Het lijkt mosterd na de maaltijd, precies een week na het herdenken van 70 jaar bevrijding ontving het Archief via het Stadsarchief 's-Hertogenbosch een exemplaar van de Geallieerde Persdienst rond de bevrijding van Tilburg op 27 oktober 1944. Deze persdienst was illegaal.
Initiatiefnemer achter de GPD was L.J. van de Gevel, bedrijfsleider bij de wollenstoffenfabriek H. Eras en tevens leraar aan de Textielschool. Noodgedwongen nam Van de Gevel in 1943 ontslag en zocht 's nachts zijn toevlucht in de Textielschool aan de Lange Schijfstraat, waarvan hij een sleutel had. Hij ontdekte twee radio's in de school, die niet bij de Duitse autoriteiten waren ingeleverd. Samen met zijn buurman H.C.C. Want kwam hij op het idee om de nieuwsberichten van de radio te verspreiden via de GPD. Buurman Want zorgde voor de distributie. Bij de bevrijding oktober 1944 van Tilburg werden de activiteiten voor de GPD gestopt.
Geen gedrukte krant
De Geallieerde Persdienst was geen gedrukte krant, de krant werd getypt. In een tijd dat er nog geen computers waren en ook geen fotokopieerapparaten, was de typemachine zeer populair. Met hulp van carbonpapier konden er meerdere exemplaren van getypte bladzijden worden gemaakt. Het blaadje heette een doorslag. Naarmate er meer carbonpapier werd gebruikt, werden de doorslagen steeds minder leesbaar. Dat is op dit exemplaar van de Geallieerde Persdienst ook te zien.
De gehele serie van de Geallieerde Persdienst is ook bij de Koninklijke Bibliotheek aanwezig, die dit jaar veel oorlogskranten heeft laten restaureren en digitaliseren. De kranten worden ook doorzoekbaar via Delpher.
Voorbeelden van de inhoud
Hoewel de kaft Tilburg vermeldt, bevat deze papieren krant veel meer informatie dan Tilburg.
Berichten van Vrijdag 20 October 1944: Ten zuiden van Venray hebben onze troepen contact gekregen met tanks die het kanaal van Deurne zijn overgestoken.
Berichten van woensdagmorgen 25 October 1944 - 8 uur vm. Den Bosch is niet geheel bezet doch wel worden er harde straatgevechten geleverd en is de bezeting door ons slechts een kwestie van uren...
Geallieerde Persdienst. Lange Schijfstraat no. 44 FEESTBULLETIN van het Geallieerde Persbureau. Nadat wij door storing in het Electriciteitsbedrijf in onzen berichtendienst gehinderd waren, hebben wij....
Berichten van Maandagmorgen 30 October 1944 acht uur Goedemorgen berichtte Reuter dat BREDA en GOES bevrijd zijn. In de buitenwijken van ROOSENDAAL wordt nog hevig gevochten.
Oorlogsdocumentatie Tilburg (565)
Dit exemplaar, cadeau gedaan door meneer Hagen wordt opgenomen in de oorlogsdocumentatie Tilburg. De schenker, geboren in Arnhem, moest in 1944 noodgedwongen zijn toevlucht zoeken in Noord-Brabant. Meneer Hagen, bedankt, wat een mooi exemplaar om bij het Regionaal Archief Tilburg beschikbaar te kunnen stellen.
Verdieping
Link naar publicatie over de ondergrondse pers op de website van het NIOD:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten