Studenten journalistiek

Op 16 februari heeft een groep derdejaars studenten van de opleiding Fontys Hogescholen Journalistiek een bezoek gebracht aan het archief. Ze kwamen in het kader van hun minor creatief schrijven, hun docente vond dat bezoek aan het archief niet kon ontbreken in hun studie.


Bij binnenkomst voelden de studenten zich onwennig, ze hadden nog nooit een archief bezocht en wisten niet wat hun te wachten stond. Ze hadden een stereotype beeld van een archief: woorden als ´suf´, ´muf´ en ´oude mannen´ werden meerdere malen gebruikt

In de educatieruimte aangekomen kregen de studenten een introductie. Hierin werd verteld wat een archief is en waarvoor je naar een archief gaat. Aan de hand van de website werd getoonde welke bronnen er in het archief zijn. Daarnaast werd ook uitgelegd hoe je in de bronnen moet zoeken. Ook de betrouwbaarheid van de bronnen kwam aan de orde, en hoe gebruik je bronnen als journalist.

Na deze introductie was het tijd om zelf aan de slag te gaan, maar daarvoor werden nog wel even de huisregels van het archief verteld. De groep werd verdeeld in drie groepen. Elke groep deed onderzoek naar één van de volgende onderwerpen: Marietje Kessels, Koning Willem II of Peerke Donders. Voordat ze het onderzoekscentrum in gingen, kregen ze in het kort te horen wie deze persoon was. Hierdoor konden ze zelf een onderzoeksvraag rondom deze persoon centraal stellen. Ze gingen onderzoek doen in kranten, boeken,archieven etc. om antwoord te vinden op de gestelde vraag.

In het onderzoekscentrum was het toch nog onwennig voor de studenten. Het onderzoek begon achter de computer, waar op de website door de verschillende bronnen werd gezocht. Al snel werd het eerste archiefstuk opgevraagd en bekeken, hierin bleek informatie te staan die hielp om het de onderzoeksvraag te beantwoorden. Ook het krantenarchief werd geraadpleegd, het werd voor studenten steeds duidelijker hoe rijk het archief is aan informatie. Toch konden sommige studenten het niet laten, om op internet te gaan zoeken naar informatie. Deze informatie zorgde voor handvatten om het verdere onderzoek, zo werden op internet namen gevonden en deze werden in de database van het archief gezocht. Zo kregen ze bevestiging, want wat op internet staat hoeft niet waar te zijn.

Na drie kwartier onderzoek en deze kennismaking met het archief was het tijd om het resultaat aan elkaar te presenteren, waarbij de onderzoeksvraag en het antwoord aan elkaar werdverteld. Ook ging de docent kort in op hoe het onderzoek was verlopen en of hun mening ten aanzien van het archief veranderd was. Vooral de website werd als zeer positief gewaardeerd en het feit dat je niet perse fysiek naar het archief moet om informatie te krijgen.

De middag was voor de studenten een eyeopener van wat het archief te bieden. Ook heeft het ervoor gezorgd dat drempel om naar een archief te gaan lager is. Hopelijk gaan de studenten in hun verdere carrière gebruik maken van het archief.

Manon Nout, stagiare Reinwardtacademie

Gebruik studenten in de goede zin van het woord

Reinwardtacademie, Amsterdam

Regionaal Archief Tilburg heeft al enkele weken een student van de Reinwardtacademie in huis. De student is derdejaars en heeft als opdracht om de relatie studenten en Regionaal Archief Tilburg nader te onderzoeken. De student (het is een ´zij´) heeft een stappenplan opgesteld en zal hier de komende maanden mee bezig zijn. In principe zou het een opdracht voor een student marketing / communicatie kunnen zijn. Het mooie van de Reinwardt echter is, dat de studenten worden opgeleid tot professionals in de erfgoedsector. Ze zijn dan ook bekend met het museum- en archiefwezen.

De eerste weken zit de Reinwarder ter oriëntatie op de studiezaal. Observatieopdrachten om eens te zien hoe studenten of beginnende onderzoekers binnen komen. Wat weten ze al? Zijn ze bekend met een archief? Hebben zij vooraf de website bekeken? Gaan ze er van uit dat ze per se naar het archief moeten komen of zijn ze op de hoogte van het feit dat je voor een eerste oriëntatie thuis kunt beginnen? Deze vragen heeft onze stagiaire al geformuleerd in de vorm van een kleine enquete. Een volgende stap kan zijn een digitaal vragenformulier. Verder houdt Regionaal Archief Tilburg al een hele poos de bezoekersgegevens bij. Daaruit bleek dat 70 % van de Fontys Hogescholen uit Tilburg afkomstig was. maar tja...over welke periode....Die gegevens ontbraken vooralsnog, dus dat moeten we nog nader uitwerken.

Geen officieel onderzoek maar het is al fijn dat je iemand in huis hebt die een volledige focus op die doelgroep heeft. Het levert altijd meer informatie op, dan dat je er niks mee doet. Ook andere archieven en partijen maken steeds meer 'gebruik' van studenten. Op de site van de Reinwardtacademie lezen we dat het Gelders Archief een implementatieplan laat maken door vierdejaars van deze erfgoedopleiding. En in Rotterdam duiken de studenten in data ten bate van het project 'Emerging Media – Open Data'.



Interieur Reinwardtacademie

 'Waarom willen jullie meer studenten in het archief?' vroeg mijn stagiaire vandaag. Ja, onder andere omdat we graag willen dat onze collectie archieven gebruikt wordt. Maar daarbij is het ook wel erg leuk om jonge mensen met je materiaal aan de slag te laten gaan. Studenten zijn creatief, zien wellicht andere mogelijkheden en houden de zaak wat actueel. De illustratie hiernaast is volgens de internetbron het interieur van de Reinwardtacademie. Ik heb het niet kunnen verifiëren en ik ben er nog nooit geweest. Mocht het er daar werkelijk zo uitzien, dan kan dat een inspiratie vormen voor ons als archieven. Een hippe, frisse tent waar ook studenten - naast onze andere trouwe bezoekers - graag verblijven.

Maar zonder ons te laten verblinden en verleiden tot alleen maar hip en innovatief....Hopelijk brengt onze stagiaire niet alleen in kaart hoeveel en wanneer de studenten komen naar Regionaal Archief Tilburg. We willen graag een of meer aanbevelingen zodat we in de toekomst weer een stap dichterbij ons doel gaan komen: optimaal gebruik van de collectie door onder andere studenten van HBO- en WO-opleidingen.

Adriaantje zou geen vrouw zijn

Studenten van Universiteit van Tilburg bezochten onder leiding van docent Trix van Erp- Jacobs Regionaal Archief Tilburg. Therris Burgers - een van de studenten- schreef een verslag naar aanleiding van 'een dagje archief':

In het kader van het vak ‘Oud Vaderlands Recht’ togen wij – drie studenten van de Rechtenfaculteit Tilburg – samen met onze docent richting het Regionaal Archief te Tilburg. Alledrie hadden wij een eigen opdracht. Mijn collegae zouden zich gaan verdiepen in het recht omstreeks 1810 in de gemeente Tilburg. Ik zelf zou de dag besteden aan een echtscheidingszaak uit hetzelfde jaartal, zij het gesitueerd in Loon op Zand.


In laatstgenoemde zaak verzocht de echtgenoot – Martien Couwenberg – om ‘dissolutie van het huwelijk en de vrijheid zich ‘weder ten anderen huwelijk te mogen begeven’. Zijn echtgenote – Adriaantje van den Hout – zou namelijk niet geschikt zijn voor het huwelijk wegens ‘misvormige gestalte en wangeschapenheid van het lichaam’. Kort gezegd kwam het er op neer dat Adriaantje geen vrouw zou zijn. Tot welk geslacht zij wel zou behoren wordt als zodanig niet genoemd in het processtuk.


De rechtbank besloot uiteindelijk en dorpsvroedvrouw om raad te vragen. Deze verklaarde na onderzoek en onder ede, dat Adriaantje wel degelijk een vrouw was. Het verzoek om echtscheiding werd daarop ook afgewezen. Nader onderzoek wees uit dat Adriaantje 29 jaar later overleed op 78-jarige leeftijd. Op haar overlijdensakte staat zij alsnog vermeld als de weduwe van Martien Couwenberg.