Nieuwe openbare scans Burgerlijke Stand

Scans openbaar
Januari 2015 is een maand, waar vele genealogen in Nederland naar hebben uitgekeken. Traditioneel wordt dan informatie uit de Burgerlijke Stand openbaar gemaakt en via de genealogische database gepubliceerd. Wellicht kent u de regels rondom de openbaarheid Burgerlijke Stand: geboorteregisters kennen een beperking van 100 jaar, huwelijksregisters van 75 jaar en overlijdensregisters van 50 jaar.

Nieuw beschikbare gescande registers:
Geboorteregisters
- Alphen en Riel: 1914
- Baarle-Nassau: 1906-1914
- Berkel-Enschot: 1914
- Chaam: 1914
- Diessen: 1914
- Dongen: combinatieregister 1814, akten 1-83,  1914
- Gilze en Rijen: 1914
- Goirle: 1903-1912, 1914
- Hooge en Lage Zwaluwe: 1914
- Loon op Zand: 1904-1907
- Made en Drimmelen: 1903-1907,  1914
- Moergestel: 1914
- Oisterwijk: 1911-1914
- Terheijden: 1914
- Tilburg: 1914
- Udenhout: 1914

Huwelijksregisters:
- Alphen en Riel: 1939
- Baarle-Nassau: 1939
- Berkel-Enschot: 1939
- Chaam: 1939
- Dongen: combinatieregister 1814, akten 1-83, 1939
- Gilze en Rijen: 1939
- Goirle: 1923-1939
- Hooge en Lage Zwaluwe: 1939
- Loon op Zand: 1916-1931
- Made en Drimmelen: 1939
- Oosterhout: 1925-1932
- Terheijden: 1939
- Tilburg: 1939
- Udenhout: 1939

Overlijdensregisters:
- Alphen en Riel: 1964
- Baarle-Nassau: 1964
- Berkel-Enschot: 1964
- Chaam: 1964
- Dongen: combinatieregister 1814, akten 1-83
- Gilze en Rijen: 1964
- Goirle: 1941-1960, 1964
- Hooge en Lage Zwaluwe: 1964
- Loon op Zand: 1940-1954
- Made en Drimmelen: 1964
- Moergestel: 1961-1964
- Oisterwijk: 1964
- Oosterhout: 1951-1959
- Terheijden: 1964
- Tilburg: 1964
- Udenhout: 1964

Van welke gemeenten komen ook nieuwe scans beschikbaar ?
In de loop van 2015 hopen we nieuwe registers online te kunnen aanbieden van Baarle-Nassau, Diessen, Geertruidenberg, Hilvarenbeek en Raamsdonk.

Ondersteuning door gemeenten
De registers worden niet per jaar overgebracht naar het Regionaal Archief Tilburg, dat gebeurt slechts een keer in de 10 jaar. Wij hebben aan gemeenten gevraagd of ze financieel de digitalisering van de niet-openbare registers willen ondersteunen. Daar is over het algemeen zeer positief op gereageerd. Het project loopt nog enige jaren door. Afgelopen jaar zijn de registers van Baarle-Nassau, Berkel-Enschot, Diesse, Gilze en Rijen, Goirle, Hilvarenbeek, Hooge en Lage Zwaluwe, Made en Drimmelen, Terheijden en Tilburg en Udenhout gescand.

Wel gescand en nog niet op naam doorzoekbaar
De nieuwe registers zijn veelal nog niet op naam doorzoekbaar. Ook die klus moet nog geklaard worden. Maar u kunt wel de registers inzien door de volgende stappen te nemen:

• Ga naar het genealogie/ voorouders gedeelte op onze website (link).
• Rechts klikt u 'inzien van bronnen' aan (link).
• Kies de plaats en het type registratie en klik vervolgens op start zoeken (link).U hoeft geen periode in te vullen
•Na deze stap ziet u een overzicht van alle gedigitaliseerde registers (link).
• Door op 'bron' te klikken worden de scans op chronologische volgorde geplaatst en kunnen de gewenste registers worden ingezien (link).

Gerelateerde bijdragen:

• Openbaarheidsdag Burgerlijke Stand 2014 link
• Bladeren door digitale beelden van allerlei registers link
• Nieuwe scans Burgerlijke Stand Gilze en Rijen link

Meer dan 100 nieuwe registers van Burgerlijke Stand beschikbaar.

In de afgelopen week zijn er weer scans van registers van de Burgerlijke Stand op de website geplaatst.
Het betreft:
Terheijden
Geboorte: 1911 t/m 1913
Huwelijk: 1931 t/m 1938
Overlijden: 1941 t/m 1963

Made en Drimmelen
Geboorte: 1908 t/m 1913
Huwelijk: 1923 t/m 1938
Overlijden: 1943 t/m 1963

Hooge en Lage Zwaluwe
Geboorte: 1908 t/m 1913
Huwelijk: 1928 t/m 1938
Overlijden: 1941 t/m 1963

Achter de schermen wordt er door de vrijwilligers aan gewerkt om alle namen in de database te krijgen. Op dit moment zal dus  in de meeste gevallen een zoekopdracht nog geen resultaat uit deze registers geven.
Maar u kunt zelf de boeken inzien via genealogie => inzien van  bronnen en daar aangeven welk register u wilt zien. Daarna komt u via de knop => inzien register bij de digitale beelden.
Achterin ieder register zit een index waardoor u snel bij de juiste akte komt.
Ook zin in vrijwilligerswerk voor Regionaal Archief Tilburg?
Na de zomersluiting ( wegens verbouwing) komt er weer plaats voor nieuwe vrijwilligers die vanuit thuis of aan Kazernehof 75 gegevens in willen voeren in de database.
Voor meer informatie kijk hier

Overlijdensregisters 1806-1810

Het Regionaal Archief Tilburg heeft er best veel, 14 om precies te zijn en wel van de plaatsen Alphen, Riel, Baarle-Nassau en Ulicoten, Chaam, Geertruidenberg, Hilvarenbeek, Hooge en Lage Zwaluwe, Loon op Zand, Made en Drimmelen, Oosterhout, Raamsdonk, Hendrik Luijten Ambacht, Terheijden en Udenhout. Bij het invoeren van de Burgerlijke Stand in 1811 moesten kerken de doop-, trouw- en begraafregisters inleveren bij de gemeentelijke overheid. Die had de registers nodig om de nieuwe bevolkingsadministratie in te kunnen richten. De overlijdensregisters 1806-1810 zijn opgenomen bij deze DTB-registers van voor 1811, maar feitelijk zijn het geen kerkelijke registers. Bij het overzicht op de website van het Regionaal Archief Tilburg staan ze omschreven als gequalificeerd. Dat roept nogal wat vragen op, wat is bijvoorbeeld gequalificeerd en waarom beginnen de registers in 1806 ?

Successiebelasting 1806
De registers zijn aangelegd omdat er een nieuwe wet werd ingevoerd voor belasting op nalatenschappen, de zogenaamde successiebelasting. Vanaf 1 januari 1806 kwam er een uniforme wet voor de gehele Republiek. De 'Gequalificeerde tot de directie der invordering van de Belasting op het Regt van Successie', meestal de secretaris van het plaatselijk bestuur, moest vaststellen of de belasting moest worden geheven. Gequalificeerd, moderner gespeld als gekwalificeerd, wil zeggen dat iemand bevoegd is om bepaalde taken te verrichten. Er waren nogal wat uitzonderingen om niet te hoeven betalen:
• vererving in rechte neergaande lijn (kinderen van ouders, kleinkinderen van grootouders, enz.) en vererving door ouders van hun kinderen werden vrijgesteld van belasting;
• overige vererving in de tweede graad (broers van zusters, grootouders van kleinkinderen) werd belast met vijf procent;
• overige vererving in de derde graad (neven/nichten van ooms/tantes en omgekeerd) werd belast met zeven en een half procent;
• wanneer het saldo van de nalatenschap minder dan driehonderd gulden bedroeg, werd de belasting kwijtgescholden.

Lijsten van overledenen
Van elk overlijden vanaf 1806 moest voortaan aangifte worden gedaan bij het plaatselijk bestuur. Het plaatselijk bestuur maakte wekelijks een lijst van aangegeven lijken in tweevoud op: één voor de officier van justitie voor het betreffende ressort en één voor de gekwalificeerde. De lijsten werden door de 'gekwalificeerden' samengesteld op grond van de lijsten van de doodgravers. De gekwalificeerde moest elk half jaar verantwoording afleggen van zijn werkzaamheden. Deze documenten zijn niet te vinden bij het Regionaal Archief Tilburg, maar bij het Brabants Historisch Informatiecentrum en wel in het archief ordonnantie successiebelasting 1806-1817.

Wij hopen met deze bijdrage het verschijnsel overlijdensregister 1806-1810 nader te hebben toegelicht. En wat ook aardig is om te vermelden dat de registers gescand online staan. Link

Overzicht aanwezige overlijdensregisters
Gekwalificeerde Alphen 1806-1810 (inventarisnummers 26-29)
Gekwalificeerde Riel 1806-1810 (inventarisnummers 36, 37)
Gekwalificeerde Baarle-Nassau en Ulicoten 1806-1810 (inventarisnummer 18)
Gekwalificeerde Chaam 1806-1810 (inventarisnummer 12)
Gekwalificeerde Geertruidenberg 1806-1810 (inventarisnummer 12)
Gekwalificeerde Hilvarenbeek, Diessen, Riel, Westelbeers 1806-1810 (inventarisnummer 24)
Gekwalificeerde Hooge en Lage Zwaluwe 1806-1810 (inventarisnummer 25)
Gekwalificeerde Loon op Zand 1806-1810. (inventarisnummer 40)
Gekwalificeerde Made en Drimmelen 1806-1810 (inventarisnummer 19)
Gekwalificeerde Oosterhout1806-1810 (inventarisnummers 58-59)
Gekwalificeerde Raamsdonk 1806-1810 (inventarisnummer 12)
Gekwalificeerde Hendrik Luyten Ambacht 1806, 1808-1810 (inventarisnummers 18-19)
Gekwalificeerde Terheijden 1806-1810 (inventarisnummer 36)
Gekwalificeerde Udenhout 1806-1810 (inventarisnummer 9)

De ene notaris is de andere niet

De logische manier van nummering van notariële akten is dat de akten per jaar worden genummerd en dat er dus aan het begin van ieder jaar met aktenummer 1 wordt begonnen.

Daar hebben sommige notarissen anders over gedacht. Enkele notarissen hebben de door hen verleden akten doorlopend genummerd. Dat is bijvoorbeeld het geval bij notaris F.J. Hartong van Ark te Raamsdonk (notaris van 1918-1935), notaris P.A.M. LeMaire te Gilze (notaris van 1906-1915) en notaris A.E.A. Goltstein van Herkenburg te Oosterhout (notaris van 1858-1893). Je vraagt je af wat voor andere mogelijkheden er zijn voor aktenummering. Dat blijken er twee te zijn. Sommige notarissen beginnen om de paar jaar met aktenummer 1.

Notaris J.I.H. Hoeben te Terheijden (notaris van 1850-1857) begint in de jaren 1850, 1851 en 1852 ieder jaar met aktenummer 1, de akten uit 1853 en 1854 sluiten qua nummering echter aan op die van 1852 en van 1855-1857 begint hij ieder jaar weer met akte 1. Notaris C. Bolsius te Oisterwijk (notaris van 1808-1833) houdt er een vergelijkbaar systeem van aktenummering op na.  Hij begint in 1811 met aktenummer 1, nummert de akten doorlopend tot en met 1814, begint in de jaren 1815-1819 telkens met aktenummer 1 en de nummering van de akten uit 1820 sluit aan op die van 1819. In 1821 begint hij weer met aktenummer 1 en nummert de akten doorlopend tot en met 1824. In 1825 begint hij wederom met aktenummer 1 en de akten uit 1826-1833 worden vervolgens doorlopend genummerd.

De kroon qua onlogische aktenummering spant notaris Adriaan Jacob van Alphen te Dongen (notaris van 1814-1835).

Hij begint zoals verwacht met aktenummer 1 in 1814. Er wordt een doorlopende nummering door hem gebruikt tot ergens in 1818. De akte van 3 februari 1818 is genummerd 164, de daaropvolgende akte van 25 februari 1818 is genummerd 1! Wat zou daar de reden van kunnen zijn?

Je denkt dan dat de notaris pas in februari 1818 in de gaten kreeg dat er een nieuw jaar was begonnen en dus ijlings met aktenummer 1 is begonnen.

Vreemd is dan wel dat in latere jaren de invoer van aktenummer 1 telkens op andere tijdstippen plaatsheeft , in 1823 op 16 april, in 1825 op 6 oktober, in 1827 op 15 september, in 1830 op 9 januari , in 1832 op 14 september en in 1834 op 20 maart.

Of daar een mij niet bekende logica achter steekt, vermeldt de historie helaas niet.

  

Wat begraafregisters nog meer vertellen

Heel vaak zijn begraafregisters meer dan een droge opsomming van namen en begraafdata, zoals de nu volgende voorbeelden illustreren. Zo komt het soms voor, dat wanneer overledenen in de kerk worden begraven, de plaats van het graf in de kerk wordt aangegeven. Dat is o.a. het geval te Baarle-Nassau (DTB 8 Baarle-Nassau scan 16). Op 16 januari 1748 is aldaar begraven in de kerk de huisvrouw van Jan Tuijtelaers, vier stenen van de zerk met de koperen letters:

In Terheijden werd op 1 februari 1723 de heer Reijers in de kerk begraven, voor zijn gestoelte, daar hij placht te zitten (DTB 14 Terheijden scan 22):

De begraafplaats hoeft niet altijd hetzelfde te zijn als de plaats van overlijden, zoals de volgende twee voorbeelden aantonen.

Susanna Crooswijk overleed te Rotterdam op 30 september 1787, en werd op 4 oktober 1787 te Hooge en Lage Zwaluwe begraven (DTB 7 Hooge en Lage Zwaluwe scan 84):

Cathalijn Witten overleed op 7 maart 1739 te Dongen, maar werd op 13 maart 1739 te 's Gravenmoer begraven (DTB 21 Dongen scan 24):

Soms worden er in begraafregisters aliasnamen vermeld, zoals in Loon op Zand toen op 18 augustus 1763 Jan Janze Brands werd begraven. Het begraafboek meldt: Jan Janze Brands alias de Pruisch (DTB 16 Loon op Zand scan 19):  

In Dongen werd op 20 januari 1717 het kind van Anthony Hendricx alias Oubolleken begraven (DTB 15 Dongen scan 32):

Frappant is dat op 22 september 1727 ook te Dongen het kind van Adriaan Hendricx alias Oubolleken werd begraven (DTB 18 Dongen scan 17):

Waarschijnlijk gaat het hier om twee broers Anthony en Adriaan, die beiden alias Oubolleken werden genoemd, mogelijk de bijnaam voor hun vader Hendrik.

Op 14 september 1759 is te Dongen Berent Jespers overleden (DTB 25 Dongen scan 23). Dankzij het begraafboek weten we dat hij koksjongen is geweest en ook in Oost-Indië heeft vertoefd: 

Als een man overlijdt die ongehuwd is, is het een jongeman ook al is hij 65 jaar. In Udenhout heeft men toen Jan Maas op 9 juli 1759 als jongeman werd begraven, er voor alle zekerheid toch maar als overbodige informatie bij vermeld, dat hij niet getrouwd was (DTB 6 Udenhout scan 12): 

Op 7 juni 1775 werd te Chaam Hendrik Klasen begraven, nalatende een hoogzwangere vrouw (DTB 6 Chaam scan 90): 

Personen van 100 jaar of ouder kwamen zelden voor in de 18e eeuw. In Loon op Zand had men zelfs een 107-jarige Jan Willemse van Vught, hij werd op 16 februari 1767 aldaar begraven, kind of kinderen nalatend (DTB 16 Loon op Zand scan 29)

En tenslotte nog een opmerkelijke vermelding uit het begraafboek van Dongen. Op 25 februari 1762 is te Dongen overleden: de huisvrouw van  Adriaan Govaarts (DTB 26 Dongen scan 5):

Behalve voor het luiden van de klokken worden ook de "extraordinaire moeijtens van het versetten van gestoelte, bancken en stoelen" in rekening gebracht, zijnde zes stuivers. 

Doodsoorzaken in begraafregisters

In begraafregisters van vóór 1811 worden meestal geen doodsoorzaken vermeld. Als ze al vermeld worden, gaat het meestal om verdrinkingen. Maar er zijn uitzonderingen.

Op 3 augustus 1755 is Jan van den Broek te Hilvarenbeek begraven, hij was van een coorencar doodgevallen (DTB 12 Hilvarenbeek scan 17):

Ook in Hilvarenbeek is Jan van de Zande rond 16 januari 1758 vermoord (DTB 12 Hilvarenbeek scan 20):

 

Op 21 september 1758 is Johannes Jacobus Huijben, adjunct-predikant te Chaam, te Breda overleden aan de kinderpokjes, hij werd op 23 september 1758 aldaar begraven (DTB 6 Chaam scan 48):

Op 1 maart 1756 zijn Johannes Adriaen van Drunen en Zebregt Jan Ravens verdronken te Moergestel, zij zaten beiden in hetzelfde bootje (DTB 9 Moergestel scan 20): 

Soms is de reden van overlijden niet vermeld, terwijl  daar wel aanleiding toe was. Op 2 september 1806 is Anthony het kind van Jacobus Cornelissen, oud 4 jaar, "gestorven of verongelukt". Het gaat waarschijnlijk om verdrinking, maar de exacte doodsoorzaak wordt niet vermeld (DTB 19 Terheijden scan 40):

  

Willem Cornelis Swaans uit Loon op Zand is tijdens het bijwonen van een begrafenis in Udenhout op 12 april 1737 doodgebleven (DTB 5 Udenhout scan 9):

Hij werd op 15 april 1737 in zijn woonplaats begraven (DTB 14 Loon op Zand scan 83):

De afkorting lkna achter zijn naam betekent dat hij een kind of kinderen nalaat.

Embert Smits werd op 4 januari 1738 te Dongen begraven. Hij is verdronken omdat hij vast zat in het rad van de watermolen (DTB 21 Dongen scan 15):

Jan Walraaven overleed op 27 november 1769 te Dongen, omdat hij zich morsdood had gedronken (DTB 27 Dongen scan 41):

Op 6 september 1706 is Adriaan Bogaard te Dongen doodgestoken en op 10 september 1706 begraven (DTB 14 Dongen scan 14):

Op 15 januari 1793 is Michiel van der Wee versteven dood gevonden (doodgevroren) te Dongen (DTB 32 Dongen scan 25):

Op 5 juli 1732 is Adriaen de Bruijn te Dongen begraven, hij is doodgestoken (DTB 20 Dongen scan 21):

Op 30 oktober 1732 is Willem Hendriks van Dun te Dongen begraven, hij is doodgestoken, soo de spraak gaat (d.w.z. volgens geruchten) door de jager van Dongen (DTB 20 Dongen scan 22): 

Wel ondertrouw, geen huwelijk

Er kunnen diverse redenen zijn, waarom een huwelijk niet doorgaat. In het hiernavolgende zal ik u enige voorbeelden laten zien. Op 15 oktober 1706 gingen Joost Meeuwissen van Baal en Ariaantje Janssen Penninghs in ondertrouw te Oosterhout (DTB 30 Oosterhout scan 83):

Het huwelijk ging niet door, omdat de bruid op 31 oktober 1706 overleed.

Op 14 maart 1732 gingen Jan Pieterze van der Steen en Anna Maria van der Made in ondertrouw te Hooge en Lage Zwaluwe (DTB 4 Hooge en Lage Zwaluwe scan 162):

Ook dit huwelijk ging niet door: de aanstaande bruidegom is naar Berlijn of Pruisen vertrokken!

Op 29 november 1793 gingen Hermanus Waltherus van Loon en Anna Catharina Stutze in ondertrouw te Geertruidenberg (DTB 7 Geertruidenberg scan 40):

De a.s. bruidegom laat op 17 september 1795 een notariële akte opmaken, waarbij bepaald wordt dat hij van een verbintenis met de a.s. bruid afziet en haar de vrijheid laat om met een ander een verbintenis aan te gaan. Merkwaardig genoeg is deze akte bijna 2 jaar na de ondertrouwinschrijving opgemaakt!

Op 8 april 1752 gingen Adriaan Cornelisze Kuijpers en Elisabeth Merckz in ondertrouw te Terheijden (DTB 12 Terheijden scan 19):

Dit huwelijk ging niet door, omdat de bruidegom vóór de 3e proclamatie is overleden.

Op 14 juni 1681 gingen Bastiaen Chilen van den Bogaert en Gertlijna van Dijck in ondertrouw te Tilburg (DTB 15 Tilburg scan 46):

Dit huwelijk ging niet door, omdat de aanstaande bruid is weggelopen en niet meer te voorschijn is gekomen.

Tenslotte nog een bijzonder geval: Op 19 januari 1690 gingen Denis Laurens Denis en Marij Willem Ariaen Theunis Hoecke in ondertrouw te Tilburg (DTB 15 Tilburg scan 108):

Uit de kantmelding blijkt, dat op 2 februari 1690 Laurens Weijmans als vader en momboir (voogd) van zijn dochter Jenneke protesteert tegen dit huwelijk. De reden is vermeld in DTB 48 Tilburg scan 99: 

Jenneke Wijtmans verklaart dat zij enige tijd met Denis Laureijs Denis geëngageerd is geweest en nu enige maanden zwanger van hem is. Zij protesteert tegen het huwelijk van Denis met een andere vrouw en met succes. Denis betaalt aan Marij Hoecke de kosten gemaakt voor het a.s. huwelijk en trouwt met Jenneke,

het huwelijk vindt plaats op 10 maart 1690 (DTB 48 Tilburg scan 99):

Hun dochter Cornelia wordt 3 maanden later op 12 juni 1690 te Tilburg gedoopt (DTB 6 Tilburg scan 36):

Archief dorpsbestuur Terheijden ontsloten!

Foto: http://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/

Het dorpsarchief van Terheijden bestrijkt de periode 1569-1810 en kent een omvang van ruim 24 strekkende meter. De beschrijvingen kennen een grote diversiteit aan onderwerpen, zoals resoluties, ingekomen stukken en minuten van uitgegane stukken. Ook komen we er stukken tegen over bestuursorganisatie, eigendommen, financiën, openbare orde en veiligheid.

Een behoorlijk aantal archiefstukken heeft betrekking op de relatie van het dorp met hogere overheden, waaronder de Baronie van Breda. Dat de inwoners van het dorp onder zware belastingdruk leefden, bewijzen de talloze stukken daarover. En daar bleef het niet bij voor de Terheijdenaren. Ook de troepenbewegingen tijdens diverse oorlogen gingen het dorp niet ongemerkt voorbij. Vaak werd er een beroep gedaan op de ingezetenen om o.a. hun paarden en wagens ter beschikking te stellen aan militairen. Menigmaal zullen de bewoners de rondtrekkende en plunderende troepen vervloekt hebben. Daarnaast moest er regelmatig een beroep op hen worden gedaan voor inkwartiering van militairen.

Onderzoekers kunnen in dit archief ook terecht wanneer hun aandacht uitgaat naar openbare gezondheid, armenzorg, kerkelijke zaken, onderwijs enz. Kortom alles wat te maken heeft met de administratie van een dorpshuishouding. Tenslotte vormen de begraafregisters in de bijlagen van de kerkrekeningen een belangrijke bron voor genealogen met voorouders in Terheijden. Met de ontsluiting van het dorpsarchief van Terheijden kan zowel de historisch onderzoeker als de genealoog op een gericht toegankelijke manier naar hartelust grasduinen.

Arjan van Loon

Huwelijksbijlagen vóór 1811 (3)

Deze keer aandacht voor huwelijksbijlagen van Gilze en Rijen, Oosterhout en Terheijden.

Op 18 mei 1800 huwden te Gilze en Rijen Dingeman Schenkels en Maria van Dongen (DTB 27 Gilze en Rijen, scans 30 en 31). Een afschrift van de huwelijksinschrijving is ook terug te vinden in de huwelijksbijlagen (DTB 29 Gilze en Rijen, scan 80):

Bruidegom en bruid krijgen huwelijkstoestemming van respectievelijk vader en voogd. De huwelijkstoestemmingen zijn niet gedateerd (DTB 29 Dongen, scans 81 en 82):

Op 3 mei 1801 trouwden Jan Jansse Crul en Cornelia Flooren te Oosterhout (DTB 51 Oosterhout, scan 84):

Bijzonder is dat de bruid huwelijkstoestemming krijgt van haar pleegmoeder (DTB 53 Oosterhout, scan 14):

Op 7 januari 1791 gingen in ondertrouw te Terheijden Carel Anthony Contini, geboren Curacao en van de roomse godsdienst en Geertruijda Jacoba van der Ven, geboren Dordrecht, zijnde van de gereformeerde godsdienst. Bij zo'n gemengd huwelijk waren de 2e en 3e huwelijksproclamatie respectievelijk 6 en 12 weken na de eerste. De echtelieden trouwden op 26 maart 1792!!, ruim een jaar na de ondertrouw (DTB 22 Terheijden, scan  67):

De bruidegom krijgt huwelijkstoestemming van zijn ouders. Bijzonder is dat in dat consent de geboortedatum van de bruidegom wordt vermeld, nl. 26 november 1764 (DTB 24 Terheijden, scan 171):

De reden voor de lange periode tussen ondertrouw en trouw van Carel Contini en Geertruijda van der Ven is terug te vinden in het schepenbankarchief van Terheijden inventarisnummer 82, folio 149 t/m 160. Ene Lambertine Carlier wonende Amsterdam verklaart dat Carel Anthony Contini haar in 1788 trouwbeloften heeft gedaan, zij was toen 8 maanden zwanger van een kind, waarvan Carel Antony de vader was. Het kind, Carolus Antonius, is op 30 juni 1788 in de rooms-katholieke kerk van Buitenveldert gedoopt. Carel Anthony Contini zou het kind zelfs als het zijne erkend hebben. Lambertine Carlier heeft gehoord dat Carel Antony Contini zich in ondertrouw heeft begeven met een jongedochter van der Ven. Zij protesteert tegen het a.s. huwelijk. Nadat Carel Anthony Contini door de schepenen is gehoord, is het resultaat, dat hij mag trouwen met de jongedochter van der Ven.

Huwelijksbijlagen vóór 1811 (1)

Net als in de periode van de burgerlijke stand zijn er ook huwelijksbijlagen bewaard gebleven uit de periode vóór 1811. Deze bijlagen zijn niet zo uitgebreid als die van na 1810, maar kunnen toch belangrijke informatie opleveren. U zult vergeefs zoeken naar afschriften van overlijdensakten van ouders van bruid of bruidegom. Wél bewaard zijn afschriften van huwelijksafkondigingen, huwelijkstoestemmingen en in mindere mate afschriften van doopinschrijvingen van bruid en/of bruidegom. Belangrijk om te weten is verder, dat de bijlagen vaak verder terug gaan in de tijd dan de bijbehorende trouwinschrijvingen en dat kan dus van belang zijn om de herkomst van een bepaald echtpaar op te sporen. Ook worden er vaak huwelijksproclamaties in de bijlagen aangetroffen, die betrekking hebben op een andere plaats en mogelijk uitgebreidere gegevens bevatten.
Ter illustratie volgen nu enige voorbeelden van huwelijksafkondigingen.

Baarle-Nassau

Het schepentrouwboek begint in 1712, de bijlagen gaan terug tot 1694.
In 1705 is in Dordrecht het huwelijk afgekondigd tussen Cornelis van der Putten uit Dordrecht en Cornelia van Griensven uit Baarle-Nassau (DTB 11 Baarle-Nassau scan 3):

Dongen

Het schepentrouwboek begint in 1705, de bijlagen gaan terug tot 1648!
In 1660 wordt te Dongen het huwelijk afgekondigd tussen Johan Heijcants weduwnaar van Jenneke Peter Claes de Cock, wonende Tilburg en Maijke Adriaan Broeders jongedochter uit Dongen (DTB 41 Dongen scan 22):

Loon op Zand

Het schepentrouwboek begint in 1685, de bijlagen gaan terug tot 1664.
In 1669 vindt te Loon op Zand de huwelijksproclamatie plaats van Willem Adriaan Timmermans uit Dongen en Adriana Peter Emberts uit Venloon (= Loon op Zand) (DTB 32 Loon op Zand scan 94):

Terheijden

Het schepentrouwboek begint in 1657, de bijlagen in 1648.
De trouwinschrijving van Lauwereijs de Bruijn en Johanna Maria Winckelmans (gehuwd 1717) is vermeld in het schepentrouwboek (DTB 22 Terheijden scan 4):

De akte vermeldt slechts dat de bruid laatstmaal weduwe is van Nicolaas van Hout.
Het huwelijk is volgens de huwelijksbijlagen ook afgekondigd in Breda en dankzij die afkondiging weten we dat Johanna Maria Winckelmans in 1717 voor de 4e keer trouwde en achtereenvolgens weduwe was van Adriaan van der Burgt, daarna van Adriaan Reverhorst en laatst van Nicolaas van Hout (DTB 24 Terheijden scan 103):

Bij de volgende blogs zullen voorbeelden van huwelijkstoestemmingen en afschriften van doopinschrijvingen aan de orde komen.