Moeders in het zonnetje

Van 10 tot 16 september is in ons gebouw aan Kazernehof 75 in Tilburg een mooie selectie van foto´s van moeders te zien. Het archief werkte hiervoor samen met Incubate en Stadsmuseum Tilburg.

Vorig jaar stonden Tilburg en omgeving vol met piano´s, ongeveer 300. Uniek over de hele wereld! Dit jaar zullen tijdens Incubate rond de 1000 portretten van moeders te zien zijn, overal verspreid over de stad. Een kunstproject met de naam InsideOut verzorgt de aanmelding van foto´s, het maken van de enorme afdrukken en het verspreiden ervan.
Het archief en stadsmuseum zochten naar mooie foto´s van moeders uit Tilburg en omgeving, arm en rijk, oud en jong, in feestkledij of dagelijkse kleding. Een week lang zullen deze portretten ons gebouw versieren. Iedereen die ons gebouw bezoekt, wordt aangekeken door moeders, moeders en nog eens moeders.

Wil je ook meedoen? Doe dat dan snel, want vandaag, 10 augustus 2012, is de laatste mogelijkheid om een foto op te sturen. www.insideouttilburg.nl

Kunstenaar Niel Steenbergen en zijn werken





 



Niel Steenbergen

In de hal van het stadhuis van Oosterhout is permanent aandacht voor de werken van kunstenaar Niel Steenbergen (link). De exposities worden georganiseerd door de stichting Niel Steenbergen in samenwerking met het Breda's Museum samengesteld. Het Museum in Breda heeft veel werken in bruikleen.  



 Steenbergen, geboren in de gelijknamige plaats in 1911, volgde op aanraden van zijn tekenleraar Joh. Werz na zijn gymnasium in Roosendaal de kunstnijverheidsschool in Tilburg. Pas later werd dit Katholieke Leergangen. Op 14 juli 1932 behaalde hij zijn diploma beeldhouwer. Met een beeld van Sint Franciscus wist hij zelfs de prestigieuze Prix de Rome in de wacht te slepen. Na zijn werkperiode in Rome werkte hij naast zijn beroepspraktijk ook als docent aan de Katholieke Leergangen.

Expositie werken Niel Steenbergen in 1988













Gevel stadhuis met werk van Niel Steenbergen



In dezelfde hal is vaker aandacht aan Niel Steenbergen gegeven. Bij de opening van een tentoonstelling  uit 1988 ontving Steenbergen een erepenning van de commissaris van de Koningin.

Maar er zijn meer banden met Oosterhout. Zo ontwierp Niel Steenbergen de ambtsketen van de burgemeester van Oosterhout, die door edelsmid Leo Lax werd uitgevoerd.

Voor zijn werken zou je niet alleen door de hal moeten lopen, maar vooral ook de gevel moeten bekijken. Het wapen van de gemeente Oosterhout is erin verwerkt.
Een beeld van Willem van Duivenoorde, benoemd tot heer van Oosterhout in 1325 en oud-bewoner van de burcht Strijen, in het Lukwelpark is van zijn hand. Het Regionaal Archief Tilburg beheert enkele foto's van zijn werken vooral in Oosterhout.


Benedictus Abdij Sint Benedictusberg juli 2012



Beeldhouwer Steenbergen werkte vanaf 1946 samen met monnik en architect Hans van der Laan, die na monnik te zijn geweest bij de Paulusabdij in Oosterhout, intrad bij de abdij Sint Benedictusberg in Vaals (link). Ook daar zijn veel werken van Steenbergen bewaard, zoals het beeld van Sint Benedictus uit 1982. De Paulusabdij heeft  een andere bestemming gekregen nadat de Benedictijnen in 2006 het klooster hebben verlaten.

Steenbergen overleed in maart 1997 in Oosterhout. Hij woonde aan de Warandelaan. Bijzonder om een oud bewoner op deze manier nog eens te gedenken.

Tilburgse enveloppe aan René Daniëls wordt kunst.

Soms kunnen eenvoudige voorwerpen, die ogenschijnlijk geen waarde hebben, toch een verhaal vertellen. Bovenstaande foto is gemaakt op de tentoonstelling over het werk van René Daniëls in het Van Abbemuseum te Eindhoven. De titel van de tentoonstelling luidt "Een tentoonstelling is ook altijd een deel van een groter geheel".


Deze envelop is samen met andere werken op papier tentoongesteld in een vitrine en onderdeel van de tentoonstelling, die verder vooral schilderijen omvat. Wat we zien is een envelop geadresseerd aan René Daniëls met als afzender de Akademie voor Beeldende Vorming te Tilburg. Het logo is linksboven duidelijk zichtbaar. René Daniëls was als docent verbonden aan de ABV Tilburg in de jaren tachtig. Zijn vakgebied was tekenen en schilderen. Voor een kunstenaar geldt dat de tekening de meest directe uiting is van zijn professie. Als drager voor de tekening wordt meestal tekenpapier gebruikt, maar in dit geval een envelop. Doordat René Daniëls op de envelop heeft geschetst is de envelop geïntegreerd in het oeuvre van Daniëls en heeft daardoor kunsthistorische betekenis gekregen.

Vanuit archiefstandpunt hebben enveloppen meestal geen waarde en worden vrijwel altijd vernietigd, tenzij ze een bijzondere betekenis hebben.


De ABV Tilburg bevindt zich inmiddels op een andere plek in de stad, te weten bij het kunstcluster gebouwd door Jo Coenen. De naam is ook gewijzigd in Fontys Hogeschool voor de Kunsten (link). De locatie is dus inmiddels historie. Ook in het leven van René Daniels heeft zich het een en ander afgespeeld. De kunstenaar kreeg in 1987 een herseninfarct en is na een stilte van twintig jaar weer begonnen te werken.

In de tekening heeft Daniëls geschreven: In principe is alles mogelijk. Wat van historisch belang zal worden is niet altijd van te voren te voorspellen. Wie kon er bijvoorbeeld in de jaren tachtig vermoeden dat enveloppen ooit uit de tijd zouden raken. Sterker nog, dat we vooral schriftelijk communiceren zonder papier !

Inderdaad, in principe is alles mogelijk.

Drie Tilburgers in de kunsten: meester, leerling en model

Drie personen in een atelier, wie is wie, waar en wanneer? Met de bril links is de schilder Nico Molenkamp. Achter Nico Molenkamp kijkt iemand naar de schilderijen. De schilderijen op de ezel en aan de wand lijken niet van de hand van Nico Molenkamp te zijn, maar van Jan Asselbergs. Het meisje met de tutu en omslagdoek is Tonny Geelen, de toenmalige vrouw van Jan Asselbergs. Molenkamp was zijn leermeester aan de Academie in Tilburg.

Ieder van deze Tilburgers heeft op zijn eigen manier bijgedragen aan het kunstklimaat in de stad. In mei 1964 ontving Nico Molenkamp van de toenmalige burgemeester Becht de 'Van Lanschotprijs'. Molenkamp, die in 1920 in Enschede werd geboren, doceerde dertig jaar tot 1982 aan de Academie voor Beeldende Vorming in Tilburg.Opgeleid aan de academies van Tilburg en Antwerpen was Molenkamp een tekenaar en schilder, die de directe impressie graag breed, kleurrijk en op groot formaat uitwerkte. Zijn favoriete thema's waren het circus en theater, dieren en landschappen, die in hun uitwerking deden denken aan het werk van Cobra-generatiegenoten als Appel, Constant en Corneille, en aan dat van de Amsterdamse Limburgers, onder wie Pieter Defesche en Ger Lataster. Samen met zijn vrouw Rietje en kinderen woonde hij in een villa in Koningshoeven.

Voor Tonny Geelen, de vrouw in de tutu, was dans haar lust en haar leven. Aan het eind van haar leven was ze betrokken bij de oprichting van het Ru van Rossemhuis.

Wie nu de derde figuur achter Molenkamp is heb ik niet kunnen vaststellen. Het zou Jan Asselbergs kunnen zijn, de man van Tonny. Zijn blik is gericht op de schilderijen op de ezels.


Nico Molenkamp overleed in mei 1998 op 77-jarige leeftijd. Oud-danseres Tonny Geelen is op 24 oktober 2011 overleden.

Van zoon Constantijn Molenkamp ontving ik de foto 'te leen'. Wie kan ons meer vertellen over de derde persoon, plaats en tijd ?


En voor wie verder wil lezen:
M. van Bommel, Frans Duister, M.v.d. Hoogenhoff, Hans Paalman, Ed Wingen, Signatuur Molenkamp (Venlo 1989).

Frank van Pamelen over het nut van Kunst en Cultuur

Soms zegt een gedicht meer dan genoeg.