Geertruijd Jongelincx is wel eenichsints engh aenden inganck van haer schamelheijt…..

Heb ik uw aandacht? Mooi. Want dat was het doel van deze titel.
Nee, niet stoppen met lezen want over de schamelheijt van Geertruijd komt u direct nog veel meer aan de weet.

Eigenlijk wil ik een beetje onbekende bron voor historisch en genealogisch onderzoek op onze website onder uw aandacht brengen, te weten:  Nadere Toegangen
In Nadere Toegangen vindt u samenvattingen, lijsten, overzichten ect. van archiefstukken. Deze archiefstukken bevatten hele interessante informatie maar zijn om verschillende redenen niet zo makkelijk in gebruik. Er moet soms erg veel tekst doorgeworsteld worden of het is geschreven in een moeilijk leesbaar handschrift.

Maar dankzij de inzet van kennis en tijd door onze vrijwilligers worden allerlei moeilijkere bronnen toegankelijk gemaakt voor bezoekers van de website of studiezaal.
Bijgaande foto’s van twee vrijwilligers ( Ad Pijnenburg en Herman Hobert) die op dit moment Archief van de Schepenbank van Alphen en Chaam, 1570-1811 toegankelijk maken.

U vindt op onze homepage via "inzien van bronnen" => "nadere toegangen" van plaatsen uit ons werkgebied extra genealogische of historische informatie. Boedelscheidingen, erfdelingen, voogden, enz.
Heel veel namen verstopt in Word documenten die met de CTRL+F functie makkelijk te doorzoeken zijn.

Deze foto's gemaakt door Jane Peijen-Laureijs zijn symbool voor het monnikenwerk dat door een grote groep vrijwilligers verzet wordt bij Regionaal Archief Tilburg.

En wie wil weten hoe het gesteld is met Geertruijd Jongelincx haer teeldeel leest hier ( 110 folio 55 en 55v) verder.

Kees Kruik voert je langs de Tilburgse geschiedenis

Op zondag 28 oktober 2012 verscheen het stripboek 'De Stad als Museum - Tilburgse verhalen van opa Kruik. In het boek neemt Opa Kruik zijn kleinzoon elke woensdag mee naar bijzondere plekken in Tilburg. Daar vertelt hij over de geschiedenis van die plek of de mensen die daarbij horen, en soms ook hoe hij zelf onderdeel is van die geschiedenis. Op die manier laat Opa Kruik aan kleinzoon Kees zien dat de stad één groot museum is. Hij beperkt zich daarbij niet tot de grote, bekende monumenten, maar gaat ook graag in op de kleinere, intiemere geschiedenis. Zoals die van ‘De Biechtstuultjes’, een schaars verlicht weggetje in de Spoorzone, waar vrijende stelletjes graag vertoefden. Of hij neemt Kees mee in de toren van de Heikese kerk om bij het wijdse uitzicht uit volle borst het Tilburgs volkslied te zingen: ‘Ik zie oe daor zo gèère liggen!’

Standbeelden, gebouwen, gedenkstenen, legendarische Tilburgers, historische momenten, maar ook verhalen, herinneringen en legendes. En niet te vergeten de Tilburgse volkscultuur zoals de Heilig Hartstoet en de bedevaartgangers naar Kevelaar. Zelfs ondergronds Tilburg ontsnapt niet aan opa’s aandacht als hij Kees laat zien waar het puin van de afgebrande V&D en dat van de gesloopte kerk van de Noordhoek gebleven is. Opa Kruik weet er alles van, en geeft alles gretig door aan zijn kleinzoon.

Uiteraard gaan Kees en zijn opa ook naar het archief aan de Kazernehof. In de studiezaal wordt een krant bekeken op de microfiche en bij hoge uitzondering mogen ze een kijkje nemen op de zolder, waar objecten uit de Tilburgse collectie liggen.

De Stad als Museum zal bij oudere lezers veel herinneringen oproepen, en voor jongeren een amusante gids zijn om kennis te maken met het Tilburgs erfgoed in de breedste zin van het woord.

De Stad als Museum werd door Luc Verschuuren getekend op basis van een scenario van Ed Schilders. De uitgave is van Woonzorgcentrum Padua

De eerste kringloopwinkel in Goirle

 

Op de foto zien we Henk van Boxtel (1953-) in de toenmalige kringloopwinkel in de Fabriekstraat in Goirle. In de jaren zeventig en tachtig ontstond het idee van de kringloopwinkels. Waarom nieuwe producten maken, als je spullen die niet versleten zijn nog een keer kunt gebruiken. Daarnaast werden kringloopwinkels ook speciaal ontwikkeld voor mensen met een kleine beurs. Het principe om gebruikte producten te verkopen was niet nieuw. Al in de negentiende eeuw ontstonden de Vincentius verenigingen met kleding- en meubelmagazijnen. Het motief was hier om ondersteuning te bieden aan armen. Het ideaal om bij te dragen aan een duurzaam milieu was een nieuw motief.

Kringloopwinkels hadden toen soms het imago van geitenwollen sokken. Tegenwoordige kringloopwinkels zijn vaak net zo modieus als de IKEA en bevatten trendy en vintage producten.

Henk van Boxtel is wethouder geweest voor Pro Actief Goirle. In maart 2004 mocht hij als wethouder de nieuwe kringloopwinkel aan de Nobelstraat te openen. De afgebeelde foto dateert uit 1979.

De foto ontving het Regionaal Archief Tilburg onlangs cadeau.

Met ingang van 1 januari 2015 is de kringloopwinkel overgenomen door La Poubelle, gevestigd te Tilburg.

Vijf generaties in leven in de negentiende eeuw

Toen ik geboren werd, waren er nog twee grootouders en een overgrootvader van mij in leven. Tegenwoordig komt het soms voor, dat er één of meer betovergrootouders van een boreling in leven zijn. In de negentiende eeuw was dat een zeldzaamheid. In Tilburg vond in 1889 de geboorte van zo'n bijzonder kind plaats. De Nieuwe Tilburgsche Courant van zondag 14 juli 1889 vermeldt het volgende: "Jl. Donderdag zag te dezer stede een wereldburger het licht, wiens vader, grootvader, overgrootvader en betovergrootvader allen nog in leven zijn. De betovergrootvader is 93 jaar oud en gaat nog dagelijks ter kerk". De boreling is Petrus Vincentius Antonius Stalpers, die op 11 juli 1889 te Tilburg werd geboren:

Zijn ouders Vincentius Jacobus Stalpers en Clasina Francisca van Oudenhoven trouwden op 1 augustus 1888 te Tilburg:

Uit deze akte blijkt dat de vader van de bruidegom en de moeder van de bruid reeds waren overleden. Antonia van Hest, de moeder van de bruid, overleed op 24 december 1881 te Tilburg:

Haar beide ouders waren toen nog in leven. Zij overleden beiden na de geboorte van hun genoemde achterkleinzoon in 1889. Toen deze boreling werd geboren waren er nog 2 grootouders, 2 overgrootouders en 1 betovergrootvader in leven.
Betovergrootvader Michiel van Hest overleed op 14 januari 1891 te Tilburg:

Overgrootvader Johannes van Hest en zijn echtgenote Anna Hosemans overleden respectievelijk op 6 mei 1891 en 28 januari 1892 te Tilburg:

Grootvader Antonie van Oudenhoven overleed op 6 juni 1897 te Tilburg:

Grootmoeder Johanna Maria Eras overleed op 7 november 1919 te Hilvarenbeek:

In haar overlijdensakte wordt ten onrechte vermeld dat zij weduwe is van Petrus Stalpers en eerder van Jan van Sprang. Dat moet zijn: weduwe van Jan van Sprang en eerder van Peter Stalpers.

De winnaar is...de toiletpot van Wilhelmina!

13 oktober organiseerde Regionaal Archief Tilburg een Social Media Dag. Een van de activiteiten op deze dag was het 'liken' van echte archiefstukken. Op Facebook kan iemand aanvinken dat foto's en berichten van anderen leuk zijn, het zogenoemde 'liken'. Dit hebben wij uit het digitale gehaald en op een aantal bijzondere archiefstukken toegepast. Negen grappige, mooie, gekke of bizarre stukken waren te bewonderen in vitrines en door middel van het bijplakken stickers te 'liken.' De brief over riekend lijk in de boterhal en de toiletpot van Wilhelmina gingen met elkaar de strijd aan. De winnaar...de toiletpot van Wilhelmina. Deze pot komt uit de collectie van het Stadsmuseum Tilburg en is dus officieel geen echt archiefstuk uit de collectie van het archief. Het verhaal erachter gaat als volgt: Delfts blauwe toiletpot, afkomstig uit het voormalige stadhuis van Tilburg. Dit toilet is speciaal vervaardigd ten behoeve van het bezoek van koningin Wilhelmina en koningin-regentes Emma aan Tilburg in 1895. Het verhaal gaat dat zij er geen gebruik van hebben gemaakt. Tijdens een ´afbraakfeest´ in 1971 van het stadhuis is dit toilet door de gemeenteambtenaren meegenomen en zoekgeraakt. Later is het door prins Carnaval weer aan de stad teruggegeven. Dat haalde zelfs de pers in Canada.

Ziekenfondsbrillen en de eerste opticiens in Tilburg

Op foto's van vroeger zien we niet vaak mensen met brillen. En als mensen een bril dragen, is dat een zogenaamde ziekenfondsbril. Een ziekenfondsbril was een eenvoudig montuur met ronde glazen, die door het ziekenfonds werd vergoed. Als je bij het ziekenfonds was aangesloten, was het niet mogelijk een ander model te kiezen. Zo nu en dan keert de ziekenfondsbril in de mode terug zoals in de jaren zestig en zeventig.

In 1899 wordt in Tilburg de eerste brillenzaak geopend in de Zomerstraat nummer 45. De eigenaar is Frans Caarls, zoon van oud-commissaris van politie in Tilburg. Leo van Steensel start in 1908 als leerjongen in de zaak. Hij neemt in 1932 de zaak over. De Firma F. caarls is naast opticien ook horloger en leverancier van het A.A. Ziekenfonds.

In 1933 vestigde Cornelis Kuit (1905-1981), roepnaam Kees als oogarts in Tilburg. Op de foto zien we hem aan het werk in het Elisabethziekenhuis. Als oogarts schreef hij de meeste recepten voor de firma Caarls, vooral het befaamde ziekenfondsbrilletje.

De geschiedenis herhaalt zich. Zoon Kees van Steensel start in 1953 als leerjongen in de zaak. Het pand aan de Zomerstraat wordt gesloopt en verplaatst naar de Schouwburgring 142. De naam wordt ook gewijzigd, Caarls Optiek. In 1969 neemt Kees de zaak over, die hij in 1998 verkoopt aan Van Gijzen. In 2001 wordt de zaak definitief gesloten. .



Het Regionaal Archief Tilburg heeft recent enkele afbeeldingen van de zaak in de beeldbank opgenomen.

De notaris die moest trouwen

Jan Adriaan Hendrik van Meurs, schepen, notaris en procureur, trouwde op 4 juni 1742 te Tilburg met Anna Judick van Asten (DTB 17 Tilburg scan 117):

De kantmelding bij de huwelijksinschrijving belooft niet veel goeds: N.B. Deze nevenstaande personen sijn niet alleen in haar huijs ondertrouwt omdat de bruijd eerst gekraamt hadde, maar ook volgens resolutie van den kkraad in haar huijs getrouwt, omdat de bruijd seer siek was en de dood haar drijgde weg te rucken.
Er was dus sprake van een gedwongen huwelijk. Hun eerste, voorechtelijke, kind Jan Adriaan werd op 13 mei 1742 nederduits-gereformeerd gedoopt (DTB 14 Tilburg):

Als doopheffer treedt de moeder of mama van Anna Judick van Asten op. Het woord mama kom je in de 18e eeuw niet zo vaak tegen.

De dood heeft de moeder niet weggerukt: Er zouden nog acht kinderen volgen, allen ook nederduits-gereformeerd gedoopt te Tilburg. Opvallend is dat bij de doopheffers de familierelatie met de dopeling wordt vermeld, en dat is zelfs bij de Nederduits-gereformeerde gemeente niet gebruikelijk. Bij de doopheffers is vaak sprake van een moeije, dat is een tante.

Jan Tileman, gedoopt 14 november 1743:

Arnoldus, gedoopt 14 februari 1745:

Ida Johanna, gedoopt 2 oktober 1746:

Francois, gedoopt 27 december 1747:

Anthoni, gedoopt 20 november 1748:

Anna Isabella, gedoopt 13 december 1750:

Gerardus, gedoopt 13 maart 1752:

en tenslotte Pieter Francois, gedoopt 13 mei 1753:

Wordt het de toiletpot of de brief met het lijk?

Zaterdag 13 oktober was het een beetje feest in het archief. Onze eerste Social Media Dag! Hieronder een fotoverslag waarop te zien is, dat er goed werd gekocht bij de boekverkoop, dat de quiz werd ingevuld, waarna de goede inzendingen de kwartierstaat van Geertje Aalders ontvingen. Jaël verzorgde vier VIPtreatments, er werd kennis gedeeld, onderzoek gedaan, gekozen voor het favoriete archiefstuk en Mirjam gaf uitleg over het fotoproject Kijk op Tilburg. Een geslaagde dag! Voor de wandeling was het een beetje te nat, dus wil je 'm nog lopen, klik dan hier.
Volgende week gaan we in op het meestgekozen object uit de verkiezing. Wat zou dat zijn.....

Foto's: Monika Vanhercke

Nieuwe boeken in oktober

Nieuwe boeken, vanaf morgen in de bibliotheek:

25 jaar Tilburg Ten Miles / [tekst en samenst.:] Henk van Doremalen ; [eindred.: Jolande Grijsbach]. - Tilburg : Henk van Doremalen Producties [etc.], 2012.

STUDIE F TILB 79

(Meer) jongens van toen : Oosterhoutse jongens in de jaren dertig en veertig / Jan van den Bosch. - ['s-Hertogenbosch] : Barlandus Boekproducties, 2011.

F OOST 111

Architectuurgids Midden-Brabant : architectuur in Tilburg, Waalwijk, Dongen, Loon op Zand, Gilze en Rijen, Oisterwijk, Goirle en Hilvarenbeek / red.: Hans Ibelings en Leon Sebregts ; [eindred.: Evelien Pieters]. - Tilburg : CAST, 2012.

E 752








Memento mori : begraafplaatsen in Udenhout en Biezenmortel en gebruiken bij dood en begrafenis / [red. Kees van Kempen ; samenst. Henk Haen en Kees van Kempen]. - Udenhout-Biezenmortel : Stichting Heemcentrum 't Schoor, 2012.

F TILB 1445

Toen koeien nog horens hadden : de familie Horrevoets in woord en beeld / Michel Horrevoets Azn. - [Nootdorp] : Familie Horrevoets, 2012.
C 421


Max Liebermann in Dongen / tekst Jeroen Grosveld, Helma van der Horst. - Breda : Breda's Museum, 2012.

F DONG 68

Boter uit de Kempen 1890-1920 : een zegen voor onze landbouwers / Bas Bierkens. - Hapert [etc.] : DKZet [etc.], 2011.

E 75