Het cartularium van de Tafel van de Heilige Geest: de film

Via dit weblog heeft Stef Uijens, student Boekwetenschap en Handschriftkunde aan de UvA, zich een tijdje geleden voorgesteld. Hij heeft zich de afgelopen maanden intensief bezig gehouden met het bestuderen van het cartularium van de Tafel van de Heilige Geest te Oisterwijk. Hoewel het onderzoek nog niet is afgerond, hebben we alvast een filmpje gemaakt.

Met dank aan Luud de Brouwer voor het maken en monteren van de film.

Zeven maanden open data via openarch.nl: de opbrengst

Het was eind augustus 2014 toen Regionaal Archief Tilburg de genealogische dataset als open data online plaatste. Het doel was en is de informatie die wij als archief digitaal beschikbaar hebben zo wijd en zijd mogelijk beschikbaar te laten stellen. Open Data helpt daarbij omdat daardoor andere aanbieders dezelfde informatie op hun eigen website of platform aan het publiek kunnen aanbieden.

Tot dusver is de dataset ook te raadplegen op de website www.openarch.nl van Bob Coret (o.a. oprichter van www.genealogieonline.nl). Het gebruik via die website is terug te zien in de statistieken. Dat geeft ons een goed beeld van het gebruik van onze dataset.

Klik op de afbeelding voor een groter formaat.

Klik op de afbeelding voor een groter formaat.

Uit de grafieken is af te lezen dat het gebruik in de afgelopen zeven maanden in totaal bijna 175.000 getoonde akten bedroeg waarvan de bezoeker in totaal bijna 33.000 scans van de akten heeft bekeken. Op deze manier heeft het als open data beschikbaar stellen van deze gegevens voor een behoorlijk groter gebruik gezorgd.
Hopelijk gaan meer instellingen of bedrijven deze data gebruiken om de stamboomonderzoeker nog meer van dienst te zijn.

#HistoryPost. Lieve zusters en broer

Tresoar, de schatkamer van Fryslân, lanceerde vorige week een heel leuk initiatief: HistoryPost. Archieven en musea delen mooie brieven uit hun collecties via sociale media. Regionaal Archief Tilburg doet hieraan mee en zet iedere maand een brief in de picture. Brieven met een uiteenlopende inhoud, maar allemaal vertellen ze een verhaal van de tijd waarin ze zijn geschreven. Soms geven ze een inkijkje in een privégebeurtenis, maar net zo goed kan een brief exemplarisch zijn voor een wending die het persoonlijke overstijgt. Altijd is het de toon, de nuance, de stijl van de schrijver die de brief als egodocument zo onderscheidend en boeiend maakt. Regionaal Archief Tilburg begint maandag 23 maart 2015 met een zeer bijzondere brief.

Zelfportret van Gerard van Spaendock

‘Lieve zusters en broer’, zo begint de brief die de bekende, in Parijs wonende, kunstschilder Gerard van Spaendonck (1746-1822) op 2 augustus 1815 schrijft aan zijn familie te Tilburg. In deze brief schrijft hij over de explosieve situatie in het Frankrijk van 1815.

Op 18 juni 1815 was Napoleon definitief verslagen bij Waterloo. De bondgenoten Rusland, Pruisen, Oostenrijk en het Verenigd koninkrijk wilden Frankrijk financieel verantwoordelijk stellen voor de ‘Franse rebellie’. Geheel Vrankrijk is overlast’, zo schrijft Van Spaendonck, ‘zij hebben veel geleden door de hooge contributien en selver plunderingen’. Gelukkig viel het in Parijs wel mee: ‘de Russchen, Engelse, en oostenrijkers heeft men nergens geen klagen van, zij gedragen hun zeer wel in ’t generaal. Wij zijn hier te Parijs, daar de gecoaliseerde vorsten thans resideren, van plunderen vrij gebleeven. Hunne troepen en de nationale gardes van Parijs swerven dag en nagt door Parijs om alle verschillen en baldadigheden te beletten ens voor te komen. De bondgenoten waren die zomer in Parijs bijeen om te bespreken wat er met Frankrijk gedaan moest worden. Dit resulteerde later dat jaar in het Tweede Verdrag van Parijs. Wij in onsen thuyn hebben niets geleeden, aldus Van Spaendonck.

Zijn familie en vrienden maakten zich wel zorgen om hem. Zo schrijft Gerard dat hij een brief uit Haarlem heeft ontvangen van zijn vroegere leerlinge, de bloemen- en vruchtenschilderes Henrietta (Jetje) Knip, die bang was dat hij veel geleden had onder het bombardement en de plundering.

Verder schrijft Van Spaendock over alledaagse dingen (broer Cornelis en ik varen zeer wel), en informeert hij belangstellend naar het wel en wee van zijn familieleden in Tilburg: Ik hoop dat Toontje en zijn beminde gelukkig zullen zijn en ben blijde dat Trees weer herstelt is. Hij sluit af met de prangende vraag: heeft uw nog deselve meyt?

De hele brief van Gerard van Spaendonck is hieronder te lezen:



   

    

Geertruidenberg op de Kaart officieel in gebruik genomen

Op donderdag 19 maart nam de Oudheidkundige Kring Geertruydenberghe een nieuwe website in gebruik: www.geertruidenbergopdekaart.nl. Tijdens een bijeenkomst in Cultureel Centrum De Schattelijn in Geertruidenberg waren wethouder Jan van Lith (o.a. verantwoordelijk voor Kunst & Cultuur en Recreatie & Toerisme), vergezeld van enkele ambtenaren, vertegenwoordigers van de lokale VVV en leden van omringende Heemkundekringen uit Made en Raamsdonksveer getuige van de ingebruikname. Voorzitter Jan van Gils leidde de bijeenkomst. Luud de Brouwer gaf een virtuele rondleiding door de website waarna Gert-Jan de Graaf, hoofd van Regionaal Archief Tilburg, kort toelichtte wat een archief doet voor gemeente en burgers en wat de rol van het archief is in de relatie tussen die twee.

Binnen de website Geertruidenberg op de Kaart zijn een aantal automatische koppelingen gemaakt met databases die informatie over een plek kunnen leveren. Het gaat dan om de rijksmonumenten (via het Rijksbureau voor Cultureel Erfgoed) en de krantencollectie van de Koninklijke Bibliotheek (via www.delpher.nl). Als je op een willekeurige plaats op de kaart klikt krijg je o.a. de optie om uit de krant(en) artikelen in te zien die op die plaats betrekking hebben. Er is ook een optie om beeldmateriaal te bekijken. Dat levert een resultaat van foto's uit de fotodatabase van het archief op, als die aanwezig zijn.

Naast deze automatische koppelingen hebben enkele leden van de Oudheidkundige Kring Geertruydenberghe er voor gezorgd dat er een kleine 150 lemma's over Geertruidenberg beschikbaar zijn gekomen in de TilburgWiki. Vanuit de wiki wordt de informatie gekoppeld binnen Geertruidenberg op de Kaart. Er vindt een koppeling plaats met de fotodatabase van het archief. In het menu aan de rechterkant zijn een aantal thema's aangemaakt over verschillende onderwerpen die al deze punten bereikbaar maken. Klik je op een thema dan zie je op de kaart een aantal "i's" verschijnen die elk een zogenaamd point of interest vertegenwoordigen. Door daar op te klikken, of in het menu rechts, verschijnt er een scherm met de informatie over dat punt.

Het verzamelen van de relevante informatie en het schrijven van een goede tekst is een arbeidsintensief werk. De Oudheidkundige kring heeft de verantwoordelijkheid op zich genomen om die inhoud samen te stellen, daar keuzes in te maken en in de toekomst te blijven uitbreiden en actualiseren. Daarmee is en blijft Geertruidenberg op de Kaart een website die dynamiek uitstraalt en een goede en steeds uitgebreidere bron van informatie is voor iedereen die in Geertruidenberg is geïnteresseerd.

De Oudheidkundige Kring Geertruydenberghe mag trots zijn op dit resultaat. Aan hen nu de schone en verantwoordelijke taak om www.geertruidenbergopdekaart.nl te blijven aanvullen en uitbreiden. Wij wensen hen daarbij heel veel succes!

Als er andere heemkundekringen geïnteresseerd zijn om een dergelijk project te doen, neem gerust contact op via info@regionaalarchieftilburg.nl.

Weemoed naar vroeger: onderzoek naar Tilburgse nostalgie

Aangenaam. Ik ben Pascal Stout, woonachtig in Oosterhout en masterstudent aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Vorig jaar rondde ik mijn bachelor Geografie, Planologie en Milieu met succes af. Aan het eind van die rit heb ik besloten de breedte in te blijven gaan en koos ik voor de studie ‘Sociale Geografie’, met de specialisatie ‘Stadsgeografie en Culturele Geografie’. Deze wetenschap houdt zich bezig met het bestuderen van de interactie van mens met omgeving, in het licht van culturele aangelegenheden Daarbij valt de denken aan jongeren-subculturen, protestbewegingen, en allerlei andere verschijningsvormen in de stad. Het bijzondere aan geografie is dat het een interdisciplinaire samenkomst is van verschillende wetenschapstakken, zoals sociologie, geschiedenis, economie, maar ook bijvoorbeeld gerontologie, een wetenschap die zich richt op het ouder worden.

Een interessant thema dat zich ook in meerdere wetenschapsdisciplines bevindt, is ‘Stadsnostalgie’, oftewel de hang naar het verleden van de stad - in dit geval dus naar Tilburg. Ik wil daarbij tot de essentie komen van dit verschijnsel via fenomenologie, een wat-meer-filosofisch gerichte onderzoeksmethode, door interviews te houden met oudere Tilburgers (55+). Daarnaast doe ik aan her-fotografie door oude fotolocaties met de huidige plekken via fotomateriaal te vergelijken. Door deze methodes, met Tilburg als concrete casus, en daaruit een beschrijvende studie te maken, hoop ik een bijdrage te leveren aan het huidig onderzoek van stadsnostalgie. Regionaal Archief Tilburg is daarvoor – gezien hun kennis van (het verleden van) Tilburg - een ideale plek om een onderzoeksstage te lopen.

Tekst: Pascal Stout
Foto: Marloes Coppes

Nieuw op de website: zoeken in archieven

De allergrootste verandering in de nieuwe website is het zoeken in archieven. Terwijl we tot op heden met word-documenten werkten om de inventarissen van archieven te presenteren gaat dat nu volledig op de schop.

De afgelopen anderhalf jaar is hard gewerkt om de inventarissen in een nieuwe standaard om te zetten: EAD. Deze standaard staat het toe dat de informatie uit de archieven veel beter door anderen gebruikt kan worden bv. door portals als Europeana en APEX.

Wat verandert er voor onze bezoekers?

- aanvragen via de applicatie in de studiezaal. Dit zal nog niet direct beschikbaar zijn, maar wordt in de loop van 2015 gerealiseerd.

- betere zoekresultaten van de beschrijvingen in de inventarissen.

- directe link tussen beschrijvingen en gescande archiefbestanddelen.

- directe link tussen beschrijvingen en eventuele nadere toegangen in de genealogische database en de nadere toegangen.

Zoals het zoekonderdeel Archieven nu op de nieuwe site te zien is, heeft het nog onvolkomenheden. Het is nog een test-site, en dus houden we de oude site nog even in de lucht. De database is inhoudelijk hetzelfde, alle archieven zijn overgenomen in de database op de nieuwe website, maar de presentatie is anders. We nodigen je uit erin te gaan zoeken en we horen graag wat je ervan vindt. Op elke pagina in de nieuwe site staat rechts de feedback-knop. Zo laat je ons eenvoudig weten wat je op- en aanmerkingen zijn.

Nieuw op de website: zoeken naar foto's, kaarten ed.

Het zoeken in de fotodatabase is een veel gebruikt onderdeel van onze website. Daarom zetten we een zeer groot deel van de functionaliteit van deze database voort op de nieuwe website.

Het zoeken werkt op dezelfde manier met het invoeren van een zelfgekozen zoekterm die eventueel nog gespecificeerd kan worden met de diverse filters. Welke filters je hebt aangevinkt zie je naast het kopje 'actieve filters'. De layout van het foto-overzicht kun je veranderen door op een van deze drie icoontjes te klikken.

Er zijn wel een aantal toevoegingen aan de functionaliteit van de fotodatabase. Zo is het meteen mogelijk om de foto op het scherm te delen via e-mail, Facebook, Twitter en Pinterest.
Let er wel op dat je nu foto's 'pint' naar een link op de tijdelijke website. Als we definitief overgaan naar de nieuwe website, zullen de links naar foto's wijzigen. Je foto's op Pinterest hebben dan dus geen werkende links meer.

Daarnaast is de foto nu op groter formaat gratis te downloaden, voorheen was dit postzegelformaat. Deze mogelijkheden om te delen zijn een goede vervanging voor het aanmaken van een fotoalbum op onze website, een optie die niet terug zal komen.

Nieuw op de website: gebruik op tablet en mobiele telefoon

Impressie smartphone

Steeds meer mensen maken gebruik van een tablet of een smartphone om websites te bekijken en informatie op te zoeken. Tegenwoordig zijn meer en meer websites zo gemaakt dat ze zich aanpassen aan het apparaat waar op gezocht wordt.

       Impressie tablet

Dit worden responsive sites genoemd. Ze 'weten' welk formaat pagina er getoond moet worden om het geheel overzichtelijk te maken. De nieuwe website van Regionaal Archief Tilburg is ook zo'n responsive site.

En dat ziet er zo uit.

Nieuw op de website: zoeken naar voorouders

Dit is natuurlijk niet echt een nieuw onderdeel. Zoeken naar voorouders wordt door de meeste bezoekers van onze huidige website gebruikt. Soms heel intensief.

In de vernieuwde website krijgt dit onderdeel een heel andere presentatie. Na een zoekopdracht komt er nog steeds een lijst met zoekresultaten op je scherm terug uit de database. Per kolom kun je  sorteren zoals in de huidige website mogelijk is.

Als je op een naam klikt opent zich in de lijst een groter scherm met detailgegevens. De presentatie van de gegevens is niet langer in de vorm van een lijst met een opsomming, maar is meer "verhalend". De bronvermelding staat rechts in het scherm met een link naar de scan van de akte als die aanwezig is. De namen van de ouders, en van de persoon waar je op geklikt hebt, zijn links. Door op die namen te klikken start er een nieuwe zoekactie naar die exacte naam in de database.

Een paar andere in het oog springende veranderingen zijn de filters die nu bovenaan de pagina staan. Daar kun je filteren op gemeente of plaats, op soorten bronnen en op periode. Dat laatste kan nu met een schuifbalk waarbij het zoekresultaat zich meteen aanpast.

Het zal wennen worden. Dat realiseren wij ons heel goed. Het is daarom belangrijk dat jullie als gebruikers feedback geven. Vertel ons wat je er van vindt! Wat is duidelijk en wat niet, wat werkt goed en wat niet? Gebruik de feedback knop op de nieuwe website en help ons, en je medegebruikers van de website, om die beter te maken.

Studenten doen onderzoek naar muurkranten en actiecultuur in Tilburg

muurkrant nr. 39 (1979)

De komende maanden gaan zes vierdejaarsstudenten van de lerarenopleiding geschiedenis van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) zich bezighouden met het onderwerp Muurkranten en Actiecultuur in Tilburg, 1978-1995.

Als primaire bron wordt de collectie muurkranten gebruikt die sinds kort online te bekijken is. Tussen 1978-1995 verschenen met grote regelmaat zeefdrukaffiches met pakkende koppen en gericht tegen de gevestigde orde op de Tilburgse muren. Deze muurkranten hingen op in het oog springende plaatsen zoals fabriekspoorten, bushaltes, brievenbussen, bij ingangen van openbare gebouwen of in drukke winkelstraten. De groep van de Tilburgse muurkrant bestond uit mensen van divers progressief links pluimage. Zij kenden elkaar van acties, zoals de bijeenkomsten voor El Salvador, Nicaragua, tegen kernenergie, Woensdrecht, de krakersbeweging en de munitietrein. Muurkant en actiecultuur zijn dan ook onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Rondleiding door het depot

De muurkrant opereerde in de sfeer van anonimiteit. Waar de krant gedrukt werd bleef geheim en wie de medewerkers  van de muurkrant waren en wat ze deden, viel ook niet te achterhalen. Deze geheimzinnigheid was nodig vanwege de te verwachten tegenacties van de autoriteiten en andere ‘slachtoffers’ van de muurkrant. Wie contact wilde of geschikte onderwerpen had voor in de muurkrant, kon een briefje schrijven naar postbus 814. Atoombewapening, milieuvervuiling en corrupte politici waren regelmatig terugkerende thema’s net zoals de voortdurende woningnood in combinatie met huisjesmelken.

muurkrant nr. 187 (1986)

Op 9 maart was er bij Regionaal Archief Tilburg een bijeenkomst waarbij de studenten de muurkranten en aanverwante archieven konden bekijken en zich een beeld konden vormen van de actiecultuur in die periode.
Het is de bedoeling dat de resultaten van dit onderzoek een link hebben met de onderwijspraktijk, zoals bijvoorbeeld een lessenserie of educatief materiaal voor het voortgezet onderwijs.

Wordt vervolgd!

Stiekem kijken naar de nieuwe website?

Ja dat kan! Dat mag en eerlijk gezegd willen we heel graag dat jullie er het deskundig oog over laten gaan. De eerste onderdelen van de nieuwe website staan online en kunnen getest worden door iedereen die dat wil. Hiernaast zie je hoe de homepage er uit ziet.

In de nieuwe website staat een feedback knop aan de rechterkant van het scherm. Klik daarop en vertel ons als iets niet werkt, niet goed werkt, beter kan werken of juist heel goed werkt. Alle feedback is welkom en helpt ons om de website beter te maken dan die is.

Omdat het nog een testversie is, werkt nog niet alles even snel! Dat wordt beter als we definitief over gaan van de oude naar de nieuwe website. Voorlopig blijven beiden sites naast elkaar bestaan.

Wat werkt er al?
Kijk en gebruik de nieuwe website en gebruik de feedback knop!

Piushaven interessant onderwerp voor masterstudenten Kunsteducatie Fontys.

De Tilburgse Piushaven is de komende maanden het onderzoeksonderwerp voor de studenten van de masteropleiding Kunsteducatie van de Academie voor beeldende vorming. Doel van de opdracht is het ontwikkelen van een innovatieve kunsteducatieve interventie op het gebied van erfgoed, met publieksparticipatie als centraal punt.

De aftrap van het project vond plaats op maandagochtend 2 maart in Regionaal Archief Tilburg. Om onderzoek te doen naar de Piushaven is het archief een eerste –logische- stap. Behalve foto’s, kaarten en boeken is er ook veel archiefmateriaal over de Piushaven te vinden.

fotograaf: Marloes Coppes

De bijeenkomst begon met een toelichting op de blokopdracht, daarna kregen de studenten een korte uitleg over de website, een lezing over het ontstaan van de Piushaven, een rondleiding door het depot en een uitleg over de verschillende relevante digitale bronnen zoals adresboeken en de TilburgWiki.

Bijna 45.000 foto's via Europeana beschikbaar

Sinds 15 januari 2015 staan er bijna 45.000 fotobeschrijvingen uit de collectie van Regionaal Archief Tilburg met een thumbnail (kleine afbeelding) op het Europese platform Europeana. De selectie bevat foto's, maar ook kaarten en plattegronden. Europeana is een platform dat zo breed mogelijk informatie wil presenteren. Via Europeana kan iedereen toegang krijgen tot miljoenen boeken, schilderijen, museale objecten en documenten uit archieven. De foto's zijn ter beschikking gekomen via de Digitale Collectie. Die fungeert als een verzamelpunt voor digitale erfgoedcollecties van Nederland.

Na het vrijgeven van de genealogische dataset in augustus 2014 is dit een tweede stap naar meer open datasets die het archief ter beschikking wil stellen aan een zo breed mogelijk publiek. De eigen website voldoet maar ten dele aan dat doel. Natuurlijk komen daar bezoekers die in de online fotodatabase op zoek gaan naar foto's en kaarten, maar niet iedereen weet onze website te vinden. Door de digitale informatie als open data beschikbaar stellen kan dezelfde informatie op meerdere plaatsen tegelijkertijd worden aangeboden via websites die bv. bepaalde thema's behandelen of een heel andere doelgroep aanspreken. Er blijft een link bestaan met de leverancier van de beschrijvingen en de afbeeldingen. Als bezoekers van Europeana een beschrijving van een foto vinden met een kleine afbeelding dan kunnen ze via een aparte link doorklikken naar onze eigen website en daar de foto in groter formaat bekijken, volledig inzoombaar.

Regionaal Archief Tilburg heeft in 2014 de eerste stap gezet op het pad van de open data en gaat daar in 2015 meer verder. Zo willen we dit jaar de inventarissen van de archieven ook als open data beschikbaar stellen. Het bewaren van al het waardevolle en informatieve materiaal in de depots aan de Kazernehof en de Goirkestraat heeft enkel en alleen zin als dat materiaal en die informatie ook gebruikt worden door wie het wil of nodig heeft. Hoe meer websites deze gegevens presenteren des te groter de kans dat die gegevens ook gevonden en gebruikt worden.

Bekijk de selectie in Europeana

Charters en muurkranten: terug van weggeweest.

Akte van belening uit 1269

Afgelopen week zijn de charters van Loon op Zand en Hilvarenbeek teruggekomen uit het Zeeuws Archief, waar ze zijn gedigitaliseerd, net zoals onze collectie muurkranten. Deze archiefstukken zijn wel uitersten: de middeleeuwse en vroegmoderne charters, geschreven op perkament en de laat twintigste-eeuwse muurkranten (1978-1995), gezeefdrukt op groot formaat restpapier.

Een charter is een officieel document, geschreven op perkament en vaak met een zegel - of meerdere- eraan bevestigd. Hoewel charters werden opgesteld vanaf de vroege middeleeuwen tot aan het begin van de negentiende eeuw, worden ze specifiek beschouwd als hét ultieme middeleeuwse bronnengenre. De inhoud van charters kan heel divers zijn, al hebben ze alle gemeen dat het een officiële bekrachtiging van een afspraak is en dat ze zijn opgesteld volgens min of meer vaste formuleringen. Het oudste charter uit de charterverzameling van Loon op Zand is een akte van belening van 4 mei 1269. Dit is tevens het oudste archiefstuk uit de collectie van regionaal Archief Tilburg! In deze akte geeft hertog Jan I van Brabant (1254-1294) de heerlijkheid ‘Venloene’ in leen aan zijn schildknaap Willem, heer van Hoerne.

Muurkrant 161 (1985)

Tussen 1978-1995 verschenen met grote regelmaat zeefdrukaffiches met pakkende koppen en gericht tegen de gevestigde orde op de Tilburgse muren. Deze muurkranten hingen op in het oog springende plaatsen zoals fabriekspoorten, bushaltes, brievenbussen, bij ingangen van openbare gebouwen of in drukke winkelstraten. De muurkrant opereerde in de sfeer van anonimiteit. Waar de krant gedrukt werd bleef geheim en wie de muurkrantmedewerkers waren viel ook niet te achterhalen. Deze geheimzinnigheid was nodig vanwege de te verwachten tegenacties van de autoriteiten en andere ‘slachtoffers’ van de muurkrant. Wie contact wilde of geschikte onderwerpen had voor in de muurkrant, kon een briefje schrijven naar postbus 814. Atoombewapening, milieuvervuiling en corrupte politici waren regelmatig terugkerende thema’s.

De charters zijn gedigitaliseerd in het kader van de Charterbank. In 2015 komen de charters van Loon op Zand en Hilvarenbeek online. De inhoud wordt getranscribeerd door vrijwilligers.
In 2015 wordt ook een begin gemaakt met het project 'Muurkranten en Actiecultuur'.

Sinterklaasgedicht

Het zijn er niet veel, maar als je zoekt in de database op trefwoord 'sinterklaasgedicht' dan krijg je toch wel enkele treffers. In het archief van de Joannes Antonius van Spaendonck Stichting (archief 659) zijn enkele sinterklaasgedichten te vinden. Hieronder een gedicht van 5 december 1925, uit inventarisnummer 375:
Stil was ’t en de nacht was donker
Toen Sinterklaas reed onder ’t stergeflonker
En Pieterman hupte er achteraan
Onder de vroolijk lachende halve maan
Plots staan ze verstijfd, wat hooren ze daar?
Het was ’t geronk en gesnor van een man al te waar
Sinterklaas van zijn paard
Hij bromt in zijn baard
En kijkt naar de rook van de haard
Dan vliegt hij in een sprong omhoog

Terwijl Pieterman nog in z’n handen spoog
En hij schiet in de schoorsteen omlaag
Naer ’t geluid van die krijschende zaag
Daar lag me een maan
Met z’n pietsjama an
Te snorken te zoemen
Als 20 vliegmachines alleen kunnen hoemen
Terwijl zich zijn buik, een meter hoog verrees
Boven z/n bed
Als ’s chocolade taart van Nunen op z’n lichaam
Gezet
Sinterklaas staat verstomd en zegt tot
Z’n knecht
Hier komt een buik band wis en zeker te recht
Dat schrijft Pieterman op in ’t groote boek
Een band voor de buik met dubbel elastieken in de

Hoek
Sinterklaas fluistert hem toe, 2 meter vijftig
Omtrek!
En Pieterman schreeuwt van verbazing
Verrek!
Dan sluipen ze henen
Als muizen op hun teenen
En zoo ziet ge hier
Een buikband voor Barends plezier

Afbeeldingen uit Beeldonline, collectie Regionaal Archief Tilburg

Wat komt er niet terug op de nieuwe website? (deel 4)

Er zijn veel manieren om met ons archief in contact te komen. Dat kan nu al en dat kan straks met de vernieuwde site nog steeds. Je kunt ons mailen, bellen, met ons chatten in de avonduren, ons bezoeken op dinsdag of vrijdag, met een groep op bezoek op woensdag of donderdag, per akte een correctie sturen, reageren op foto’s uit de databank én je kunt op de huidige site het opmerkingenformulier invullen.
Die laatste mogelijkheid komt op de nieuwe website niet terug. We denken dat de vele andere mogelijkheden voldoende zijn om vragen aan ons te stellen.

Wat ook gaat verdwijnen zijn pagina’s die bijna nooit worden opgevraagd. Dat kunnen we zien in de statistieken. De oude Lanciers (de bibliotheek heeft alle exemplaren), de geschiedenis van ons gebouw (is deels al terug te vinden in de TilburgWiki), Veelgestelde vragen (een zeer onpopulaire pagina), links naar gemeenten en archieven (vrijwel allemaal terug te vinden op onze Startpagina) en de Krantenindex.

De Koninklijke Bibliotheek heeft ruim 1 miljoen dagbladen gedigitaliseerd en stelt deze via de website Delpher gratis beschikbaar. De Tilburgsche Courant en de Nieuwe Tilburgsche Courant zijn ook in deze collectie opgenomen. Deze scans zijn full-text te doorzoeken. De KB blijft kranten scannen en de website zal in de komende jaren steeds vollediger worden.
Via archiefnummer 398 is de inventaris te bekijken van de papieren kranten in onze collectie. Dat blijft bestaan, maar via de Koninklijke Bibliotheek zoekt het veel prettiger!

Alle informatie over de Tweede Wereldoorlog gaat ook verdwijnen. De lijst met Tilburgse oorlogsslachtoffers is volledig overgebracht naar de TilburgWiki. Ook de Udenhoutse slachtoffers zijn daar terug te vinden. De teksten over de Tweede Wereldoorlog zijn inmiddels verouderd en elders online is veel informatie over de Tweede Wereldoorlog terug te vinden.

Wat komt er niet terug op de nieuwe website? (deel 3)

Vanaf april 2008 is het mogelijke geweest om in BeeldOnline, de online fotodatabase van Regionaal Archief Tilburg, een eigen selectie foto's in albums bij elkaar te plaatsen. In die ruim 6 jaar zijn er ruim 1600 accounts aangemaakt die ook actief daarmee bezig zijn geweest. Niet iedereen die aangemeld is heeft ook daadwerkelijk mappen aangemaakt en foto's geselecteerd, maar een flink aantal toch wel.

Nog steeds komen de beheerders van de fotoalbums terug bij hun selectie(s) binnen BeeldOnline, in 2014 zijn er tot op heden ruim 200 fotoalbumbeheerders ingelogd geweest. We kunnen helaas niet zien om hoeveel albums en foto's het gaat die inmiddels in fotoalbums zijn geplaatst.

Desondanks gaat het archief stoppen met deze fotoalbums. De techniek is verouderd en in de nieuwe website komt een ander component voor de fotodatabase die deze functionaliteit niet meer heeft. Dat betekent dat de gebruikers van de fotoalbums over een aantal maanden niet meer bij hun fotoalbums kunnen komen. Dat is geen prettige boodschap, zeker niet als je een fervent gebruiker was van deze functionaliteit.

Is er een alternatief? Helaas niet echt. Sinds 2013 kun je voor online fotoalbums terecht bij Pinterest. Deze service staat je toe om foto's van website te "pinnen" en in albums onder te brengen. Door op de foto te klikken in het album kom je weer terecht bij de website waarde foto vandaan komt.

Wat komt niet terug op de nieuwe website? (deel 2)

We meldden het al eerder: we hebben afscheid genomen van ons Prikbord. Al in maart 2014 is het Prikbord ‘bevroren’ en kunnen er geen nieuwe vragen gesteld worden. Er was nog wel te zoeken in eerder gestelde vragen en antwoorden. Die vragen en antwoorden nemen we niet mee naar de nieuwe website.

Er komt geen ander forum voor terug. Er zijn zoveel fora waar archiefonderzoekers hun vragen kunnen stellen, dat wij graag naar die fora verwijzen.

Hier zijn er een paar:
- Het forum van het BHIC
- Het prikbord van de NGV
- Het Stamboomvragen forum
- Verschillende fora van Geneanet
- Stamboomforum

Stand van zaken verbouwing: deel 9, de studiezaal en hal

De laatste week van de herinrichting is inmiddels alweer halverwege. Vandaag wordt de laatste hand gelegd aan de marmoleumvloer die nu in het hele gebouw ligt. Dan kunnen we dat hoofdstuk afsluiten.

Ondertussen is de inrichting van de studiezaal ter hand genomen. De vlonder voor de nieuwe balie ligt er al enkele dagen. Het is nu tijd voor de opbouw en de verdere afwerking van de balie. Het is een komen en gaan van een kleine vrachtwagen die telkens nieuwe onderdelen voor de studiezaal aanvoert. Voorlopig staat het meeste in de hal waar verdere montage plaatsvindt. Tenslotte gaan de deels gemonteerde meubels naar de studiezaal om daar hun definitieve vorm te krijgen. Er is veel mankracht nodig om dit allemaal op tijd voor elkaar te krijgen en de gewenste zorgvuldigheid bij het monteren te betrachten.

Inmiddels zijn de "sokken" geplaatst die de luchtcirculatie in de nieuwe studiezaal beter gaan maken. Door de lucht verder de studiezaal in te brengen profiteert de gehele ruimte nu van de circulatiestroom. Het zijn forse "sokken", maar door het lichte materiaal, zowel kleur als dikte, vallen ze eigenlijk nauwelijks op.

De inrichting van de studiezaal moet deze week zijn afgerond.

In de hal is de oude entree ongeveer gehalveerd. Op de bovenkant komt daar een reproductie van een deel van de kaart van Hendrik Verhees te liggen. De prints zijn geplakt op een plaat die later op de ombouw geplaatst wordt.

De schilders en vloerleggers zijn klaar. Het werk bestaat nu vooral uit het monteren van de balie en het binnenrijden van de meubels voor de studiezaal. Volgende week alles weer op z'n plaats zetten en krijgen. De laatste loodjes!

Wil je de vorderingen van de verbouwing bijhouden, volg ons dan op Twitter, Instagram of Facebook. Daar plaatsen we regelmatig een update met foto’s.

Database Belgische vluchtelingen helemaal online!

Registratiekaart Joseph Kalatsch

Het derde - en laatste- gedeelte van de database met daarin de namen van Belgische vluchtelingen staat online! In totaal zijn er nu 15.712 namen waarin gezocht kan worden. Nederlandse en Belgische vrijwilligers hebben deze gegevens de afgelopen maanden ingevoerd in de database.

Ondanks de verschillende tellingen door de politie langs de huizen, en de registratie bij aankomst van de vluchtelingen, is er geen exact aantal vluchtelingen bekend dat in Tilburg heeft verbleven.het zijn er waarschijnlijk veel meer geweest dan 15.000. Veel vluchtelingen lieten zich namelijk niet registreren bij aankomst, vooral degenen die niet via het station arriveerden. Ook de vluchtelingen, die niet vanuit België, maar vanuit een andere Nederlandse gemeente kwamen, lieten registreren vaak achterwege. De mogelijkheid bestaat dat een vluchteling die twee dagen in Tilburg verbleef, wel geregistreerd is terwijl er waarschijnlijk ook vluchtelingen zijn gewest die maanden of jaren in Tilburg hebben gewoond zonder geregistreerd te zijn.

Aankomst Belgische vluchtelingen in 1914

Om een goed overzicht te krijgen van de inkomende en vertrekkende vluchtelingen werden, naast registratie, door de gemeente regelmatig tellingen gehouden van de Belgische vluchtelingen. Deze tellingen werden zo georganiseerd, in verband met de vlottende bevolking, dat zij binnen een dag beëindigd konden worden. Pas eind 1915, toen er enige stilstand viel waar te nemen in het komen en gaan van de vluchtelingen, begon de gemeente de registratie van vluchtelingen in vaste banen te leiden. In plaats van de gezins- en persoonskaarten, en de lijsten van de tellingen, werd een numeriek kaartsysteem aangelegd, dat in hoofdlijnen overeenkomst vertoonde met het bevolkingsregister. Door regelmatige controle bleek dat veel vluchtelingen in Tilburg verbleven, zonder dat zij zich geregistreerd hadden.

behalve Belgen zijn er ook veel (in België of Duitsland woonachtige) Nederlanders naar Tilburg gevlucht. Ook Fransen, Polen, een enkele Oostenrijker en Russen zijn te vinden in de database, zoals de Russische deserteur Joseph Kalatsch die vanaf Grodno (voormalig Rusland) via Rotterdam naar Tilburg vluchtte.