Het jaarlijkse ritueel van het afsteken van vuurwerk rond oud en nieuw leidt iedere keer opnieuw tot heftige reacties tussen voor- en tegenstanders. De tegenstanders wijzen daarbij op het risico van lichamelijk letsel en materiële schade, de voorstander op de traditie en de schoonheid van het vuurwerk.
Ook in vroeger tijd werd er al vuurwerk afgestoken en dat gebeurde niet alleen tijdens de jaarwisseling. Bijna drie eeuwen terug waren er in Tilburg al “dertele en onbesonne” lieden die vuurwerk afstaken, zonder te beseffen dat zij daardoor de hele dorpsgemeenschap in gevaar brachten. De meeste huizen waren toen nog met riet of stro bedekt.
Daarom besloten drost* en schepenen van Tilburg in hun vergadering van 9 oktober 1728 om het aansteken of werpen van “instrumenten van buspoeder” (buskruit) in het vervolg zowel overdag als ’s avonds te verbieden. Op overtreding van het verbod stonden fikse geldboetes: “…op pene van te verbeuren voor ieder slangh, cisser, cnapper, vuerpijl off moort slagh eene boete van vijffentwintigh gulden”. Dat was in die tijd een vermogen!
Van de geïncasseerde boete ging een derde deel naar de drost, een derde deel was voor de armen, en de “aangever” kreeg het resterende deel. Klikken werd toen dus beloond.
Ouders werden verantwoordelijk gehouden voor de daden van hun kinderen en bazen voor die van hun knechts. De verantwoordelijkheid voor de “werk jongens en meijsjens” kwam te liggen bij degenen “bij wien sij te werk gaan”. Wie de boete niet kon betalen werd “te waater en te brood geset”.
Ten slotte werd nog bepaald dat, mocht er ergens brand ontstaan als gevolg van het afsteken van vuurwerk, dit beschouwd zou worden als moedwillige brandstichting, een misdrijf dat zwaar werd bestraft.
* drost: in de tijd dat er nog geen scheiding bestond tussen bestuur en rechtspraak, trad deze in strafzaken als officier van justitie op.
Bron:
Regionaal Archief Tilburg. Archief 3, Dorpsbestuur van Tilburg, 1387-1810. Protocollen van de resolutiën van drost en schepenen en van de corporele vergaderingen, 1710-1795.
Inv. nr. 3, 1725-18 januari 1738.
Posts tonen met het label nieuwjaar. Alle posts tonen
Posts tonen met het label nieuwjaar. Alle posts tonen
dinsdag 6 januari 2015
zaterdag 29 december 2012
Het archief in 2012 in vogelvlucht
In 2012 zijn we weer heel actief geweest. Yvonne Welings blogde al over de vele aanwinsten. Zo aan het eind van het jaar geven we een kort overzicht van de overige highlights!
Om mee te starten: onze eigen Startpagina. Die werd in januari gelanceerd.
En in januari werd er nog iets gestart: de Charterbank van Oisterwijk. In het kader van 800jarige jubileum van Oisterwijk werd er diverse keren aandacht aan deze stad besteed.
In januari begroetten we in de studiezaal Samantha van de Kolck, een student Film- en Theaterwetenschap aan de Universiteit van Tilburg. Zij begon haar onderzoek naar bioscoopcultuur in Tilburg.
In februari toonden we de beelden van het openen van 200 jaar oude documenten uit Alphen en Chaam. Anne Neijnens legde het werk van Marcel van de Wouw (van restauratieatelier De Tiendschuur) vast. Yvonne Welings gaf uitleg bij de documenten.
Ook kregen we burgemeester Wim Luijendijk van Loon op Zand op bezoek, en was er reden voor een feestje: de miljoenste naam uit de bevolkingsregisters was ingevoerd in de database. De taart volgde later.
In maart maakten we een serieuze start met het werken aan de TilburgWiki. Een groep enthousiaste mensen kwam luisteren en leren hoe samen gewerkt kan worden aan de TilburgWiki, net als in Wikipedia gebeurt.
En weer werd een mijlpaal bereikt: 100.000 foto's in onze fotodatabank BeeldOnline. Dat zijn niet alleen foto's uit Tilburg, maar uit onze hele werkgebied.
Begin april kwam er een mooie toevoeging in de genealogische database: vanuit onze website kan gelijk ook in de bestanden van Regionaal Archief West-Brabant en Gemeentearchief Roosendaal gezocht worden.
Bezoek krijgen we veel en vaak, maar bezoek vanuit Japan komt niet zo vaak voor. Een groep Japanse vrijwilligers wilde bij ons zien en leren hoe wij met papierconservering omgaan. Deze kennis werd later gebruikt voor het redden van papier na de ramp met de tsunami in Japan in 2011.
Op 12 mei lanceerden we Tilburg op de Kaart, met daarin de Kaart van Zijnen en GoogleMaps, vele monumenten, links naar de TilburgWiki en meer moois.
Ook op YouTube waren we actief: vele nieuwe korte filmpjes werden er geplaatst, onder andere beelden uit de jaren '70 met 'Zot Joke'.
In juni besteedden we aandacht aan de reis van Lodewijk Napoleon door Brabant en in het bijzonder door Oisterwijk en Moergestel. Hans van den Eeden vertelde erover in de Tiliander in Oisterwijk.
Vanuit de TilburgWiki werd een eerste succes getoond: alle panden van de Bredaseweg staan erin, met informatie uit het kadaster. Dank en hulde aan de 'Wikimannen' van de Heemkundekring Tilborgh.
Vrolijke hilariteit ontstond bij de foto van een bijna blote Jango Edwards tijdens de Bikse Fiste in Hilvarenbeek.
Grote klussen werden geklaard: de bevolkingsregisters van Terheijden en die van Gilze en Rijen kwamen online.
In augustus hing ons gebouw vol met 21 grote portretten van moeders uit het archief. We sloten hierbij aan bij Inside Out van het festival Incubate, waarbij verspreid over de stad foto's van moeders kwamen te hangen.
Twee keer hielden we de lezing van Henk van der Linden over Oisterwijk tijdens de Eerste Wereldoorlog. De animo voor deze lezing was enorm.
In september startte het nieuwe cursusseizoen en begonnen we hedendaagse digitale foto's van Tilburgse evenementen te verzamelen in het project Kijk op Tilburg.
Er was bezoek van wethouder Van den Belt uit Geertruidenberg, en we digitaliseerden twee oude wandelkaarten uit Oisterwijk
Onze website moest ook geloven aan de cookiewet. Vanaf 1 oktober werd de cookiemelding geplaatst, minder goed nieuws voor vele websitebezoekers. Leuker nieuws was dat de kwartierstaat van Geertje Aalders in prijs werd verlaagd, en dat het archief van Schoenfabriek Berkelmans werd overgedragen aan Regionaal Archief Tilburg.
Op 13 oktober zetten we onze vrienden op Facebook en volgers op Twitter in het zonnetje tijdens de Social Media Dag.
Mieke-Nelie van der Heijden schonk een vijftal mooie foto's van de familie Gersons aan het archief, waarover Brabants Dagblad uitgebreid verslag deed. Van het kindertehuis Maria Goretti kwam in november een aantal films beschikbaar via ons YouTube-kanaal. Bijzonder materiaal, dat meteen veel bekeken werd.
Vanuit Drimmelen ontvingen we wethouder Stoop op bezoek om kennis te maken en te laten zien hoe we de collectie van Drimmelen beheren en beschikbaar maken.
Van heel andere orde waren de kinderbrieven die we vanuit Oisterwijk in beheer kregen. Vijftig jaar gaan we deze Brieven aan de Toekomst bewaren, om ze in 2062 pas openbaar te maken.
Met hulp van subsidie van Metamorfoze is in 2012 het archief van de wollenstoffenfabriek BeKa gerestaureerd, schoongemaakt en verpakt. Via de website zijn de gescande registers te raadplegen.
In december publiceerden we over de oudste Tilburgse molenkaart die in Den Bosch was ontdekt. De kaart is uit 1670.
Theo van Herwijnen blogde over opmerkelijks uit de genealogische databanken. Zijn verhalen worden zeer veel gelezen op het weblog. De drie meest populaire posts uit 2012 van Theo zijn:
Tragisch
Huwelijksebijlagen vóór 1811 (1)
en veruit het meest populair: Leeftijden in begraafboeken
Dit jaaroverzicht is uiteindelijk heel lang geworden, maar hierin staat nog niet eens de helft van wat we in 2012 allemaal uitgevoerd hebben. Het geeft een indruk. We hopen dat al onze lezers, volgers en vrienden met plezier via het weblog, Facebook, Twitter en nieuwsbrief op de hoogte zijn gehouden van onze activiteiten. We gaan er in 2013 weer net zo'n actief jaar van maken!
De allerbeste wensen voor het nieuwe jaar, geniet van de jaarwisseling, de oliebollen en de Tilburgse nieuwjaarskoeken.
Om mee te starten: onze eigen Startpagina. Die werd in januari gelanceerd.
En in januari werd er nog iets gestart: de Charterbank van Oisterwijk. In het kader van 800jarige jubileum van Oisterwijk werd er diverse keren aandacht aan deze stad besteed.
In januari begroetten we in de studiezaal Samantha van de Kolck, een student Film- en Theaterwetenschap aan de Universiteit van Tilburg. Zij begon haar onderzoek naar bioscoopcultuur in Tilburg.
In februari toonden we de beelden van het openen van 200 jaar oude documenten uit Alphen en Chaam. Anne Neijnens legde het werk van Marcel van de Wouw (van restauratieatelier De Tiendschuur) vast. Yvonne Welings gaf uitleg bij de documenten.
Ook kregen we burgemeester Wim Luijendijk van Loon op Zand op bezoek, en was er reden voor een feestje: de miljoenste naam uit de bevolkingsregisters was ingevoerd in de database. De taart volgde later.
In maart maakten we een serieuze start met het werken aan de TilburgWiki. Een groep enthousiaste mensen kwam luisteren en leren hoe samen gewerkt kan worden aan de TilburgWiki, net als in Wikipedia gebeurt.
En weer werd een mijlpaal bereikt: 100.000 foto's in onze fotodatabank BeeldOnline. Dat zijn niet alleen foto's uit Tilburg, maar uit onze hele werkgebied.
Begin april kwam er een mooie toevoeging in de genealogische database: vanuit onze website kan gelijk ook in de bestanden van Regionaal Archief West-Brabant en Gemeentearchief Roosendaal gezocht worden.
Bezoek krijgen we veel en vaak, maar bezoek vanuit Japan komt niet zo vaak voor. Een groep Japanse vrijwilligers wilde bij ons zien en leren hoe wij met papierconservering omgaan. Deze kennis werd later gebruikt voor het redden van papier na de ramp met de tsunami in Japan in 2011.
Op 12 mei lanceerden we Tilburg op de Kaart, met daarin de Kaart van Zijnen en GoogleMaps, vele monumenten, links naar de TilburgWiki en meer moois.
Ook op YouTube waren we actief: vele nieuwe korte filmpjes werden er geplaatst, onder andere beelden uit de jaren '70 met 'Zot Joke'.
In juni besteedden we aandacht aan de reis van Lodewijk Napoleon door Brabant en in het bijzonder door Oisterwijk en Moergestel. Hans van den Eeden vertelde erover in de Tiliander in Oisterwijk.
Vanuit de TilburgWiki werd een eerste succes getoond: alle panden van de Bredaseweg staan erin, met informatie uit het kadaster. Dank en hulde aan de 'Wikimannen' van de Heemkundekring Tilborgh.
Vrolijke hilariteit ontstond bij de foto van een bijna blote Jango Edwards tijdens de Bikse Fiste in Hilvarenbeek.
Grote klussen werden geklaard: de bevolkingsregisters van Terheijden en die van Gilze en Rijen kwamen online.
In augustus hing ons gebouw vol met 21 grote portretten van moeders uit het archief. We sloten hierbij aan bij Inside Out van het festival Incubate, waarbij verspreid over de stad foto's van moeders kwamen te hangen.
Twee keer hielden we de lezing van Henk van der Linden over Oisterwijk tijdens de Eerste Wereldoorlog. De animo voor deze lezing was enorm.
In september startte het nieuwe cursusseizoen en begonnen we hedendaagse digitale foto's van Tilburgse evenementen te verzamelen in het project Kijk op Tilburg.
Er was bezoek van wethouder Van den Belt uit Geertruidenberg, en we digitaliseerden twee oude wandelkaarten uit Oisterwijk
Onze website moest ook geloven aan de cookiewet. Vanaf 1 oktober werd de cookiemelding geplaatst, minder goed nieuws voor vele websitebezoekers. Leuker nieuws was dat de kwartierstaat van Geertje Aalders in prijs werd verlaagd, en dat het archief van Schoenfabriek Berkelmans werd overgedragen aan Regionaal Archief Tilburg.
Op 13 oktober zetten we onze vrienden op Facebook en volgers op Twitter in het zonnetje tijdens de Social Media Dag.
Mieke-Nelie van der Heijden schonk een vijftal mooie foto's van de familie Gersons aan het archief, waarover Brabants Dagblad uitgebreid verslag deed. Van het kindertehuis Maria Goretti kwam in november een aantal films beschikbaar via ons YouTube-kanaal. Bijzonder materiaal, dat meteen veel bekeken werd.
Vanuit Drimmelen ontvingen we wethouder Stoop op bezoek om kennis te maken en te laten zien hoe we de collectie van Drimmelen beheren en beschikbaar maken.

Met hulp van subsidie van Metamorfoze is in 2012 het archief van de wollenstoffenfabriek BeKa gerestaureerd, schoongemaakt en verpakt. Via de website zijn de gescande registers te raadplegen.
In december publiceerden we over de oudste Tilburgse molenkaart die in Den Bosch was ontdekt. De kaart is uit 1670.
Theo van Herwijnen blogde over opmerkelijks uit de genealogische databanken. Zijn verhalen worden zeer veel gelezen op het weblog. De drie meest populaire posts uit 2012 van Theo zijn:
Tragisch
Huwelijksebijlagen vóór 1811 (1)
en veruit het meest populair: Leeftijden in begraafboeken
Dit jaaroverzicht is uiteindelijk heel lang geworden, maar hierin staat nog niet eens de helft van wat we in 2012 allemaal uitgevoerd hebben. Het geeft een indruk. We hopen dat al onze lezers, volgers en vrienden met plezier via het weblog, Facebook, Twitter en nieuwsbrief op de hoogte zijn gehouden van onze activiteiten. We gaan er in 2013 weer net zo'n actief jaar van maken!
De allerbeste wensen voor het nieuwe jaar, geniet van de jaarwisseling, de oliebollen en de Tilburgse nieuwjaarskoeken.
Labels:
2012,
activiteiten,
jaaroverzicht,
nieuwjaar,
nieuws,
Regionaal Archief Tilburg,
terugblik
donderdag 20 december 2012
Fijne feestdagen!
De medewerkers van Regionaal Archief Tilburg wensen u een mooie Kerst en het allerbeste voor het nieuwe jaar.
En natuurlijk een heerlijk kerstdiner (hoewel we het niemand toewensen om te moeten koken voor de hoeveelheid mensen zoals ze op deze foto verwachten....)
vrijdag 30 december 2011
2011 in een notedop
Regionaal Archief Tilburg heeft een druk jaar achter de rug. Zo op de laatste werkdag ven het jaar kijken we graag even terug op een paar van de meest in het oog springende gebeurtenissen van 2011.
De Kaart van Zijnen was een grote publiekstrekker. Het project ging van start in januari 2011. Heel veel bekeken zijn de reportages van het digitaliseren (met dank aan Omroep Brabant). In juni was de kaart online te zien en was de Dag van Zijnen.
Er was veel commotie om de wijziging van de openingstijden in maart van dit jaar. Luud verduidelijkte deze beslissing.
Er was veel te doen op het gebied van educatie. Een kleine selectie: de Prins Bernhardschool kwam in januari langs, studenten journalistiek van Fontys kwamen in februari, studenten van de Technische Universiteit Eindhoven deden onderzoek en verslag in het archief en er werd gezocht naar studentenverenigingen.

Burgemeesters, wethouders en DIV-medewerkers kwamen op bezoek: Goirle, Loon op Zand, nog eens Goirle, Oisterwijk, Hilvarenbeek en Oosterhout.

Theo van Herwijnen blogde over de Burgerlijke Stand. Een doorslaand succes! Enorme pieken in de statistieken als hij weer een artikel publiceerde. Enkele van de meest populaire zijn:
De oudste man
Originele voornamen
Achternaam van kinderen van ongehuwde moeders (1) (deze hele serie was mateloos populair!)
Drie bijzondere vijftienjarige bruiden
Wettiging van kind na huwelijk van ouders
Twee keer kwam het opnameteam van Verborgen Verleden op bezoek, in juni met Marc Marie Huijbregts en in augustus met Peter van der Vorst (de uitzendingen starten in april 2012!).
In augustus startten we met een reisverslag in ansichten uit 1901 en lanceerden we Moerenburg en het Kasteel van Tilburg in 3D.

In september hadden we een piano te gast in het archief.
In oktober bestond de website 15 jaar en verwelkomden we de 1000ste vriend op Facebook. Ook rolde in oktober de allerlaatste Lancier van de persen.
In november startte de wedstijd rondom de kwartierstaat. Er kon (en kan nog steeds) in de avonduren met medewerkers van het archief gechat worden. Er werd teruggekeken op het project Kermisplaatjes voor later. Er was een feestelijke avond vanwege de aanwinst van het archief van architect Noud Heerkens. Ook werden de vrijwilligers in het zonnetje gezet.
In december lanceerden we de kwartierstaat van Geertje Aalders en kregen we de uitslag van de Kwaliteitsmonitor voor archieven. We scoorden goed!
We deden nog veel en veel meer in 2011, maar het is teveel om het allemaal te noemen. Nu op naar 2012! We wensen u een goede jaarwisseling en een knallend begin van 2012. U gaat vast weer regelmatig van ons horen!

Er was veel commotie om de wijziging van de openingstijden in maart van dit jaar. Luud verduidelijkte deze beslissing.
Er was veel te doen op het gebied van educatie. Een kleine selectie: de Prins Bernhardschool kwam in januari langs, studenten journalistiek van Fontys kwamen in februari, studenten van de Technische Universiteit Eindhoven deden onderzoek en verslag in het archief en er werd gezocht naar studentenverenigingen.
Burgemeesters, wethouders en DIV-medewerkers kwamen op bezoek: Goirle, Loon op Zand, nog eens Goirle, Oisterwijk, Hilvarenbeek en Oosterhout.

Theo van Herwijnen blogde over de Burgerlijke Stand. Een doorslaand succes! Enorme pieken in de statistieken als hij weer een artikel publiceerde. Enkele van de meest populaire zijn:
De oudste man
Originele voornamen
Achternaam van kinderen van ongehuwde moeders (1) (deze hele serie was mateloos populair!)
Drie bijzondere vijftienjarige bruiden
Wettiging van kind na huwelijk van ouders
In augustus startten we met een reisverslag in ansichten uit 1901 en lanceerden we Moerenburg en het Kasteel van Tilburg in 3D.
In september hadden we een piano te gast in het archief.
In oktober bestond de website 15 jaar en verwelkomden we de 1000ste vriend op Facebook. Ook rolde in oktober de allerlaatste Lancier van de persen.

In december lanceerden we de kwartierstaat van Geertje Aalders en kregen we de uitslag van de Kwaliteitsmonitor voor archieven. We scoorden goed!
We deden nog veel en veel meer in 2011, maar het is teveel om het allemaal te noemen. Nu op naar 2012! We wensen u een goede jaarwisseling en een knallend begin van 2012. U gaat vast weer regelmatig van ons horen!
Labels:
2011,
jaaroverzicht,
nieuwjaar,
nieuws,
Regionaal Archief Tilburg,
terugblik
donderdag 23 december 2010
Fijne feestdagen!
In het nieuwe jaar staat er weer veel te gebeuren. Zo besteden we aandacht aan het 200-jarig bestaan van de Burgerlijke Stand. Op 8 januari begint dat al met een presentatie van Theo van Herwijnen, in de hal van het archief. Houd onze website en blog in de gaten om bij te blijven. Nog geen abonnement op onze digitale nieuwsbrief? Meldt u aan! Eens per maand krijgt u al het nieuws overzichtelijk toegestuurd.
Labels:
nieuwjaar,
nieuws,
Regionaal Archief Tilburg
vrijdag 1 januari 2010
De beste wensen voor 2010

Dat de nieuwjaarskoek ook dit jaar naar meer gaat smaken.
[fotonummer 043877 uit de fotoverzameling]
Abonneren op:
Posts
(Atom)