zaterdag 24 november 2012

Kinderen die nederduits-gereformeerd én katholiek gedoopt zijn


Het gebeurt niet vaak dat ouders hun kinderen én nederduits-gereformeerd én katholiek laten dopen. Dat zal waarschijnlijk alleen maar voorkomen bij echtparen waarbij man en vrouw een verschillende godsdienst beleiden. Een voorbeeld van zo'n echtpaar is het paar van Ophuijsen-Dedel.
Op 21 maart 1677 gingen te 's-Hertogenbosch in ondertrouw (DTB 234a Stadsarchief 's-Hertogenbosch):  De heer Johan van Ophuijsen jongeman geboren en wonende Tilburg en juffr. Catharina Dedel jongedochter geboren Iselmonde wonende Hinthamerstraat te ’s-Hertogenbosch. Zij krijgen vier kinderen te Tilburg van wie er drie tweemaal gedoopt zijn (nederduits-gereformeerd én katholiek) en één slechts éénmaal (rooms-katholiek).
Het oudste kind Anna Maria wordt op 9 februari 1678 nederduits-gereformeerd gedoopt en vanwege zwakheid van de moeder en om de papisten de mond te stoppen vindt de doop in 't privaet d.w.z. thuis plaat (DTB 13 Tilburg scan 30):



Drie dagen later wordt het kind ook rooms-katholiek gedoopt (DTB 5 Tilburg scan 161):



Het tweede kind, Hadewigis, wordt slechts rooms-katholiek gedoopt op 9 mei 1679 (DTB 5 Tilburg scan 166): 



Het derde kind, Cornelius Jacobus, wordt op 7 januari 1682 zowel nederduits-gereformeerd als rooms-katholiek gedoopt (respectievelijk DTB 13 Tilburg scan 32 en DTB 5 Tilburg scan 176). In de eerstgenoemde doopinschrijving wordt opgemerkt, dat het kind ter oorzaak van de paepsche moeder thuis gedoopt wordt:




Het vierde kind, Cornelius Paulus, wordt op 2 februari 1685 thuis nederduits-gereformeerd gedoopt,  ook weer vanwege de paapsheid van de moeder (DTB 13 Tilburg scan 32):



Drie dagen later wordt het kind rooms-katholiek gedoopt (DTB 5 Tilburg scan 191):



Uit het voorgaande krijg ik de indruk, dat kinderen uit gemengde huwelijken niet in de nederduits-gereformeerde kerk gedoopt mochten worden (alle drie kinderen worden thuis nederduits-gereformeerd gedoopt), en dat het voor de nederduits-gereformeerde gemeente van groot belang was het kind gereformeerd te laten dopen, vóórdat de paap (rooms-katholieke priester) het had gedoopt. Mogelijk zijn alle kinderen rooms-katholiek gedoopt op aandringen van de familie van de moeder, die katholiek was.

3 opmerkingen:

Pieter vd Sanden zei

Dag Theo, ik vond toevallig vorige week eenzelfde geval: Cornelis van Opstal, gedoopt te Tilburg NG op 27-08-1679. Volgens de website van het RAT is er ook een RK doop, maar daarvan heb ik de scan niet kunnen vinden. Ik weet ook niet of er sprake is van een thuisdoop of een gemend huwelijk. Mocht je iets meer vinden, dan houd ik me aanbevolen. Hartelijke groet.

Theo van Herwijnen zei

Pieter,
Cornelius van Obstal (sic!) is slechts Nederduits-gereformeerd gedoopt (DTB 13 Tilburg). Zijn doop wordt niet vermeld in DTB 5 van Tilburg (rk doopboek) en is dus ten onrechte in de database opgenomen.

Pieter zei

Dank, Theo. Ik dacht dat het misschien ergens apart in het RK Doopboek zou zijn genoteerd. Goed dat dit is gecorrigeerd.