scans van notariële akten van Tilburg ter inzage op website

Sinds enige tijd zijn er scans van notariële archieven van Tilburg ter inzage op de website http://www.regionaalarchieftilburg.nl. In het hiernavolgende zal aandacht besteed worden aan enkele akten uit dat archief.
De eerste akte betreft Maria Anna Gersons. Zij werd op 1 mei 1869 ongehuwd moeder te Tilburg van een zoon Alexander, die in de geboorteakte overigens Gerson heet! Maria Anna erkent haar zoon op 6 oktober 1896 (Notaris A.A.M. van Eijl, akte 43, scan 80, 6 oktober 1896):

Waarom die erkenning juist op die dag plaats heeft gehad is onduidelijk. Meestal is de aanleiding het huwelijk van het kind, maar dat is hier niet zo. Pas op 10 april 1899 trouwde Alexander Gerson te Bemmel met Betje de Jonge.

De tweede akte betreft een voogdbenoeming, en dat mag bijzonder heten, omdat voogdbenoemingen meestal bij de kantonrechter plaatsvinden. Op 19 december 1896 benoemde Johannes Meulesteen tot voogd over zijn kinderen, verwekt bij wijle Willemijn van Aarle (overleden Tilburg 22 maart 1896) Norbertus Dionijsius Antonius Wagemakers (Notaris A.A.M. van Eijl, akte 93, scan 180, 19 december 1896):   

Meestal zijn voogden oudere broers, ooms of neven of een enkele keer grootvaders van de onmondige kinderen. Dat lijkt hier niet het geval, er is geen familierelatie te ontdekken tussen de voogd en de kinderen.

De derde akte betreft de weduwe Johanna Maria Nieuwland, geboren Tubbergen ca. 1840. Zij trouwde op 20 januari 1881, oud 40 jaar, te Arnhem met Gerrit de Groot. Zij heeft gedurende enkele maanden in Tilburg gewoond bij de congregatie der Zusters van O.L.V. Visitatie (bevolkingsregister Tilburg 1890-1900, inv. nr. 1468, scan 6, volgnummer 41):

Zij vestigde zich te Tilburg op 14 augustus 1896 komend van Oirschot en vertrok reeds op 9 december 1896 naar Rotterdam. Merkwaardig genoeg wordt niet vermeld dat zij weduwe is.  

Zij woonde nog geen 14 dagen in Tilburg als zij een testament maakt (Notaris A.A.M. van Eijl, akte 6, scan 11, 27 augustus 1896):

Bijzonder is dat haar legatarissen en erfgenamen niet in Tilburg wonen, maar door het hele land verspreid: Zij legateert aan haar stiefzoon Gerardus de Groot, wonende te Voorburg, en aan haar stiefkleinzoon Gerrit de Groot, wonende te Amsterdam. Erfgenamen zijn haar drie broers Jan, Gerard en Johannes, respectievelijk wonende te Arnhem, Borne en Hengelo(O). Tot uitvoerder van haar uiterste wilsbeschikking benoemt zij Bertus Schippers, wonende Den Haag. 

De vierde en vijfde akten betreffen ook testamenten. Het betreft testamenten van Elisabeth Rooth, ongehuwd overleden te Oisterwijk op 2 oktober 1911. Hoeveel testamenten zijn heeft gemaakt, is niet bekend, maar dat moeten er minstens twee zijn. Haar oudste bekende testament dateert van 17 september 1896 (notaris A.A.M. van Eijl, akte 27, scan 47, 17 september 1896): 

Zij benoemt dan tot haar erfgenamen (elk voor 1/4) haar volle broer Hendrikus Rooth en haar broer en zusters van halve bedde (lees halfbroer en halfzusters) Arnoldus, Maria en Adriana van Roessel.

Het was niet haar laatste testament, want in de marge staat dat zij het testament heeft herroepen op 7 augustus 1898 en ook van dat testament is een scan beschikbaar (Notaris A.A.M. van Eijl, akte 198, scan 412, 7 augustus 1898):

De erfgenamen zijn dezelfde als bij het eerste testament, verschil met het eerste testament is dat zij nu een legaat schenkt aan haar volle broer.

Of dat haar laatste testament was, is niet bekend. Dat zal moeten blijken uit de memorie van successie, die kort naar haar overlijden is opgemaakt en welke memorie op microfiche ter inzage is bij het Brabants Historisch Informatie Centrum te 's-Hertogenbosch. 

Gesloten testament uit Dongen geopend

Notariële archieven zijn rijke bronnen voor genealogisch onderzoek. Je kunt er vele akten terugvinden zoals testamenten, transport of overdracht van onroerend goed, schuldbekentenissen onder hypotheek, schenkingen, huwelijksvoorwaarden en boedelinventarissen. Notariële archieven behoren ook tot de top tien van de meeste geraadpleegde archieven ! Dat is een van de redenen waarom het Regionaal Archief Tilburg de archieven wil digitaliseren. Dat kost heel wat tijd aan voorbereiding. Zo moeten alle akten op volgorde worden gelegd. Het zou vervelend zijn als je bij een onderzoek na akte nummer 101 opeens nummer 3 aantreft.



Jos Naaijkens, een van de vrijwilligers van het archief, was vandaag druk doende met het ordenen van de notariële archieven van Dongen toen hij opeens een gesloten testament aantrof. Er zijn open en gesloten testamenten. Open testamenten worden door een notaris opgemaakt. Gesloten daarentegen zijn letterlijk gesloten en vaak verzegeld. Je kunt niet lezen wat er in staat. Het gesloten testament is geschreven door Johanna Lourijsen in 1909 en was in bewaring gegeven bij notaris Gerard M.N. de Ruijter uit Dongen. Het testament is inmiddels geopend.

De uiterste wil van Johanna Lourijssen luidde o.a.:

1. Eene uitvaart eersten klassen des voormiddags om halftien ure in de kerk van de parochie waartoe ik bij mijn overlijden zal behooren.

2. Dat binnen den tijd van drie maanden na mijn overlijden honderd Heiige Missen zullen gelezen worden tot rust mijner ziel tegen een stipendium van een gulden vijftig cent per Heilige Mis.

3. Dat door mijnen na te noemen executeur zoo spoedig mogelijk na mijn overlijden aan het bestuur van de parochiekerk van den Heiligen Laurentius te Dongen worden ter hand gesteld eene som van vijfhonderd gulden, onder verplichting gedurende vijfentwintig jaar na overlijden jaarlijks op 2 Februari Onze Lieve Vrouwe Lichtmis mijne nagedachtenis op het zielboek te ververschen met een Heilige Mis en een half pond Licht en nog gedurende die vijfentwintig jaar jaarlijks in die Kerk negen Heilige Missen te doen lezen tot rust mijner ziel.

Voorts legateert ze aan haar zuster Anna Maria Lourijsen te Tilburg het vruchtgebruik van de som van twintigduizend gulden. Aan Johannes en Willem Lourijssen, zonen van haar broer Petrus Lourijssen, weduwnaar van Adriana Oomens, laat ze het blote eigendom van de twintigduizend gulden na.

In de periode na 1915 zullen we niet veel (gesloten) testamenten aantreffen. Door andere wetgeving berusten deze testamenten nog bij de notarisbewaarder. Het zal nog een tijd in beslag nemen voordat al deze akten online komen, maar u kent het spreekwoord: Wat in het vat zit, verzuurt niet.