Hooge en Lage Swaluwen

De gemeentenaam was toch Hooge en Lage Zwaluwe, hoor ik u al denken. Dat is ook zo, maar er zijn in de loop van de 19de eeuw vele schrijfwijzen geweest. In het Franstalige geboorteregister van 1811 komen niet minder dan 8 schrijfwijzen voor:

Hoge et Lage Swaluwe (akte 55)
Hoge et Lage Zwaluwe (akte 2)
Hooge et Laage Swaluwe (akte 88)
Hooge et Laage Zwaluwe (akte 87)
Hooge et Lage Swaluwe (akte 52)
Hooge et Lage Zwaluwe (akte 1)
Hooge et Lage Zwaluwen (akte 74)
Zwaluwe (akte 43)

In het overlijdensregister van 1811 komen nog twee andere schrijfwijzen voor:

Hoge et Lage Swaluwen (akte 74)
Hooge et Lage Swaluwen (akte 73)

In de (Franstalige) registers van 1812 en 1813 komen nog slechts enkele van de genoemde 10 schrijfwijzen voor. In de (Nederlandstalige) registers van 1814 wordt de gemeentenaam meestal gespeld als Zwaluwe, behalve in het huwelijksregister, daarin komen ook de schrijfwijzen Hooge en Lage Zwaluwe en Hooge en Laage Zwaluwe voor. In de registers van 1815 komen daarentegen in zowel geboorte-, als huwelijks- en overlijdensregisters weer meerdere schrijfwijzen voor. En eindelijk lijkt er dan uniformiteit te komen in schrijfwijze in 1816: in alle registers wordt de gemeentenaam meestal gespeld als Zwaluwe. In 1817 wordt echter in de geboorte- en overljdensregisters aanvankelijk nog de naam Zwaluwe gebruikt, maar die verandert in Ho(o)ge en Lage Zwaluwe in de loop van dat jaar. Vanaf 1818-1828 wordt de gemeentenaam in de (nog steeds volledig geschreven) akten meestal vermeld als Hooge en Lage Zwaluwe, in het huwelijksregister al vanaf 1817. In het geboorteregister van 1820 wordt de gemeentenaam echter in vier opeenvolgende akten anders gespeld:

Akte 79: Hooge en Lage Zwaluwe:

Akte 80: Hoge en Lage Zwaluwen:

Akte 81: Hooge en Lage Swaluwen:

Akte 82: Hooge en Lage Zwaluwen:

In het geboorteregister van 1822 wordt de gemeentenaam éénmaal vermeld als Hooge Zwaluwe:

Met ingang van 1829 wordt in de geboorte- en overlijdensregisters voortaan gebruik gemaakt van formulieren, waarbij de gemeentenaam voorgedrukt is. In de jaren 1829-1831 luidt de naam Hooge en Lage Zwaluwe:

Van 1832-1843 is de naam Zwaluwen:

Van 1844-1922 is de naam Zwaluwe:

en pas vanaf 1923 is de officiële naam Hooge en Lage Zwaluwe:

De gemeentenaam Hooge en Lage Zwaluwe is dus in de burgerlijke stand min of meer consequent gebruikt van 1817-1831 om pas na 100 jaar in 1923 terug te keren.

De huwelijksregisters zijn tot en met 1831 volledig geschreven. In 1832 staat op het gedrukte schutblad Zwaluwen als gemeentenaam, maar wordt in het register zelf Hooge en Lage Zwaluwe geschreven:

Vanaf 1833 wordt ook in de huwelijksregisters de gemeentenaam voorgedrukt.