er gemaakt, Kees Mandos zong met Joris Bedaux aan de piano. Niet alleen serieuze zaken kwamen aan bod, de notulen spreken ook: En toen schonk men weer bier.

Ook op 11 mei 1940 stonden 'gezellige' plannen op het program. Bijeenkomen werd steeds moeilijker. In het invalsjaar 1940 wordt gekozen bijeen te komen in de kleine zaal van huize Engelina Voskens, dochter van waard Voskens. Het papier werd zelfs schaars om te kunnen notuleren, in juli 1941 eindigt het notulenboek.

Het notulenboek geeft een uniek inkijkje in het Tilburgse studentenleven uit die tijd.

Via oud wethouder Jan Timmermans ontvingen we in januari 2014 uit de nalatenschap van Ton Rooijmans (1938-2013)verschillende documenten van Leendert. Hierin bevindt zich een brief van Frans Siemer, waarin hij vertelt over zijn verkoudheid met een klein zelfportret.