Het aanbesteden van digitaliseringsprojecten

Regionaal Archief Tilburg stelt de komende jaren weer veel archiefbronnen digitaal beschikbaar. Op die manier komt meer en meer informatie op een laagdrempelige manier ter beschikking voor onderzoekers en belangstellenden. Daarnaast richt het archief zich meer op de vraag van klanten, zoals gemeenten. Digitalisering van archiefbronnen is daarvoor noodzakelijk. Het is zelfs één van de belangrijkste middelen om het doel van participatie, kennisdeling en samenwerking te bereiken. Digitalisering is leidend in de plannen van Regionaal Archief Tilburg. De uitvoering van de digitalisering vindt plaats door derden.

In het najaar van 2014 stonden vier digitaliseringsprojecten op het programma:
- Registers Burgerlijke stand (17.575 scans)
- Doop-, trouw- en begraafboeken (4.170 scans)
- Notariële archieven en schepenbanken (49.600 scans)
- Kaarten en tekeningen (199 stuks)

Omdat het om vier grote projecten tegelijk ging, hebben we deze aanbesteed. Het doel van de aanbesteding was om te komen tot een overeenkomst voor het digitaliseren van het materiaal door een of meerdere leveranciers. En dat is gelukt. Na de aanbestedingsprocedure in oktober 2014 kwam het digitaliseringsbedrijf GMS als ‘winnaar’ uit de bus voor alle vier de projecten. In 2015 zou alles conform planning worden gedigitaliseerd. Vanuit het archief kwam echter de vraag of een of meerdere digitaliseringsprojecten al in 2014 zouden kunnen worden gerealiseerd. Dat bleek te kunnen en GMS ging meteen aan het werk om dit mogelijk te maken. In eerste instantie konden drie projecten al worden uitgevoerd. Het project ‘Notariële archieven en Schepenbanken’ zou dan in 2015 gedigitaliseerd worden. Tot onze grote verrassing heeft GMS het voor elkaar gekregen om ook dit archief in 2014 te digitaliseren. Een compliment waard!

Na het digitaliseren moesten alle digitale beelden geupload worden op onze website. In de afgelopen maanden werd steeds een van de genoemde projecten zichtbaar op onze website. Als eerste waren dat de aanvullingen van de registers van de burgerlijke stand van Dongen, Drimmelen, Goirle, Loon op Zand, Moergestel, Oisterwijk en Oosterhout (zie weblog van 18 februari). Gevolgd door de aanvullingen van de doop-, trouw- en begraafboeken van Berkel-Enschot, Tilburg en Oisterwijk. Daarna was het de beurt aan het archief van Schepenbank Geertruidenberg (zie weblog 10 februari) en de notariële archieven van Diessen, Baarle-Nassau en Chaam. Tenslotte werden de 199 kaarten en tekeningen van Tilburg gepubliceerd, waardoor nu alle vier de projecten voor iedereen digitaal zijn in te zien. Neem eens een kijkje en geniet van al onze digitaliseringsprojecten.

Archief schepenbank Geertruidenberg digitaal!!

Op dit moment is Regionaal Archief Tilburg bezig met het digitaliseren van de meest geraadpleegde archieven van de gemeenten binnen haar werkgebied.
Afgelopen jaar is er gestart met het digitaliseren van notariële- en schepenbankarchieven. Belangrijke bronnen voor o.a. genealogen en onderzoekers naar huizen, hoeven, landerijen enz. Sinds vorige week is ook het archief van de schepenbank van Hollands oudste stad, Geertruidenberg, thuis te raadplegen. Het omvat de periode 1554-1810.

De Vierschaar, waar recht werd gesproken.

 Het stadsbestuur bestond uit een schout, twee burgemeesters , zeven schepenen en een thesaurier. Zij werden bijgestaan door de stadssecretaris. De administratie over de dagelijkse gang van zaken (de ‘huishouding’) vinden we terug in het stadsarchief. Daarnaast hadden de schepenen ook zogenaamde judiciële bevoegdheden. Het schepencollege mocht rechtspreken in civiele zaken. Dit vond plaats in de Vierschaar op het stadhuis van Geertruidenberg aan de Markt. Daarnaast zorgden zij ervoor dat overdrachten van onroerend goed, testamenten, delingen van goederen, schuldbekentenissen, voogdij- en boedelrekeningen en verklaringen over alles en nog wat keurig werden geregistreerd.

We komen in dit archief niet alleen akten over Geertruidenberg tegen, maar ook over Made. Tot 1795 behoorde dit dorp tot de jurisdictie van Den Berg, zoals deze stad in de volksmond wordt genoemd. Made vaardigde ieder jaar twee personen af om zitting te nemen in het schepencollege van Geertruidenberg. Vanaf laatstgenoemd jaar kreeg Made een eigen schepenbank.

Het gedigitaliseerde archief, met zijn grote verscheidenheid aan akten, is dus vanaf heden thuis, zo nodig vanuit een luie stoel, gemakkelijk te raadplegen.

Leuke weetjes:
• De omvang van het papieren archief omvat vier meter.
• Het archief bestaat uit 58 inventarisnummers.
• Er zijn 11.066 scans gemaakt

Ga naar de schepenbank van Geertruidenberg

Trouwbelofte maakt schuld, ook nog na 20 jaar.

Tijdens het doorwerken van allerlei aktes in het archief van de Schepenbank van Tilburg en Goirle van1492-1810 stuitte John van Erve op een interessante akte.

Het betrof een bezwaar vanuit Leuven tegen een voorgenomen huwelijk in Tilburg in 1661

Al twintig jaar eerder had de bruidegom de plechtige belofte gedaan aan een andere vrouw om te trouwen en haar zo tot vleeschelijke conversatie gebracht.

De gerechtelijke stappen die jaren later door haar ondernomen worden om alsnog recht te halen heeft John van Erve in een leuke boekwerkje beschreven. Het geeft een mooie inkijk hoe zwaar een mondelinge toezegging woog en hoe huwelijkse zaken in de 17e eeuw georganiseerd waren.

Het geschriftje is opgenomen in onze bibliotheek en als digitale versie aan te vragen  bij de schrijver

Stadsarchief Leuven op bezoek bij Regionaal Archief Tilburg

Rondleiding door het depot

Vrijdag 27 september hadden de medewerkers van Stadsarchief Leuven en de vrijwilligers van het project  Itinera Nova hun jaarlijkse studiereis. Ditmaal bracht hen die naar Tilburg. Voor de middag stond een bezoek aan restauratieatelier De Tiendschuur op het programma, in de middag kwamen ze een kijkje nemen bij Regionaal Archief Tilburg.

In 2009 is Stadsarchief Leuven gestart met het digitaliseren en ontsluiten van de 1128 registers van de Leuvense schepenbank (1362-1795). De schepenbank is een belangrijke en - grotendeels onontsloten- historische bron voor de geschiedenis van Leuven en van het hertogdom Brabant. De registers worden getranscribeerd door een groep vrijwilligers. Als communicatiemiddel tussen de vrijwilligers is er een online community, het Itinera Nova Netwerk . Dit mooie project heeft meerdere raakvlakken - digitale beeldbank, ontsluiten door vrijwilligers, community- met onze eigen Charterbank.

Op het programma stonden een rondleiding door het depot en een lezing over de Charterbank. De groep van 37 personen werd gesplitst; de helft mocht naar beneden voor een rondleiding door het depot, de andere groep ging naar boven om naar de presentatie over de Charterbank te luisteren. Na drie kwartier werd er omgewisseld. Na afloop was er koffie en thee en om 17.00 vertrok de Leuvense delegatie weer richting België.

Geertruijd Jongelincx is wel eenichsints engh aenden inganck van haer schamelheijt…..

Heb ik uw aandacht? Mooi. Want dat was het doel van deze titel.
Nee, niet stoppen met lezen want over de schamelheijt van Geertruijd komt u direct nog veel meer aan de weet.

Eigenlijk wil ik een beetje onbekende bron voor historisch en genealogisch onderzoek op onze website onder uw aandacht brengen, te weten:  Nadere Toegangen
In Nadere Toegangen vindt u samenvattingen, lijsten, overzichten ect. van archiefstukken. Deze archiefstukken bevatten hele interessante informatie maar zijn om verschillende redenen niet zo makkelijk in gebruik. Er moet soms erg veel tekst doorgeworsteld worden of het is geschreven in een moeilijk leesbaar handschrift.

Maar dankzij de inzet van kennis en tijd door onze vrijwilligers worden allerlei moeilijkere bronnen toegankelijk gemaakt voor bezoekers van de website of studiezaal.
Bijgaande foto’s van twee vrijwilligers ( Ad Pijnenburg en Herman Hobert) die op dit moment Archief van de Schepenbank van Alphen en Chaam, 1570-1811 toegankelijk maken.

U vindt op onze homepage via "inzien van bronnen" => "nadere toegangen" van plaatsen uit ons werkgebied extra genealogische of historische informatie. Boedelscheidingen, erfdelingen, voogden, enz.
Heel veel namen verstopt in Word documenten die met de CTRL+F functie makkelijk te doorzoeken zijn.

Deze foto's gemaakt door Jane Peijen-Laureijs zijn symbool voor het monnikenwerk dat door een grote groep vrijwilligers verzet wordt bij Regionaal Archief Tilburg.

En wie wil weten hoe het gesteld is met Geertruijd Jongelincx haer teeldeel leest hier ( 110 folio 55 en 55v) verder.

Geboorteregistraties van bastaarden vóór 1811

Geboorteregistraties komen vóór 1811 slechts zelden voor. Dopen werden vóór de invoering van de burgerlijke stand in 1811 meestal geregistreerd door de rooms-katholieke kerk, nederduits-gereformeerde kerk of een ander kerkgenootschap. Schepenbanken hielden zich in het algemeen slechts bezig met de registratie van huwelijken en overlijdens. In Dongen is er echter door de schepenen een geboorteboek van onwettige kinderen bijgehouden (DTB 37). Het schutblad van het register vermeldt: Register van naemen der bastaarden onder dese jurisdictie gebooren sedert den 28 Feb 1739. Het register bevat 17 kinderen, die tussen 1740 en 1763 zijn geboren. Bij slechts twee kinderen wordt een voornaam vermeld. De voornamen zijn meestal terug te vinden in het r.k. doopboek en een enkele maal in het n.h. doopboek. Bij de meeste kinderen wordt de naam van de vader genoemd, zoals opgegeven door de moeder. Van twee kinderen wordt slechts de naam van de moeder vermeld:
Tussen mei 1760 en 15 augustus 1762 wordt meegedeeld, dat Dorothea van der Waser twee bastaardkinderen in onegt heeft geteeld:

De kinderen blijken volgens het r.k. doopboek verschillende vaders te hebben. Op 11 april 1753 wordt gedoopt: Dorothea Carolina, onwettige dochter van Elias Verhagen en Dorothea Cornelis van de Waser (DTB 6):

Op 13 december 1754 wordt gedoopt: Cornelius, onwettige zoon van Germanus van den Breedenbaert en Dorothea Cornelis van de Waser (DTB 6):

Ook het omgekeerde komt voor: twee verschillende moeders noemen dezelfde man als vader van hun kind. Op 27 april 1754 is Catharina Jansen van der Wee in de craam bevallen van een onegt kind genaamt... die vader daarvan heeft verclaart te wesen Claas Jansse Verbunt:

Het kind Joannes is op 27 april 1754 r.k. gedoopt te Dongen (DTB 6) als onwettige zoon van Nicolaas Joannes Verbunt en Catharina Joannes van der Wee.

Zoals u hierboven (eerste scan) kunt lezen is Cornelia Bouwens alhier in mei 1760 in de craam gekomen van een onegt kind genaamt... die vader heeft verclaart daarvan te weesen Nicolaas Janssen Verbunt.

Dit kind genaamd Maria is op 6 mei 1760 r.k. gedoopt te Dongen (DTB 6) als onwettige dochter van Nicolaas Joannes Verbunt en Cornelia Bouwe van Loon.

Met één kind is iets merkwaardigs aan de hand. De ouders van dat kind, Cornelis Antony van de Wildert en Maria Christophorus van Loon, trouwen op 4 maart 1753 te Dongen (DTB 9):

Hun wettige dochter Joanna wordt op 8 mei 1753 te Dongen gedoopt (DTB 6):

In het geboorteboek van bastaarden wordt vermeld, dat genoemd kind, op 7 mei 1753 geboren, een onegt kind is van Maria Stoffelse van Loon, in huwelijk hebbende Cornelis Antonisse van de Wildert!:

Een gehuwde vrouw kan geen onwettig kind baren, haar man is per definitie de vader van alle kinderen, die zij baart. Of zouden de schepenen hebben geweten, dat de vader niet haar man is?

Voor zover valt na te gaan is slechts in één geval de moeder gehuwd met de door haar genoemde vader van het kind. Volgens het bastaardenboek is Elisabeth Groenendael op 15 augustus 1762 bevallen van een kind, van welk kind Jan Timmermans de vader is. Dit kind, Joanna, wordt op 15 augustus 1762 gedoopt (DTB 6). In de marge van de doopinschrijving staat dat het kind gewettigd is bij huwelijk. De ouders Johannes Timmermans en Elisabeth Groenendael trouwden op 2 oktober 1763 (DTB 10). Dit kind is dus zeker met de naam van haar vader door het leven gegaan. Bij de andere (niet-gewettigde) kinderen is dat nog maar de vraag.