Het oog van de fotograaf Schmidlin

Het verhaal van de stad Tilburg kan vooral verteld worden met beelden en dat doen we vanmiddag, donderdag 27 maart 2013. Wat is daar beter voor geschikt als het medium fotografie ?

Nu anno 2013 is er moeilijk iemand nog te vinden, die nooit gefotografeerd is. In 1908, het jaar dat fotograaf Louis Schmidlin met zijn gezin naar Tilburg kwam, was dat heel anders. Er moest een meer dan bijzondere gebeurtenis in het mensenleven zijn zoals een communie of de dood van een dierbare om het beeld door een fotograaf vast te leggen. En dan nog, de katholieke Kleine Koerier waarschuwt in 1909 voor de ijdelheid van mensen, die zich laten fotograferen.

Waarom Schmidlin, waarvan de familie van oorsprong uit Zwitserland kwam, voor Tilburg koos, is niet bekend. In het begin was de klandizie ook niet zo groot. Reclame in de etalage bij de bakker en bij boekhandel Gianotten moest klanten opleveren. Het bleek een prima strategie. Goud geld, de zaken namen een grote vlucht, werd verdiend tijdens de Eerste Wereldoorlog, talloze gemobiliseerde militairen werden gefotografeerd. In het boek zijn daar prachtige voorbeelden van te zien. Met de opbrengst kon in 1916 het pand aan het Wilhelminapark worden gekocht en verbouwd.



Alle composities van Schmidlin zijn zorgvuldig samengesteld, je vindt nauwelijks een snapshot. Voor de foto's wordt speciaal geposeerd. Op de beelden van de straten en gebouwen zie je zelden mensen. De vergelijking met de schilderkunst is snel gemaakt. Kijk eens eerst naar de afbeelding van Carel Willink en dan naar de foto van Schmidlin. Soms wordt fotografie dan ook wel het nieuwe schilderen genoemd. Kijk ook eens hoe Schmidlin zijn foto's ondertekent.

Foto's zijn voor vele mensen dierbaar. Als je aan iemand vraagt, wat zou je meenemen als je huis afbrandt, hoor je in negen van de tien gevallen foto's. Foto's zijn sporen van herinneringen, niet alleen van personen, maar ook van tijd en ruimte. Het zijn kleine tijdscapsules. Je weet zelf vaak niet precies wat je herinnert, het plaatje of is het de pure herinnering ? En is het echt. Zelfs Schmidlin maakte gebruik van retoucheertechnieken. De stad Tilburg kan je door de foto's van Schmidlin als een tijdmachine zien. Fotografie brengt je ergens heen en het brengt het andere dichterbij. Schmidlin laat ons de moderne beschaving zien. Neem als voorbeeld de aanleg van de electriciteit, het is nu heel normaal dat je een knop aandoet om de lamp aan te doen. Dat was het lange tijd niet. Straatbeelden, wat is echt en wat niet. Soms zie je ook de armoede uit de tijd. Associaties met de fototentoonstelling the Family of Man (link) zijn er zeker, maar dan de Tilburgse variant van the Family of Man.

Tilburg is en blijft en muziekstad. Ook dat zie je bij Schmidlin terug, kijk naar een coryfee uit die tijd, de Zingende Zwervers.



Als je een foto liet maken ging je als Tilburger vaak naar Schmidlin. Collega fotografen in zijn tijd waren Van Beurden en Van der Schoot. Zijn zonen Karel en Louis werden ook fotograaf, de eerste in Dongen. Daarna namen anderen de zaak over. Ik maak nu een sprong in de tijd. In 2007 werden we gebeld door Ton van Erp, die geen opvolger had. Na onderhandelingen is het negatievenarchief hier naar de Kazernehof verhuisd, het meet 50 meter !!! Dat brengt zo vragen met zich mee, ga je alles bewaren en ga je alles digitaliseren. Daarbij spelen kostenafwegingen natuurlijk ook een rol.


Iedereen kan nu fotograferen. Fotografie is een stuk democratischer geworden en minder elitair. Iedereen kan ermee aan de slag. Fotografie is verworden tot een alledaags sociaal medium. Mobiele telefoons maken afbeelding na afbeelding, waarvan je je kunt afvragen of we de beelden over vijftig jaar nog kunnen zien. Dat kunnen we gelukkig wel met de foto's van Schmidlin, die dankzij de zorgen van het Regionaal Archief Tilburg voor een breed publiek toegankelijk zijn en worden. En het boek draagt, dat zo zorgvuldig is samengesteld door Jim van Nieuwenhuijzen en Jef van Gils met de eindredactie van Ronald Peeters, sterk aan bij.

Dhr Weststrate en Mevr Wiessner (beiden familie van Schmidlin)
ontvangen de eerste exemplaren van het boek tijdens de
boekpresentatie op 27 maart 2013

Tilburg gefotografeerd door Schmidlin -
Verborgen schatten van het archief - Jef van Gils en Jim van Nieuwenhuijzen
Uitgave van Regionaal Archief Tilburg ISBN 978-90-9027-246-7