Hulp van de experts

Wie deze heren zijn? Tja, volgens de beschrijving:

"een biljartclub uit Goirle voor hun gewonnen prijzen."
Weet u dan genoeg? Misschien...

U hebt vast wel eens gesnuffeld in de beeldbank van het archief. Tussen de meer dan 100.000 foto's die u daar kunt bekijken, hebt u een foto van een familielid gevonden, van het huis waarin u of uw ouders opgroeiden of van een evenement waar u bij was.
Samen met een aantal vrijwilligers proberen we de foto's een adequate beschrijving te geven: wie staan op de foto, wanneer en waar werd de foto genomen. Misschien hebt u tevergeefs gezocht: 100.000 foto's is soms nog niet genoeg: die ene foto van dat familielid of van dat huis zit nou net niet in onze collectie. Maar het kan ook zijn dat de beschrijving van de foto te summier was. Omdat wij ook niet alles weten. En het is natuurlijk heel spijtig als dat de reden is dat u mis grijpt.


Gelukkig kregen we een tijd geleden het aanbod van de Heemkundige Kring De Vyer Heertganghen in Goirle om mee te helpen met het vervolmaken van de beschrijvingen van de Goirlese foto's. Geweldig natuurlijk, want wie kan er nu beter de foto's beschrijven dan de heemkundigen uit de gemeente zelf? Om enkele nadere werkafspraken te maken, bezocht ik daarom enkele weken geleden de thuisbasis van de kring: het Heemerf “De Schutsboom”.

Het werd een hartelijke ontvangst in hun prachtige onderkomen. Overal was het een drukte van belang: natuurlijk in de "potstal" waar zo'n 10 vrijwilligers gezellig aan de koffie zaten om daarna snel weer verder te gaan met hun  werkzaamheden in het archief, het museum, de tuin of een van de vele andere klussen. Van Gerrit van Heeswijk kreeg ik een privé-rondleiding langs de opstallen: het wevershuisje, waar je je zo in "de aardappeleters" van Van Gogh waant;  het museum, klein maar fijn, waarin het verhaal van Goirle tot leven komt, en een blik op de andere karakteristieke gebouwen en gebouwtjes. Voor de kruidentuin kom ik later in het jaar nog wel een keer terug.

De vrijwilligers zijn enthousiast aan het werk gegaan. De Goirlese foto's zullen binnenkort nog beter terug te vinden zijn, waar u zich ook bevindt of het nu in Goirle is of in Australië!
En, als u toch in de buurt bent: een bezoekje aan de Schutsboom kan uw beeld van het Goirle van vroeger zeker verrijken. Een aanrader.

Nieuw op de website: zoeken naar foto's, kaarten ed.

Het zoeken in de fotodatabase is een veel gebruikt onderdeel van onze website. Daarom zetten we een zeer groot deel van de functionaliteit van deze database voort op de nieuwe website.

Het zoeken werkt op dezelfde manier met het invoeren van een zelfgekozen zoekterm die eventueel nog gespecificeerd kan worden met de diverse filters. Welke filters je hebt aangevinkt zie je naast het kopje 'actieve filters'. De layout van het foto-overzicht kun je veranderen door op een van deze drie icoontjes te klikken.

Er zijn wel een aantal toevoegingen aan de functionaliteit van de fotodatabase. Zo is het meteen mogelijk om de foto op het scherm te delen via e-mail, Facebook, Twitter en Pinterest.
Let er wel op dat je nu foto's 'pint' naar een link op de tijdelijke website. Als we definitief overgaan naar de nieuwe website, zullen de links naar foto's wijzigen. Je foto's op Pinterest hebben dan dus geen werkende links meer.

Daarnaast is de foto nu op groter formaat gratis te downloaden, voorheen was dit postzegelformaat. Deze mogelijkheden om te delen zijn een goede vervanging voor het aanmaken van een fotoalbum op onze website, een optie die niet terug zal komen.

Bijna 45.000 foto's via Europeana beschikbaar

Sinds 15 januari 2015 staan er bijna 45.000 fotobeschrijvingen uit de collectie van Regionaal Archief Tilburg met een thumbnail (kleine afbeelding) op het Europese platform Europeana. De selectie bevat foto's, maar ook kaarten en plattegronden. Europeana is een platform dat zo breed mogelijk informatie wil presenteren. Via Europeana kan iedereen toegang krijgen tot miljoenen boeken, schilderijen, museale objecten en documenten uit archieven. De foto's zijn ter beschikking gekomen via de Digitale Collectie. Die fungeert als een verzamelpunt voor digitale erfgoedcollecties van Nederland.

Na het vrijgeven van de genealogische dataset in augustus 2014 is dit een tweede stap naar meer open datasets die het archief ter beschikking wil stellen aan een zo breed mogelijk publiek. De eigen website voldoet maar ten dele aan dat doel. Natuurlijk komen daar bezoekers die in de online fotodatabase op zoek gaan naar foto's en kaarten, maar niet iedereen weet onze website te vinden. Door de digitale informatie als open data beschikbaar stellen kan dezelfde informatie op meerdere plaatsen tegelijkertijd worden aangeboden via websites die bv. bepaalde thema's behandelen of een heel andere doelgroep aanspreken. Er blijft een link bestaan met de leverancier van de beschrijvingen en de afbeeldingen. Als bezoekers van Europeana een beschrijving van een foto vinden met een kleine afbeelding dan kunnen ze via een aparte link doorklikken naar onze eigen website en daar de foto in groter formaat bekijken, volledig inzoombaar.

Regionaal Archief Tilburg heeft in 2014 de eerste stap gezet op het pad van de open data en gaat daar in 2015 meer verder. Zo willen we dit jaar de inventarissen van de archieven ook als open data beschikbaar stellen. Het bewaren van al het waardevolle en informatieve materiaal in de depots aan de Kazernehof en de Goirkestraat heeft enkel en alleen zin als dat materiaal en die informatie ook gebruikt worden door wie het wil of nodig heeft. Hoe meer websites deze gegevens presenteren des te groter de kans dat die gegevens ook gevonden en gebruikt worden.

Bekijk de selectie in Europeana

Wat komt er niet terug op de nieuwe website? (deel 3)

Vanaf april 2008 is het mogelijke geweest om in BeeldOnline, de online fotodatabase van Regionaal Archief Tilburg, een eigen selectie foto's in albums bij elkaar te plaatsen. In die ruim 6 jaar zijn er ruim 1600 accounts aangemaakt die ook actief daarmee bezig zijn geweest. Niet iedereen die aangemeld is heeft ook daadwerkelijk mappen aangemaakt en foto's geselecteerd, maar een flink aantal toch wel.

Nog steeds komen de beheerders van de fotoalbums terug bij hun selectie(s) binnen BeeldOnline, in 2014 zijn er tot op heden ruim 200 fotoalbumbeheerders ingelogd geweest. We kunnen helaas niet zien om hoeveel albums en foto's het gaat die inmiddels in fotoalbums zijn geplaatst.

Desondanks gaat het archief stoppen met deze fotoalbums. De techniek is verouderd en in de nieuwe website komt een ander component voor de fotodatabase die deze functionaliteit niet meer heeft. Dat betekent dat de gebruikers van de fotoalbums over een aantal maanden niet meer bij hun fotoalbums kunnen komen. Dat is geen prettige boodschap, zeker niet als je een fervent gebruiker was van deze functionaliteit.

Is er een alternatief? Helaas niet echt. Sinds 2013 kun je voor online fotoalbums terecht bij Pinterest. Deze service staat je toe om foto's van website te "pinnen" en in albums onder te brengen. Door op de foto te klikken in het album kom je weer terecht bij de website waarde foto vandaan komt.

Komt dat zien!!

Vanaf vandaag is de Spoorlaan dicht om het busvervoer vrije doorgang te kunnen geven.  In verband met de  werkzaamheden aan het spoor rijden er de hele week geen treinen, bussen zullen af en aan rijden. Om het spectaculaire inschuiven van de nieuwe passages te kunnen volgen, worden er twee "uitkijkpunten" ingericht. Ter vergelijking vandaag 3 foto's uit de collectie: de situatie rondom het station zoals het was in de jaren 80 (van de vorige eeuw).

Vacature Assistent Archief

Regionaal Archief Tilburg is op zoek naar een assistent archief.

In deze functie ga je je vooral bezighouden met de fotocollectie. Je verricht het voorwerk om foto's toegankelijk te maken via de online fotodatabase van het archief.

Het is een project met een looptijd van 8 maanden.

Ben je geïnteresseerd en wil je meer weten lees dan de hele vacaturetekst op de website van het archief.
Reageren kan tot uiterlijk 15 september 2014.

[foto afkomstig van: http://www.clickx.nl/]

Historische branden in Tilburg

Vorige week hadden we het College Historisch Brandweer uit Tilburg op bezoek. Elke tweede dinsdag van de maand komt dit college bijeen. Hun belangrijkste taak is het historisch materiaal van de brandweer veilig te stellen. Mede daarom is de fotocollectie van het college in samenwerking met het Archief een aantal jaren geleden gedigitaliseerd en beschreven via Beeldonline op de website van het Regionaal Archief Tilburg. Maar als je zo met historie bezig bent zoals het college en alle ingangen kent, komt daar steeds nieuw materiaal bij. Wij als Archief staan voor een dilemma, we willen ook materiaal veilig stellen, maar kunnen niet alle foto's over alle branden opnemen. Om die selectie goed te kunnen maken, hebben we uw hulp nodig om te kunnen vaststellen wat de belangrijkste branden in Tilburg zijn geweest.

Een brand, die bij iedere oudere Tilburger in het geheugen gegrift staat, is natuurlijk de brand van de Vroom en Dreesman in augustus 1965 (link). Of wat te denken van branden van de textielfabrieken Franken,W. Schoenmakers, Swagemakers-Caesar en het expeditiebedrijf Verhoeven in 1957 of die uit 1959 de brand van Smarius, in 1973 Van Dooren en Dams ? Of toch de andere spectaculaire brand van metaalhandel Mercx in mei 1965 ?

Goirkestraat 1957



V &D 10 augustus 1965

Wij horen graag uw mening. Met uw kennis kunnen we de geschiedenis van Tilburg goed vorm geven.
Aan de hand van uw reacties heb ik een overzicht gemaakt, nog niet volledig):
Bedankt voor uw reacties, even een tussenstand:
Reacties op de historische branden
- 29 december 1931
De vijf doden bij cafébrand De Valk
- 14 januari 1948
Spinhulzenfabriek dr. Van Roosmalen, Ringbaan Oost 18,
- 21 september 1950
Mutsaerts' kinderwagenfabriek aan de Groenstraat 119. (3 x)
- 20 maart 1953
Verfmagazijn, gelegen achter de drogisterij Simons Transvaalplein 20.
- 27 november 1954
Wollenstoffenfabriek Janssens van Buren aan de Gasthuisstraat 29 (4 x).
- 20 april 1958
Paardenstal aan de Hasseltstraat 301
- 29 november 1959
Kantine, het papiermagazijn en de beschuitafdeling van de brood- en beschuitfabriek Smarius,
Ringbaan Noord 205 (2 x).
- 18 april 1962
Wolspinnerij ‘Phoenix' aan de Veemarktstraat 12.
- 16 mei 1965
Kantoren en magazijnen IJzer- en staalhandel P. Mercx, Nieuwlandstraat 45 (4 x)
- 10 augustus 1965
Warenhuis van Vroom en Dreesmann, Heuvelstraat 33 (9 x)
- 8 maart 1976
Textielveredelingsbedrijf Thijs-De Beer aan de Twentestraat.
15 en 31 december 1973
- Voormalige Wollenstoffenfabriek Van Dooren en Dams, Korvelplein 8 met de leerlooierij De Hinde (2 x)
- 27 november 1978
Lompenhandel Listex/Licatex, Wilhelminapark 4 en een opslag van spinnerij Thomas de Beer, Wilhelminapark 1-2 (2 x).
- 14 juni 1981
Leegstaande complex van kartonfabriek Van Opstal aan de Kapelstraat (2 x)
- 18 februari 1985
Pand Goirkestraat 105-107.
- november 1985
Bowling aan de Zuidoosterstraat
- 7 augustus 1986
Pondres, Kuiperstraat 15.
- 30 juni 1993 -
Garagebedrijf Versantvoort industrieterrein Loven.
Beroepsonderbrandmeester M.F. van Corven komt door een omvallende muur om het leven, drie collega's raken gewond.
- 30 augustus 1998
Van Gorp-Bolsius, Voltstraat (2 x)
- Juni 2007
Wolkat
- 29 november 2014
Stadssporthal Goirleseweg link





Leestip: Putten, Rob van, 200 jaar brandweer in Tilburg, in: 3 (1985) Tilburg, tijdschrift voor geschiedenis, monumenten en cultuur nr. 4, p. 3-64 (link);(link).

Brabantse natuuridylle uit de jaren zeventig

 

Loonse en Drunense duinen

In de jaren 1971, 1972 en 1973 maakte John Lamet (1932-2009) zwart-wit foto's in het Hart van Brabant, Tilburg, Loon op zand, Hilvarenbeek en Oisterwijk. Hij woonde in Den Haag en bezocht deze omgeving vaak, waar hij in die tijd rondstruinde met zijn rolleiflex. Rondstruinen is een goede benaming als je aan zijn liefde denkt voor de natuur, die in zijn foto's tot uitdrukking komt. Via journalist Joep Eijkens kwam het Archief in contact met zijn broer Ton Lamet, die dit album al die jaren had bewaard. Als je naar de foto's kijkt, waardeert Eijkens Lamet terecht de bijzondere kwaliteiten van deze amateurfotograaf (link naar Cubra). We nemen dit album van de verloren gegane wereld van slechts 38 jaar geleden graag in onze collectie op. Oordeelt u zelf op grond van deze foto's.

Dierenparkje

Vrijthof Hilvarenbeek

Vrijthof Hilvarenbeek

Tilburg rond 1900: Korte Heuvel en nu 2013 !

Stel je loopt over de boekenmarkt Boeken rond het Paleis 2013 en stel je ziet unieke en oude foto's van Tilburg. Wat zou je doen ? Jef van Gils aarzelde geen moment en wist deze voor het Regionaal Archief Tilburg veilig te stellen. In totaal zijn het 13 afbeeldingen, die naar alle waarschijnlijkheid zijn gemaakt door S. Bakker Jz. Koog/Zaandijk rond 1895/1900. Komende tijd gaan we een aantal van deze foto's aan u laten zien. Het zijn grotendeels verdwenen stadsgezichten, wat opvalt is dat Tilburg in die tijd er zo stedelijk uitzag.
Auto's hebben hun intrede nog niet gedaan.

Vandaag beginnen we bij de Korte Heuvel gezien vanuit de Sint Josephstraat. De torens van Sint Josephkerk oftwel de Heuvelse kerk vormen een mooie achtergrond bij het café Roskam (link). De huizenrij naast het café Roskam, nu Het Huys van Voskens, is veel lager dan nu. In 1909 zou het café verbouwd worden. De boom op de foto staat er niet meer, al is op die plek later ook weer een boom geplant. De muur rechts behoort tot de inmiddels afgebroken herberg De Pijl, later Belle Vue.

Relatief is er weinig veranderd de laatste honderd jaar (link ).

Zo zag de Korte Heuvel er rond 1977 uit. Inmiddels staan er weer bomen en er rijden nauwelijks auto's. Door op deze link te klikken kan je zien hoe Tilburg anno 2013 er vanboven uitziet.

Happy memories of Tilburg: onbekende soldaten

F.C. Brown

Alfred J.B. Smith

In de loop der jaren heeft het Archief veel documentatie en foto's verzameld over de Tweede Wereldoorlog. We zijn druk doende de collectie uit te zoeken om deze goed vindbaar te maken. Deze week troffen we (lachende) soldaten aan. Waarschijnlijk zijn de soldaten ingelegerd geweest bij Tilburgse families en zijn de foto's achtergelaten.

We weten echter niet wie de soldaten zijn. Soms staan er zinnen op achterop de foto, soms niet ? Weet u meer, herkent u de man die ooit misschien bij uw familie logeerde ?

Bill

Happy Memories of Tilburg. Arthur Pearman. 15th Rex. Regt.

Johnny oct 45

C.R. Leilphicel

Len

Nieuwe foto's Hasseltse Kerk

Neven en vrienden pastoor Franciscus  J. A. de Beer en architect Adrianus C. de Beer realiseerden eind 19de eeuw de bouw van een kerk in de parochie Hasselt. Formeel was de naam O.L. Vrouw van de Heilige Rozenkranskerk, maar de naam Hasseltse Kerk werd meer gebruikt. Op 26 september 1898 werd de kerk ingezegend. Precies honderd jaar later kwam er een einde aan het geloofsleven in deze kerk. Het interieur verhuisde naar een kerk in St. Oedenrode. Daarna volgde een periode van enkele jaren, waarin gezocht werd naar een nieuwe bestemming van de kerk met het behoud van het oude.

Woningcorporatie Tiwos kocht het gebouw voor het symbolische bedrag van 1 gulden. In het gebouw zou een multifunctionele plek worden voor wijkcentra, cursussen, naschoolse opvang. De plannen voor restauratie werden keer op keer uitgesteld. Kunstenaars betrokken het pand. Na enkele jaren stemde de gemeenteraad van Tilburg in 2002 in met een bouwplan van 7,3 miljoen. Verslagen werd de brand ondergaan in de nacht van 10 op 11 juli 2003, die een groot deel van de kerk verwoestte. Toch werd doorgezet om een wijkcentrum met de naam De Poorten te realiseren. De naam De Poorten verwijst naar het kasteel van Tilburg, dat in deze wijk heeft gestaan. Architect Ad Smeulders tekende het ontwerp geïnspireerd door de kathedraal van Avignon. De Twern werd hoofdhuurder.


Deze week ontving het Regionaal Archief Tilburg enkele foto's uit februari 2003. De foto's zijn nog voor de brand genomen en daardoor redelijk uniek. Voor wie nog eens in de geschiedenis wil duiken van het gebouw is de publicatie uit 2005 van Cees van Raak Van Godshuis tot De Poorten een aanrader.

Tilburg: evenementenstad? Waar zijn de beelden dan?

Het evenementenseizoen is alweer een tijd geleden van start gegaan. Ook in Tilburg natuurlijk,  met festivals als Roadburn, Gypsy, HapStap en de Meimarkt niet te vergeten. En ondanks het herfstige weer komen er nog een paar grote (zomer-) feesten aan: Mundial, de Kermis, T-Parade, Ten Miles en Incubate. 

Zoals ik al eerder schreef, is er in de onze fotocollectie een "gat" ontstaan: sinds de komst van de digitale fotografie komen er weinig recente foto's binnen. Maar wat zou het geweldig zijn als we de fotocollectie kunnen aanvullen met beelden van de evenementen van dit jaar. Zo zal het totaal vernieuwde Festival Mundial vast mooie plaatjes opleveren. De beelden van dit evenement, maar ook van al die andere, willen we graag bewaren op een manier die van een archief verwacht mag worden: voor de "eeuwigheid". 

We vragen daarom enthousiaste (amateur-) fotografen af en toe een foto te taggen aan onze Facebookpagina of rechtstreeks op te sturen naar foto@regionaalarchieftilburg.nl. Wil jij je foto ook door het archief laten bewaren en voor "iedereen" ter beschikking stellen? Het archief is ook geïnteresseerd in jouw KijkopTilburg! 

Ter inspiratie heb ik een kleine selectie op Flickr gezet van Mundial, Muzeconcerten (zijn die er nog??) Kermis, etc., foto's die al eerder werden afgestaan aan het archief.

Voor alle duidelijkheid:  we zoeken "documentaire" foto's, typisch Tilburg, herkenbaar Tilburg. Portetten en zeker foto's van kinderen nemen we niet op in de collectie. Wil je je foto's taggen via facebook of rechtstreeks sturen naar  foto@regionaalarchieftilburg.nl (maximaal 10 , maar eentje is ook prima). Kijk voor meer info op KijkopTilburg

Herkent u de jongens van de Tilburgse Textielschool

Waar zijn de gebleven de jongens en mannen die werden opgeleid bij de Tilburgse Textielschool ?  Deze jongen leerde in 1950 zelfs nog spinnen op een spinnewiel.

De foto's van de jongens achter de machines zijn genomen op de lagere textiel school door H.A.M. van den Hout, roepnaam Harrie. Harrie van den Hout (1922-2001) was zowel leraar op de hogere als lagere textielschool. Zijn hoofdfunctie was leraar aan de R.K. Lagere Textielschool aan de Fabriekstraat. Van den Hout  is daar van het begin af werkzaam geweest. Hij maakte de overstap van dessinateur (tekenaar) in een textielfabriek naar de school, wat overigens een teruggang in salaris betekende. Het was een school voor jongens, meisjes zaten over het algemeen op de huishoudschool. Er was wel een eenjarige cursus noppen en stoppen voor meisjes.

Leraar Harrie van den Hout  heeft tot het opheffen van de textielschool daar gewerkt. De school verdween met de grote onderwijshervorming van de Mammoetwet in 1968. Daarna is van den Hout leraar tekenen en handvaardigheid aan het Cobbenhagencollege geworden.

Naast leraar was Van den Hout van jongs af aan een fanatiek amateurfotograaf. Van zijn zoon Jan van den Hout ontving het Archief een doos met foto's. Vele Tilburgers zijn daar opgeleid voor het textielvak.
Herkent u een jongen ? Wilt u ons dat laten weten ?

Boekpresentatie 'Tilburg gefotografeerd door Schmidlin'

Op 27 maart jl. vond bij Regionaal Archief Tilburg de boekpresentatie plaats van ‘Tilburg gefotografeerd door Schmidlin’. Het programma bestond uit een aantal onderdelen: Tilburg gezien door de ogen van Schmidlin, het aanbieden van het eerste exemplaar en waarom Regionaal Archief Tilburg dit boek heeft gemaakt.

Als eerste kwam aan het woord de gemeentearchivaris van de gemeente Tilburg, Yvonne Welings. Zij liet ons in een prachtige presentatie de stad Tilburg zien door de ogen van Schmidlin door de jaren heen. Met foto’s uit het boek werd dit ondersteund. U kunt haar verhaal teruglezen in haar weblog van 27 maart jl. Vervolgens gaf zij het eerste exemplaar van het boek aan de vertegenwoordigers van de familie Schmidlin, mevrouw Wiessner en de heer Weststrate, die speciaal waren uitgenodigd.

Daarna was het de beurt aan Jean-Paul Korst, hoofd Archiefbeheer en tevens projectleider van dit boek. Hij vertelde ons waarom het archief dit boek heeft gemaakt. De ondertitel van het boek is ‘verborgen schatten van het archief’. Sommigen gasten van de boekpresentatie hadden al opgemerkt dat de bonbon bij de koffie in de vorm van een schatkist was. Dat staat symbool voor het archief, waar nog zoveel schatten in verborgen liggen. Het wordt tijd om die eens naar boven te halen. Dit kun je bijvoorbeeld doen door er over te schrijven, vandaar dat we in 2008 het idee hadden om een reeks van boeken te maken over de fotocollecties die we beheren. Het eerste boek kwam uit in februari 2010 en was getiteld '’t Toekomstig Verleden', geschreven door Jef van Gils en Jim van Nieuwenhuijzen, medewerkers van Regionaal Archief Tilburg.

Maar het maken van een boek is toch een andere wereld dan het beheren en toegankelijk maken van archieven. Het gaf ons als archiefdienst een heel andere kijk op de fotowereld, zowel letterlijk als figuurlijk. Het maken van een boek is namelijk niet eenvoudig en het kost tijd, heel veel tijd. In 2008 kwamen er al  achter dat er veel onderzoek gedaan moest worden. Helaas was de verkoop van het eerste fotoboek geen succes. Dus stelden we ons eind 2010 de vraag of we nog wel meer boeken moesten maken. Want je stopt er zoveel energie in en het leverde eigenlijk maar weinig op. De conclusie was dan ook om geen nieuwe boeken meer te maken ondanks het oorspronkelijk idee om elk jaar een boek uit te brengen.

Jef van Gils en Jim van Nieuwenhuijzen waren echter in 2009 al zeer enthousiast bezig met de voorbereidingen voor het volgende boek: Schmidlin.

Omdat eind 2010 het boek al voor 85% klaar was heeft Regionaal Archief Tilburg toch besloten om dit boek uit te brengen. En Regionaal Archief Tilburg zal daar geen spijt van krijgen. Het is namelijk een schitterend boek en iedereen die een relatie heeft met Tilburg zal dit beamen. Ook de boekhandels zijn enthousiast. Boekhandel Selexyz Gianotten heeft zelfs flink uitgepakt in haar winkel en etalage. En dat geldt ook voor boekhandel Livius. Neem er maar eens een kijkje, want je weet niet wat je ziet!

Tijdens de boekpresentatie werden daarna de mensen bedankt die een bijdrage hebben geleverd aan de totstandkoming van het boek. Zoals Ronald Peeters die de redactie en productie op zich nam, Sander Neijnens die voor de vormgeving zorgde en natuurlijk drukkerij Gianotten. Tenslotte werden ook de schrijvers in het zonnetje gezet, waarbij Jef van Gils en Jim van Nieuwenhuijzen werden geprezen voor hun inzet, energie en de tijd die ze aan het boek hebben besteed. Na de boekpresentatie kon men een kijkje nemen in de expositie Schmidlin in de hal van Regionaal Archief Tilburg die tot eind april te zien zal zijn. Samengesteld door medewerkers van het Archief.

Met dit fotoboek heeft Regionaal Archief Tilburg opnieuw een belangrijke bijdrage aan het cultureel erfgoed gegeven, en vooral een verborgen archiefschat tot leven gewekt.

Het oog van de fotograaf Schmidlin

Het verhaal van de stad Tilburg kan vooral verteld worden met beelden en dat doen we vanmiddag, donderdag 27 maart 2013. Wat is daar beter voor geschikt als het medium fotografie ?

Nu anno 2013 is er moeilijk iemand nog te vinden, die nooit gefotografeerd is. In 1908, het jaar dat fotograaf Louis Schmidlin met zijn gezin naar Tilburg kwam, was dat heel anders. Er moest een meer dan bijzondere gebeurtenis in het mensenleven zijn zoals een communie of de dood van een dierbare om het beeld door een fotograaf vast te leggen. En dan nog, de katholieke Kleine Koerier waarschuwt in 1909 voor de ijdelheid van mensen, die zich laten fotograferen.

Waarom Schmidlin, waarvan de familie van oorsprong uit Zwitserland kwam, voor Tilburg koos, is niet bekend. In het begin was de klandizie ook niet zo groot. Reclame in de etalage bij de bakker en bij boekhandel Gianotten moest klanten opleveren. Het bleek een prima strategie. Goud geld, de zaken namen een grote vlucht, werd verdiend tijdens de Eerste Wereldoorlog, talloze gemobiliseerde militairen werden gefotografeerd. In het boek zijn daar prachtige voorbeelden van te zien. Met de opbrengst kon in 1916 het pand aan het Wilhelminapark worden gekocht en verbouwd.



Alle composities van Schmidlin zijn zorgvuldig samengesteld, je vindt nauwelijks een snapshot. Voor de foto's wordt speciaal geposeerd. Op de beelden van de straten en gebouwen zie je zelden mensen. De vergelijking met de schilderkunst is snel gemaakt. Kijk eens eerst naar de afbeelding van Carel Willink en dan naar de foto van Schmidlin. Soms wordt fotografie dan ook wel het nieuwe schilderen genoemd. Kijk ook eens hoe Schmidlin zijn foto's ondertekent.

Foto's zijn voor vele mensen dierbaar. Als je aan iemand vraagt, wat zou je meenemen als je huis afbrandt, hoor je in negen van de tien gevallen foto's. Foto's zijn sporen van herinneringen, niet alleen van personen, maar ook van tijd en ruimte. Het zijn kleine tijdscapsules. Je weet zelf vaak niet precies wat je herinnert, het plaatje of is het de pure herinnering ? En is het echt. Zelfs Schmidlin maakte gebruik van retoucheertechnieken. De stad Tilburg kan je door de foto's van Schmidlin als een tijdmachine zien. Fotografie brengt je ergens heen en het brengt het andere dichterbij. Schmidlin laat ons de moderne beschaving zien. Neem als voorbeeld de aanleg van de electriciteit, het is nu heel normaal dat je een knop aandoet om de lamp aan te doen. Dat was het lange tijd niet. Straatbeelden, wat is echt en wat niet. Soms zie je ook de armoede uit de tijd. Associaties met de fototentoonstelling the Family of Man (link) zijn er zeker, maar dan de Tilburgse variant van the Family of Man.

Tilburg is en blijft en muziekstad. Ook dat zie je bij Schmidlin terug, kijk naar een coryfee uit die tijd, de Zingende Zwervers.



Als je een foto liet maken ging je als Tilburger vaak naar Schmidlin. Collega fotografen in zijn tijd waren Van Beurden en Van der Schoot. Zijn zonen Karel en Louis werden ook fotograaf, de eerste in Dongen. Daarna namen anderen de zaak over. Ik maak nu een sprong in de tijd. In 2007 werden we gebeld door Ton van Erp, die geen opvolger had. Na onderhandelingen is het negatievenarchief hier naar de Kazernehof verhuisd, het meet 50 meter !!! Dat brengt zo vragen met zich mee, ga je alles bewaren en ga je alles digitaliseren. Daarbij spelen kostenafwegingen natuurlijk ook een rol.


Iedereen kan nu fotograferen. Fotografie is een stuk democratischer geworden en minder elitair. Iedereen kan ermee aan de slag. Fotografie is verworden tot een alledaags sociaal medium. Mobiele telefoons maken afbeelding na afbeelding, waarvan je je kunt afvragen of we de beelden over vijftig jaar nog kunnen zien. Dat kunnen we gelukkig wel met de foto's van Schmidlin, die dankzij de zorgen van het Regionaal Archief Tilburg voor een breed publiek toegankelijk zijn en worden. En het boek draagt, dat zo zorgvuldig is samengesteld door Jim van Nieuwenhuijzen en Jef van Gils met de eindredactie van Ronald Peeters, sterk aan bij.

Dhr Weststrate en Mevr Wiessner (beiden familie van Schmidlin)
ontvangen de eerste exemplaren van het boek tijdens de
boekpresentatie op 27 maart 2013

Tilburg gefotografeerd door Schmidlin -
Verborgen schatten van het archief - Jef van Gils en Jim van Nieuwenhuijzen
Uitgave van Regionaal Archief Tilburg ISBN 978-90-9027-246-7

Mariaschool, meisjesschool in de Tilburgse Goirkestraat

Feest en verdriet gaan hand in hand als zuster Bernardine en onderwijzeres Edith van Dun de Mariaschool verlaten. Het is juli 1964 en leerlinge L. Coppens schrijft: Lieve zusters, deze dag kan ik wel huilen. Op het feestmenu voor die dag is een palmboom afgebeeld met hieronder de vraag: Gaat u nu naar de nikkertjes ?

De Mariaschool was een school voor lager onderwijs en de mulo. In Tilburg waren meerdere Mariascholen. Dit gebouw aan de Goirkestraat werd in 1921 geopend, architect Cees van Meerendonk (link) tekende het ontwerp. De school lag naast de kerk Dionysius.Veel documenten van de school zijn dan ook terug te vinden in het parochiearchief van H. Dionysius. Vooral de beter gesitueerde meisjes bezochten de Mariaschool (link).

Snel daarna zouden tijden veranderen,  in 1968 werd besloten de scheiding tussen de jongens en meisjes op te heffen en er ontstonden gemengde klassen. In 1973, vijf jaar later trad het kerkbestuur zich zelfs terug uit het onderwijs.

Van Babette Granberg ontving het Archief foto's. Haar oudtante was hoofd van de Mariaschool. Ze geven een goed beeld van het katholiek onderwijs uit die tijd.



Dag, dag, dag, Bernardientje,

Dag, dag zuster Bernardine,

Wij haken, breien, naaien,

Dat danken wij aan U.

Van sex-shop tot Tattoo shop, Tilburgse stadsgezichten

Publieke Werken is niet alleen de titel van een boek van Thomas Rosenboom maar ook van een inmiddels opgeheven dienst bij de gemeente Tilburg. De dienst was verantwoordelijk voor de inrichting
en het beheer van het publieke domein. De archieven zijn sinds enkele jaren reeds in het beheer bij het Regionaal Archief Tilburg, maar onlangs zijn er oude foto's ontdekt. Deze geven een bijzondere kijk op de stad Tilburg op plekken, waarvan sommige stadsgezichten geheel veranderd zijn.

Gebroeders Van Raak, Dierenpark 3 km rechtsaf…

Neem de werkplaats van de Gebroeders Van Raak uit 1972, specialisten in schrootverwerking aan de Piushaven.
Waar nu een Tattoo shop is gevestigd aan de Korvelseweg 130, was er in de jaren zeventig een seksshop (sex-shop).

Seksshop Korvelseweg 130

Huize Nazareth Nazarethstraat 20

Het uithangbord was zeer bescheiden. Huize Nazareth is nog niet verbouwd.


Tivolistraat 3-5-7-9

De villa's aan de Bredaseweg (link) lijken weinig veranderd te zijn, rijksmonument (link) aan de Bisschop Zwijsenstraat nummer 3 is door veel meer groen omringd. De televisieantennes staan nog op het dak en van een kunstcluster was nog geen sprake.

Bisschop Zwijsenstraat 3

Het Interpolisgebouw en Popcentrum 013 waren nog niet gebouwd, de Tivolistraat (link) met de Katholieke Leergangen oogde veel landelijker.
De Kuiperstraat waar de Tiltwern ooit was gevestigd, toont nog de het verval van de textielindustrie.

Slechts in veertig jaar is de wereld om ons heen vaak ongemerkt veranderd. Bij het Regionaal Archief Tilburg kunt u ontdekken hoe !