Vakbondslieden en socialisten in Oisterwijk

Verkiezingspamflet 1935

Gebouw De Schuur

Op 10 november 1930 werd in Oisterwijk de Vereniging Het Eigen gebouw opgericht oftewel De Schuur. Het gebouw aan de Hoogstraat werd ontworpen door architect Jan Visser. Je zou het met de ogen van nu kunnen beschouwen als een gebouw voor leden van plaatselijke vakbonden en socialistische partij, die daar bijeen konden komen voor vergaderingen, culturele en ontspannende activiteiten. Leden waren de Nederlandse Fabrieksarbeiders Bond, de Nederlandse Tabakswerkers Bond, de Nederlandse Bouwvakarbeiders Bond, de Sociaal Demokratrische Arbeiders Partij (SDAP), de Arbeiders jeugd Centrale, de Arbeiders Sportbond, het instituut voor arbeidersontwikkeling en de vereeniging Arbeiders Radio Amateurs. Bestuursleden van het eerste uur waren Toon Raaijmakers, Jan van de Mierde, Wim Brugman, Cees Snoeren en de broers en sigarenmakers Janus en Terus Boons.

Dit jaar wordt het 80 jarig jubileum gevierd. De vereniging zelf bestaat niet meer, in 2003 is het Stichting De Schuur geworden (link). Aan historicus en Oisterwijker Ad van den Oord is gevraagd de geschiedenis samen te stellen. De uitreiking van het boek Brandpunt voor socialisme Volksgebouw De Schuur te Oisterwijk 1933-1999 vindt op 11 oktober plaats. De eerste exemplaren van het boek zullen worden aangeboden aan Lodewijk de Waal als vertegenwoordiger van de FNV, voorzitter van de Stichting Vrienden van de Historie van de Vakbeweging, en aan Wim Luijendijk, als vertegenwoordiger van de PvdA, burgemeester van Loon op Zand.

Door het onderzoek is weer nieuw archiefmateriaal ontdekt, dat inmiddels is opgenomen bij de archieven van De Schuur (719) en de SDAP/ PvdA Oisterwijk (720). Gedigitaliseerde bronnen zijn te raadplegen op de website van het ISSG (link).

Het boek kunt u bestellen via deze website (link).

Nieuwe archieven van de Heemkundekring De Kleine Meijerij

Heemkundekring
"De Kleine Meijerij", die over een eigen gebouw beschikt aan de Spoorlaan in Oisterwijk, zocht onlangs contact met de vraag of een deel van de archieven konden worden ondergebracht bij het Regionaal Archief Tilburg.

De verzameling bevat een elftal kleine en wat grotere particuliere archieven. Afgelopen tijd zijn deze toegankelijk gemaakt door Marty Dost en op onze website geplaatst. Het zijn soms heel bijzondere archieven zoals het notulenboek van de R.K. Werkliedenverbond, een voorloper van de Katholieke Arbeidersbond en het Nederlands Katholiek Vakverbond, afdeling Oisterwijk. Onderwijs komt ook voor, het bevat een kopieboek van de uitgaande brieven van de Huishoudschool St. Martha te Oisterwijk. De archiefjes reflecteren ook de vrije tijdbestedingen zoals de operettevereniging Nil Volentibus Arduum,sociaal-cultureel centrum Den Boogaard te Moergestel, de bridgeclub en de toneelvereniging Eendracht Maakt Macht. Ook laat het de andere tijdbesteding zien van huisvrouwen zoals in de archieven van de Katholieke Vrouwenorganisatie (K.V.O.)en de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen beiden te Oisterwijk.

De maatschappij verandert, maar het Regionaal Archief Tilburg legt voor u met dank aan de Heemkundekring de herinneringen uit het verleden vast.

Gemengd Toneel in Tilburg

Het is een prachtige foto, die deze week werd afgegeven aan de balie van het Regionaal Archief Tilburg. De schenkster mw. A. van Hooft- van Beurden is de dochter van Maria van Trier, die op de achterste rij met de donkere jurk midden op de foto staat. De foto dateert ongeveer uit 1920, Maria is dan 16 jaar oud. Maria werd geboren in Tilburg in april 1904 en huwde in 1929 met Hein van Beurden. In 1984 overleed ze.

In haar vrije tijd was Maria van Trier lid van de Tilburgse toneelvereniging van de R.K. Werkliedenvereniging De Propyleen. De R.K. werkliedenvereniging werd later omgevormd tot de Katholieke Arbeidersbond. Tot 1960 gaf de amateurtoneelvereniging ook wel als Propylaeën gespeld vele voorstellingen die ruim bezocht werden. De voorstellingen werden gegeven in het lokaal aan de Tuinstraat. Hieronder ziet u een afbeelding van het inmiddels verdwenen interieur.
.

De toneelvereniging is dan gemengd, dat wil zeggen mannen en vrouwen spelen samen toneel. Bij de foto hoort ook een getuigschrift van Maria van Trier over de deelname aan de vereniging, die vanaf 1920 niet meer gemengd zou spelen. Maria van Trier, zo leert de overlevering was altijd trots op de foto en het getuigschrift. Het is niet bekend tot wanneer het niet gemengd spelen heeft geduurd. Foto's uit de jaren dertig tonen in ieder geval beelden van mannentoneel (zonder vrouwen of meisjes).