Meer dan 100 nieuwe registers van Burgerlijke Stand beschikbaar.

In de afgelopen week zijn er weer scans van registers van de Burgerlijke Stand op de website geplaatst.
Het betreft:
Terheijden
Geboorte: 1911 t/m 1913
Huwelijk: 1931 t/m 1938
Overlijden: 1941 t/m 1963

Made en Drimmelen
Geboorte: 1908 t/m 1913
Huwelijk: 1923 t/m 1938
Overlijden: 1943 t/m 1963

Hooge en Lage Zwaluwe
Geboorte: 1908 t/m 1913
Huwelijk: 1928 t/m 1938
Overlijden: 1941 t/m 1963

Achter de schermen wordt er door de vrijwilligers aan gewerkt om alle namen in de database te krijgen. Op dit moment zal dus  in de meeste gevallen een zoekopdracht nog geen resultaat uit deze registers geven.
Maar u kunt zelf de boeken inzien via genealogie => inzien van  bronnen en daar aangeven welk register u wilt zien. Daarna komt u via de knop => inzien register bij de digitale beelden.
Achterin ieder register zit een index waardoor u snel bij de juiste akte komt.
Ook zin in vrijwilligerswerk voor Regionaal Archief Tilburg?
Na de zomersluiting ( wegens verbouwing) komt er weer plaats voor nieuwe vrijwilligers die vanuit thuis of aan Kazernehof 75 gegevens in willen voeren in de database.
Voor meer informatie kijk hier

Wat begraafregisters nog meer vertellen

Heel vaak zijn begraafregisters meer dan een droge opsomming van namen en begraafdata, zoals de nu volgende voorbeelden illustreren. Zo komt het soms voor, dat wanneer overledenen in de kerk worden begraven, de plaats van het graf in de kerk wordt aangegeven. Dat is o.a. het geval te Baarle-Nassau (DTB 8 Baarle-Nassau scan 16). Op 16 januari 1748 is aldaar begraven in de kerk de huisvrouw van Jan Tuijtelaers, vier stenen van de zerk met de koperen letters:

In Terheijden werd op 1 februari 1723 de heer Reijers in de kerk begraven, voor zijn gestoelte, daar hij placht te zitten (DTB 14 Terheijden scan 22):

De begraafplaats hoeft niet altijd hetzelfde te zijn als de plaats van overlijden, zoals de volgende twee voorbeelden aantonen.

Susanna Crooswijk overleed te Rotterdam op 30 september 1787, en werd op 4 oktober 1787 te Hooge en Lage Zwaluwe begraven (DTB 7 Hooge en Lage Zwaluwe scan 84):

Cathalijn Witten overleed op 7 maart 1739 te Dongen, maar werd op 13 maart 1739 te 's Gravenmoer begraven (DTB 21 Dongen scan 24):

Soms worden er in begraafregisters aliasnamen vermeld, zoals in Loon op Zand toen op 18 augustus 1763 Jan Janze Brands werd begraven. Het begraafboek meldt: Jan Janze Brands alias de Pruisch (DTB 16 Loon op Zand scan 19):  

In Dongen werd op 20 januari 1717 het kind van Anthony Hendricx alias Oubolleken begraven (DTB 15 Dongen scan 32):

Frappant is dat op 22 september 1727 ook te Dongen het kind van Adriaan Hendricx alias Oubolleken werd begraven (DTB 18 Dongen scan 17):

Waarschijnlijk gaat het hier om twee broers Anthony en Adriaan, die beiden alias Oubolleken werden genoemd, mogelijk de bijnaam voor hun vader Hendrik.

Op 14 september 1759 is te Dongen Berent Jespers overleden (DTB 25 Dongen scan 23). Dankzij het begraafboek weten we dat hij koksjongen is geweest en ook in Oost-Indië heeft vertoefd: 

Als een man overlijdt die ongehuwd is, is het een jongeman ook al is hij 65 jaar. In Udenhout heeft men toen Jan Maas op 9 juli 1759 als jongeman werd begraven, er voor alle zekerheid toch maar als overbodige informatie bij vermeld, dat hij niet getrouwd was (DTB 6 Udenhout scan 12): 

Op 7 juni 1775 werd te Chaam Hendrik Klasen begraven, nalatende een hoogzwangere vrouw (DTB 6 Chaam scan 90): 

Personen van 100 jaar of ouder kwamen zelden voor in de 18e eeuw. In Loon op Zand had men zelfs een 107-jarige Jan Willemse van Vught, hij werd op 16 februari 1767 aldaar begraven, kind of kinderen nalatend (DTB 16 Loon op Zand scan 29)

En tenslotte nog een opmerkelijke vermelding uit het begraafboek van Dongen. Op 25 februari 1762 is te Dongen overleden: de huisvrouw van  Adriaan Govaarts (DTB 26 Dongen scan 5):

Behalve voor het luiden van de klokken worden ook de "extraordinaire moeijtens van het versetten van gestoelte, bancken en stoelen" in rekening gebracht, zijnde zes stuivers. 

Voorechtelijke kinderen in de DTB-periode

Voorechtelijke kinderen zijn van alle tijden, dus ook in de periode vóór 1811 worden er kinderen bij een huwelijk gewettigd. Zelden gaat het daarbij om meer dan één kind, maar het komt voor dat meerdere kinderen gewettigd worden. Meestal worden de naam en doopplaats en -datum van het kind genoemd, maar niet altijd. Op 21 juni 1699 ging een echtpaar in ondertrouw te Hooge en Lage Zwaluwe (DTB 4 Hooge en Lage Zwaluwe scan 131):

De inschrijving vermeldt, dat de geboden gegaan zijn nadat de bruid in de kraam gelegen had.
Nadere gegevens over het kind worden niet vermeld.

Dan is de akte van ondertrouw te Dongen van 23 november 1771 heel wat duidelijker. Cornelis Andries van Bavel verklaart vader te zijn van het kind waarvan de a.s. bruid Willemijntje Janzen van Spaandonk op de 17 november 1771 is bevallen (DTB 38 Dongen scan 79):

De echtelieden trouwden op 8 december 1771 te Dongen:

En zoals het hoort heeft de pastoor in het doopboek bij de doopinschrijving van het kind vermeld, dat het gewettigd is bij huwelijk (DTB 7 Dongen scan 9):

Omgekeerd kan het ook voorkomen, dat de erkenning niet vermeld wordt in de ondertrouwinschrijving, maar wel in de trouwinschrijving. Dat was het geval bij het huwelijk tussen Adriaan Maas en Maria Jan Hamers te Tiburg. De ondertrouw vond op 27 juli 1793 plaats (DTB 50 Tilburg scan 240):

Het huwelijk wordt een pagina verder ingeschreven en vond plaats op 12 augustus 1793 (DTB 50 Tilburg scan 241):

Een zeldzaam geval van wettiging van drie kinderen vond plaats op 6 augustus 1769 te Oisterwijk. Toen trouwden aldaar Ludovicus Theodorus van Steenacker en Helena van Krugten. Bij dat huwelijk worden hun drie voorechtelijke kinderen geboren in 1758, 1759 en 1763 gewettigd (DTB 21 Oisterwijk scan 79):

Wel ondertrouw, geen huwelijk

Er kunnen diverse redenen zijn, waarom een huwelijk niet doorgaat. In het hiernavolgende zal ik u enige voorbeelden laten zien. Op 15 oktober 1706 gingen Joost Meeuwissen van Baal en Ariaantje Janssen Penninghs in ondertrouw te Oosterhout (DTB 30 Oosterhout scan 83):

Het huwelijk ging niet door, omdat de bruid op 31 oktober 1706 overleed.

Op 14 maart 1732 gingen Jan Pieterze van der Steen en Anna Maria van der Made in ondertrouw te Hooge en Lage Zwaluwe (DTB 4 Hooge en Lage Zwaluwe scan 162):

Ook dit huwelijk ging niet door: de aanstaande bruidegom is naar Berlijn of Pruisen vertrokken!

Op 29 november 1793 gingen Hermanus Waltherus van Loon en Anna Catharina Stutze in ondertrouw te Geertruidenberg (DTB 7 Geertruidenberg scan 40):

De a.s. bruidegom laat op 17 september 1795 een notariële akte opmaken, waarbij bepaald wordt dat hij van een verbintenis met de a.s. bruid afziet en haar de vrijheid laat om met een ander een verbintenis aan te gaan. Merkwaardig genoeg is deze akte bijna 2 jaar na de ondertrouwinschrijving opgemaakt!

Op 8 april 1752 gingen Adriaan Cornelisze Kuijpers en Elisabeth Merckz in ondertrouw te Terheijden (DTB 12 Terheijden scan 19):

Dit huwelijk ging niet door, omdat de bruidegom vóór de 3e proclamatie is overleden.

Op 14 juni 1681 gingen Bastiaen Chilen van den Bogaert en Gertlijna van Dijck in ondertrouw te Tilburg (DTB 15 Tilburg scan 46):

Dit huwelijk ging niet door, omdat de aanstaande bruid is weggelopen en niet meer te voorschijn is gekomen.

Tenslotte nog een bijzonder geval: Op 19 januari 1690 gingen Denis Laurens Denis en Marij Willem Ariaen Theunis Hoecke in ondertrouw te Tilburg (DTB 15 Tilburg scan 108):

Uit de kantmelding blijkt, dat op 2 februari 1690 Laurens Weijmans als vader en momboir (voogd) van zijn dochter Jenneke protesteert tegen dit huwelijk. De reden is vermeld in DTB 48 Tilburg scan 99: 

Jenneke Wijtmans verklaart dat zij enige tijd met Denis Laureijs Denis geëngageerd is geweest en nu enige maanden zwanger van hem is. Zij protesteert tegen het huwelijk van Denis met een andere vrouw en met succes. Denis betaalt aan Marij Hoecke de kosten gemaakt voor het a.s. huwelijk en trouwt met Jenneke,

het huwelijk vindt plaats op 10 maart 1690 (DTB 48 Tilburg scan 99):

Hun dochter Cornelia wordt 3 maanden later op 12 juni 1690 te Tilburg gedoopt (DTB 6 Tilburg scan 36):

Hooge en Lage Swaluwen

De gemeentenaam was toch Hooge en Lage Zwaluwe, hoor ik u al denken. Dat is ook zo, maar er zijn in de loop van de 19de eeuw vele schrijfwijzen geweest. In het Franstalige geboorteregister van 1811 komen niet minder dan 8 schrijfwijzen voor:

Hoge et Lage Swaluwe (akte 55)
Hoge et Lage Zwaluwe (akte 2)
Hooge et Laage Swaluwe (akte 88)
Hooge et Laage Zwaluwe (akte 87)
Hooge et Lage Swaluwe (akte 52)
Hooge et Lage Zwaluwe (akte 1)
Hooge et Lage Zwaluwen (akte 74)
Zwaluwe (akte 43)

In het overlijdensregister van 1811 komen nog twee andere schrijfwijzen voor:

Hoge et Lage Swaluwen (akte 74)
Hooge et Lage Swaluwen (akte 73)

In de (Franstalige) registers van 1812 en 1813 komen nog slechts enkele van de genoemde 10 schrijfwijzen voor. In de (Nederlandstalige) registers van 1814 wordt de gemeentenaam meestal gespeld als Zwaluwe, behalve in het huwelijksregister, daarin komen ook de schrijfwijzen Hooge en Lage Zwaluwe en Hooge en Laage Zwaluwe voor. In de registers van 1815 komen daarentegen in zowel geboorte-, als huwelijks- en overlijdensregisters weer meerdere schrijfwijzen voor. En eindelijk lijkt er dan uniformiteit te komen in schrijfwijze in 1816: in alle registers wordt de gemeentenaam meestal gespeld als Zwaluwe. In 1817 wordt echter in de geboorte- en overljdensregisters aanvankelijk nog de naam Zwaluwe gebruikt, maar die verandert in Ho(o)ge en Lage Zwaluwe in de loop van dat jaar. Vanaf 1818-1828 wordt de gemeentenaam in de (nog steeds volledig geschreven) akten meestal vermeld als Hooge en Lage Zwaluwe, in het huwelijksregister al vanaf 1817. In het geboorteregister van 1820 wordt de gemeentenaam echter in vier opeenvolgende akten anders gespeld:

Akte 79: Hooge en Lage Zwaluwe:

Akte 80: Hoge en Lage Zwaluwen:

Akte 81: Hooge en Lage Swaluwen:

Akte 82: Hooge en Lage Zwaluwen:

In het geboorteregister van 1822 wordt de gemeentenaam éénmaal vermeld als Hooge Zwaluwe:

Met ingang van 1829 wordt in de geboorte- en overlijdensregisters voortaan gebruik gemaakt van formulieren, waarbij de gemeentenaam voorgedrukt is. In de jaren 1829-1831 luidt de naam Hooge en Lage Zwaluwe:

Van 1832-1843 is de naam Zwaluwen:

Van 1844-1922 is de naam Zwaluwe:

en pas vanaf 1923 is de officiële naam Hooge en Lage Zwaluwe:

De gemeentenaam Hooge en Lage Zwaluwe is dus in de burgerlijke stand min of meer consequent gebruikt van 1817-1831 om pas na 100 jaar in 1923 terug te keren.

De huwelijksregisters zijn tot en met 1831 volledig geschreven. In 1832 staat op het gedrukte schutblad Zwaluwen als gemeentenaam, maar wordt in het register zelf Hooge en Lage Zwaluwe geschreven:

Vanaf 1833 wordt ook in de huwelijksregisters de gemeentenaam voorgedrukt.

Leeftijden in begraafboeken

In de meeste begraafboeken worden pas vanaf 1806 leeftijden vermeld. Dat zijn die boeken, welke zijn bijgehouden door de gequalificeerde. In Hooge en Lage Zwaluwe is men echter al in 1766 begonnen met het vermelden van leeftijden, en wel, zo lijkt het, van de ene dag op de andere, met ingang van 27 november 1766 (DTB 7):

De vermelde leeftijden moeten met een korrel zout genomen worden; de ene keer wordt de leeftijd zeer exact vermeld, de andere keer wordt er maar een slag naar geslagen. Zo overleed op 26 mei 1769 Huijbertje Kooijmans, in de leeftijd van, om precies te zijn, 90 jaar, 10 maanden en 26 dagen, de volgende inschrijving betreft Antje Smits, overleden 8 juni 1769, oud in de seventig jaren en op 21 juli 1769 overleed Willem van Bergijk, oud diep in de 60 jaren:



De achternaam Sestig komt vaak voor in Hooge en Lage Zwaluwe. Het is dan ook erg toevallig dat op 15 december 1774 overleed: Jacob Sestig, in de ouderdom van, jawel, sestig jaren:

De oudste overledene is Jan Moleschot, die in de ouderdom van 100 jaar op 26 juli 1775 overleed:

Sinds januari 1777 worden niet alleen de overlijdens- en begraafdatum en leeftijd vermeld, maar ook een specificatie van de kosten van de begrafenis, bestaande uit het luiden van de klok, kosten van de baar, kosten voor het zinken (van de kist, d.w.z. het neerlaten van de kist)  en soms de huurkosten van het graf. Ook wordt aangegeven of de overledene op het kerkhof of in de kerk wordt begraven. De eeerstingeschrevene is Adriaan de Graaf die op 7 januari 1777 overleed en van de armen wordt begraven:

 

Op 10 april 1777 overleed Neeltje van de Burcht en zij werd op het kerkhof begraven, op 12 mei 1777 overleed Bastiaantje Pieters, zij werd in de kerk begraven. Voor het ligten der zerk wordt een bedrag in rekening gebracht. Zij zal in het graf van haar man bijgezet zijn: