donderdag 29 april 2010

"Van verwoesting tot wederopbouw".

In deze weken van gedenken aandacht voor een bijzondere film die de heer B.H. Cohen in 1983 aan het archief schonk.

Het interieur van de synagoge aan de Willem II straat in Tilburg werd tijdens de Tweede Wereldoorlog kort en klein geslagen, maar op advies van de Joodse Raad waren eerder al veel kostbaarheden als wetrollen, sieraden en een groot deel van de inventaris voor de veiligheid naar Amsterdam gebracht. De synagoge werd gerestaureerd en in 1949 opnieuw ingewijd en in gebruik genomen.
In 2008 werd naast de synagoge een tuin ingericht ter nagedachtenis aan Helga Deen en met haar al die andere Tilburgse slachtoffers van de jodenvervolging.
 
De korte film die in het archief wordt bewaard, geeft een goede indruk van dit stukje geschiedenis. De film is nu te bekijken op het YouTubekanaal van het Regionaal Archief Tilburg.
 


Op de website van het Joods Historisch museum staat kort de geschiedenis van de Tilburgse Joodse gemeenschap beschreven:

In de jaren dertig vestigden zich vele vluchtelingen uit Duitsland in de plaats. Tijdens de bezetting werd na de uitsluiting van joodse leerlingen uit het openbare onderwijs in september 1941 een joodse school opgericht. Deze heeft tot april 1943 bestaan. In de zomer 1942 werd in Tilburg een vertegenwoordiging van de Joodse Raad gevestigd


Tussen augustus 1942 en eind april 1943 werd ongeveer 40% van de joodse bevolking van Tilburg gedeporteerd. Van hen overleefde een klein deel de oorlog. Het merendeel van de Tilburgse joden overleefde de oorlog door onder te duiken. Ook joden van elders vonden in en om de stad een schuilplaats.

Het interieur van de synagoge werd tijdens de oorlogsjaren volkomen vernield. Het gebouw werd voor andere doeleinden gebruikt en uiteindelijk bestemd als opslagplaats voor in de omgeving geroofde rituele voorwerpen.

Na de oorlog werd het joodse leven in Tilburg hervat. In september 1948 werd op de joodse begraafplaats een gedenksteen onthuld voor de slachtoffers van de Nazi-terreur. Een jaar later werd de synagoge opnieuw ingewijd. In 1976 werd het gebouw overgedragen aan de plaatselijke overheid, die het voor sociale en culturele doeleinden bestemde. Tegenwoordig biedt het gebouw aan de Willem II-straat onderdak aan de Liberaal Joodse Gemeente Brabant. Als zodanig werd het gebouw in 1998 ingewijd.

1 opmerking:

Jojanneke zei

Prachtig stukje en ook mooi qua timing. Ik denk dat ik doorstuur aan het JHM in Amsterdam, ter info.